107 mm moździerz pułkowy wz. 1938

107 mm górsko-juczny moździerz pułkowy wz. 1938

107-мм горно-вьючный полковой миномёт обр.1938 г.

Moździerz wz. 1938 w Muzeum im. Orła Białego
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Rodzaj	moździerz
Historia
Prototypy	luty 1939
Produkcja seryjna	1940–1941
Wyprodukowano	1574
Dane taktyczno-techniczne
Kaliber	107 mm
Długość lufy	1400 mm 1570 mm (lufa wraz z zamkiem)
Donośność	ok. 5000 m (maksymalna) 800 m (minimalna)
Prędkość pocz. pocisku	325 m/s
Masa	170 kg (w położeniu bojowym) 340 kg (w położeniu marszowym)
Kąt ostrzału	+45° do +80° (w pionie) +3º do + 45° (w poziomie)
Jednostka ognia	20 pocisków
Szybkostrzelność	15 strz./min
Obsługa	5 – 6 żołnierzy (w zależności od rodzaju trakcji)
Prędkość marszowa	40 km/h (przy trakcji mechanicznej) 7 – 8 km/h (przy trakcji konnej)

107 mm górsko-juczny moździerz pułkowy wz. 1938 (ros. 107-мм горно-вьючный полковой миномёт обр.1938 г.) – radziecki moździerz kalibru 107 mm z okresu II wojny światowej.

Historia

W 1938 roku biuro konstrukcyjne nr 4 kierowane przez B. Szawyrina otrzymało polecenie opracowanie moździerza pułkowego dla tworzonych w tym czasie w Armii Czerwonej oddziałów strzelców górskich. W krótkim czasie opracowano jego projekt, który oparto na konstrukcji opracowanego wcześniej 82 mm moździerza batalionowego.

Prototyp moździerza był gotowy w lutym 1939 roku i otrzymał wtedy oznaczenie wz. 1938. Po poddaniu badaniu i potwierdzeniu jego sprawności, został wprowadzony do produkcji seryjnej i łącznie w latach 1940 – 1941 wyprodukowano 1574 sztuki tego typu moździerzy.

Konstrukcja

Moździerz składa się z trzech części głównych: lufy wraz z zamkiem, podpory pod lufę (dwójnóg) i płyty oporowej.

W położeniu marszowym był rozkładany i umieszczany na specjalnej dwukołowej przyczepce. Dodatkowo istniała druga przyczepka spełniające rolę jaszcza. W trakcji konnej taki zestaw holowany był przez zaprzęg składający się z czterech koni. W trakcji mechanicznej używano samochodów GAZ-AAA, przy czym można było załadować moździerz wraz z wózkiem na skrzynie ładunkową lub holować je za pojazdem.

Z uwagi na przeznaczenie moździerza, można było go rozłożyć na mniejsze elementy i tak rozłożony mógł być przewożony przez konie juczne. Moździerz łącznie z zapasem amunicji przewożony był przez dziewięć koni jucznych.

Użycie

Moździerz na stanowisku bojowym w czasie walk pod Moskwą w 1941 r.

Moździerze zaczęto wprowadzać do uzbrojenia w 1940 roku. Znalazły się one na wyposażeniu artylerii dywizyjnej radzieckich dywizji strzelców górskich oraz niektórych dywizji kawalerii przystosowanych do walk w górach. W 1944 roku utworzono górskie pułki moździerzy wyposażone w tego typu moździerze.

Bibliografia

• Praca zbiorowa: 107-мм горно-вьючный полковой миномёт обр.1938 г. (107 ГВПМ-138) Руководство службы.. Moskwa: Воениздат НКО СССР, 1941. (ros.)
• А. Иванов: Артиллерия СССР во второй мировой войне. Sankt Petersburg: Издательский дом "Нева", 2003, s. 51. (ros.)
• В. Ермаков, Г. Николаева. Огневая мощъ малой артиллерии. „Моделист-Конструктор”, s. 26-32, lipiec 2006. Moskwa: ЗАО «Редакция журнала «Моделист-конструктор». ISSN 0131-2243 (ros.).