1919 w Wojsku Polskim

Kalendarium Wojska Polskiego 1919 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1919.

Styczeń

  • lotnicy wielkopolscy z Ławicy wykonywali loty rozpoznawcze na korzyść oddziałów powstańczych w rejonie Ostrowa, Leszna i Rawicza[1]

1 stycznia

2 stycznia

gen. Edward Śmigły-Rydz

5 stycznia

6 stycznia

  • grupa podporucznika Pawła Cymsa zdobyła Inowrocław[2]
  • oddziały polskiego wojska z pomocą powstańców wielkopolskich zdobyły Stację Lotniczą Ławica pod Poznaniem[1]

7 stycznia (wtorek)

  • nad Poznaniem po raz pierwszy w historii pojawiły się samoloty z biało–czerwonymi szachownicami[1]
  • w Inowrocławiu z oddziałów powstańczych zostały sformowane:
1 pułk grenadierów kujawskich pod dowództwem podporucznika Pawła Cymsa, w tzw. „czerwonych koszarach”
2 pułk grenadierów kujawskich pod dowództwem sierżanta Stanisława Janowskiego, w tzw. „białych koszarach”
szwadron nadgoplański, w tzw. „koszarach artylerii”[2]

16 stycznia (czwartek)

  • dowódca VIII Okręgu Wojskowego rozwiązał 2 pułk grenadierów kujawskich, a żołnierzy tego oddziału wcielił do 1 pułku grenadierów kujawskich, jako II batalion
  • w Inowrocławiu żołnierze I i II batalionu 1 pułku grenadierów kujawskich złożyli przysięgę i otrzymali chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Inowrocławia[2]
  • oddziały Wojsk Lotniczych złożyły przysięgę na lotnisku Mokotowskim w Warszawie[1]

24 stycznia (piątek)

Luty

1 lutego

  • generał major Wiktor Gawroński z byłej armii rosyjskiej został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany dowódcą Wojsk Kolejowych[3]

3 lutego

  • Grupa generała Edwarda Rydz-Śmigłego zdobyła Łuck

4 lutego

7 lutego

  • wydano dekret o powszechnym obowiązku służby wojskowej[5]

9 lutego

  • Grupa Podlaska generała Listowskiego zajęła twierdzę Brześć po opuszczeniu jej przez oddziały Ober-Ostu
  • biskup polowy Wojsk Polskich Stanisław Gall „z woli Ojca Świętego i za zgodą Naczelnego Wodza Wojsk Polskich objął zarząd duszpasterski w Armii Polskiej”[6]

12 lutego

14 lutego

13 lutego

19 lutego

„ogłosił zatwierdzone przez Wodza Naczelnego przepisy dotyczące odznaki pilota[7]; odznaka została zaprojektowana przez artystę rzeźbiarza Władysława Gruberskiego[1]
mianował pułkownika intendenta Józefa Schindlera szefem Intendentury Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”

27 lutego

Marzec

W marcu w skład Armii Polskiej we Francji zostało włączonych siedem eskadr: 39 i 59 eskadra Breguetów A2, 66 eskadra Breguetów B2, 580, 581 i 582 eskadra Salmsonów oraz 162 eskadra Spadów, a także 1 park lotniczy i Francuska Szkoła Pilotów. Wymienione pododdziały utworzyły lotnictwo armii nazywane ówcześnie „Awiacją”. Dowódcą lotnictwa został major armii francuskiej Rochefaur, a następnie major Chapelet[10]. Zastępcą dowódcy Awiacji był major Sergiusz Abżółtowski[11].

gen. Stanisław Szeptycki

1-7 marca

5 marca

6 marca

9 marca

19 marca

  • Dowództwo Wojsk Lotniczych w Warszawie zostało przeformowane w Inspektorat Wojsk Lotniczych. Obowiązki Inspektora Wojsk Lotniczych i Szefa Lotnictwa Polowego zostały czasowo powierzone podpułkownikowi Hipolitowi Łossowskiemu[12].

20 marca

  • Rada Ministrów wydała uchwałę w sprawie utworzenia Departamentu dla Spraw Morskich w strukturze Ministerstwa Spraw Wojskowych.

23 marca

  • W Pau, w Akwitanii, przy francuskiej wyższej szkole pilotażu został zorganizowany polski obóz lotniczy pod komendą kapitana Jerzego Kossowskiego[13].

27 marca

29 marca

  • Pod Świdnikami nad Stochodem poległ ppor. Józef Zaleski z 8 pułku artylerii polowej.

30 marca

Nekrolog gen. ppor. Stanisława Karaffa-Korbuta

31 marca

Kwiecień

4 kwietnia

  • Zawarto układ polsko-francuski o przejściu Armii Polskiej z Francji do kraju.
  • Zawarto układ z Niemcami o przepuszczeniu Armii Polskiej przez terytorium tego państwa[5].

11 kwietnia

  • W strukturze Departamentu dla Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych powstał Samodzielny Referat Lotnictwa Morskiego, którego kierownikiem został por. mar. Stanisław Gołębiowski.

16 kwietnia

  • Z Francji wyjeżdżają pierwsze oddziały Armii Polskiej[5].

19 kwietnia

22 kwietnia

  • Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz w sprawie utworzenia Departamentu dla Spraw Morskich oraz powierzył kierownictwo departamentu kontradmirałowi Kazimierzowi Porębskiemu, a jego zastępcą ustanowił kontradmirała Wacława Kłoczkowskiego. W zakres działania departamentu wchodził „całokształt zarządzeń i interesów dotyczących spraw morskich, wojennych i handlowych oraz flotylli wojennej rzecznej”[14].

Maj

  • Na lotnisku Rakowice koło Krakowa powstała I Szkoła Pilotów, a dotychczasowa Wojskowa Szkoła Lotnicza została przemianowana na II Szkołę Pilotów[1].

3 maja

12 maja

15 maja

17 maja

  • Został ustanowiony Inspektorat Inżynierii i Saperów,
  • generał podporucznik Władysław Wejtko został mianowany Inspektorem Inżynierii i Saperów[15].
  • Departament X Komunikacyjny został przemianowany na Departament X Techniczno-Komunikacyjny,
  • Sekcja Budowlana została usamodzielniona i podporządkowana bezpośrednio I Wiceministrowi Spraw Wojskowych,
  • Sekcja Inżynierii Wojskowej została przemianowana na Sekcję Inżynierii i Saperów, i wcielona do Departamentu X Techniczno-Komunikacyjnego,
  • major Zygmunt Nawratil został mianowany szefem Sekcji Inżynierii i Saperów,
  • Sekcja Elektrotechniczna została wcielona do Departamentu X Techniczno-Komunikacyjnego[16].
  • pułkownik intendentury Karol Witkowski został przeniesiony z Lublina do Głównego Kwatermistrzostwa na stanowisko inspektora gospodarczego dla oddziałów i formacji frontowych Wojsk Polskich[17].
  • Minister Spraw Wojskowych powierzył kapitanowi Kazimierzowi Kristmann-Dobrzańskiemu utworzenie i tymczasowe kierownictwo Inspektoratu Wojsk Samochodowych. Kazimierz Kristmann-Dobrzański 27 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej cesarskiej i królewskiej Armii, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana i przydzielony z dniem 1 listopada 1918 roku do Inspektoratu Artylerii. 27 marca 1919 roku w Krakowie razem z porucznikiem inżynierem Władysławem Mayerem zawiązał „Eshape” Spółkę handlowo-przemysłową i biuro inżynierskie spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (K. Kristmann-Dobrzański i W. Mayer byli „zawiadowcami” spółki, a zastępcą zawiadowcy był porucznik magister Tadeusz Zabierzański). Z dniem 1 października 1924 został przeniesiony do rezerwy[18]. Z dniem 30 września 1923 roku został przeniesiony w stan spoczynku[19]. W latach 1937-1939 major w stanie spoczynku Kristmann-Dobrzański był zastępcą asystenta przy Katedrze Maszynoznawstwa I Akademii Górniczej w Krakowie, której kierownikiem był profesor Jan Krauze. Wykładał samochody i „ciągówki”, jak ówcześnie nazywano ciągniki[20]. 8 września 1960 otrzymał brytyjskie obywatelstwo[21].

19 maja

  • Ofensywa wojsk polskich w byłej Galicji Wschodniej[5].

22 maja

25 maja

Czerwiec

1 czerwca

  • Przy Departamencie I Organizacyjno-Mobilizacyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych została ustanowiona Sekcja Regulaminów i Wyszkolenia z szefem podpułkownikiem Sztabu Generalnego Karolem Froehlich[22].

2 czerwca

10 czerwca

11 czerwca

  • W Ministerstwie Spraw Wojskowych został utworzony Inspektorat Wojsk Samochodowych[23].

3 czerwca

15 czerwca

20 czerwca

dla upamiętnienia szarży pod Rokitnem nadał 2 Pułkowi Szwoleżerów nazwę „2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich[24],
ustanowił na czas wojny inspekcyjnych oficerów sztabowych piechoty i jazdy przy każdym dowództwie okręgu generalnego[25].

21 czerwca

22-28 czerwca

  • Niemcy atakowali polskie placówki graniczne na Śląsku i w Małopolsce.

25 czerwca

29 czerwca

Lipiec

1 lipca

9 lipca

  • W Modlinie została rozpoczęta organizacja Szkoły Marynarzy przy Komendzie Portu Wojennego.

10 lipca

16 lipca

22 lipca

  • Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz „o prawie i sposobie noszenia odznaki w kształcie wężyka na kołnierzu”[29].

23 lipca

25 lipca

  • Dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich zostali mianowani:
generał podporucznik Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański – generałem porucznikiem,
generał podporucznik Aleksander Osiński – generalnym inspektorem piechoty,
podpułkownik Gotfryd Marski - inspektorem obozów jeńców,
mułła Sinatulla Chabibullin – naczelnym mułłą wojskowym i referentem wyznania mahometańskiego w Sekcji Religijno-Wojskowej[30].

27 lipca

  • Z pozostałych sił Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego został zorganizowany Front Galicyjski.

28 lipca

  • Dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich zostali mianowani:
generał podporucznik Kajetan Olszewski – dowódcą Okręgu Generalnego „Łódź”,
generał podporucznik Bolesław Roja – dowódcą Okręgu Generalnego „Kielce”,
pułkownik-brygadier Leon Berbecki – dowódcą 3 Dywizji Piechoty Legionów,
pułkownik-brygadier Henryk Minkiewicz – dowódcą 2 Dywizji Piechoty Legionów[31].

29 lipca

31 lipca

  • Okręgowe komendy uzupełnień zostały zniesione, jako odrębne urzędy i weszły w skład dowództw okręgów generalnych, jako ich wydziały V[33].

Sierpień

1 sierpnia

  • Na lotnisku Mokotowskim powstała Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych[1].
  • Minister Spraw Wojskowych nakazał zorganizowanie ruchomych oddziałów leczniczo-weterynaryjnych Nr 2 i Nr 3[34].

2 sierpnia

  • W Departamencie I Mobilizacyjno-Organizacyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie została utworzona Sekcja „Z”, której zadaniem było „zjednoczenie Wojsk Polskich sformowanych za granicą z armią krajową” oraz „załatwienie wszystkich kwestii dotyczących likwidacji armii gen. Hallera, jako odrębnej armii sformowanej we Francji”. Szefem sekcji został mianowany major Tadeusz Malinowski[35].

3 sierpnia

4 sierpnia

  • Minister Spraw Wojskowych zatwierdził „Tymczasową organizację korpusu oficerskiego wojskowych lekarzy weterynaryjnych”[37].

5 sierpnia

  • Minister Spraw Wojskowych zatwierdził tytulaturę stopni podoficerskich i żołnierskich w artylerii (w nawiasie podano odpowiedniki stopni w piechocie):
ogniomistrz sztabowy (sierżant sztabowy),
ogniomistrz (sierżant),
plutonowy,
kapral (sekcyjny),
bombardier (starszy żołnierz),
kanonier (szeregowy)[38].

8 sierpnia

12 sierpnia

  • Weszła w życie ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 roku o tymczasowej organizacji zarządu b. dzielnicy pruskiej. Zgodnie z art. 7 ustawy sprawy wojskowe w byłym zaborze pruskim podlegały właściwemu ministrowi[39].

13 sierpnia

14 sierpnia

  • Weszła w życie ustawa z dnia 2 sierpnia 1919 roku o ustaleniu starszeństwa i nadaniu stopni oficerskich w wojsku polskiem. Mocą ustawy minister spraw wojskowych został zobowiązany do ogłoszenia najpóźniej do 1 stycznia 1920 roku listy starszeństwa i stopni oficerów Wojska Polskiego, zatwierdzonej przez Naczelnego Wodza. Działania wojenne opóźniły realizację tego zadania. Lista starszeństwa została zatwierdzona przez marszałka Piłsudskiego 3 maja 1922 roku i opublikowana 8 czerwca 1919 roku jako załącznik do nr 32 Dziennika Personalnego MSWojsk. Ustawa zakładała powołanie ogólnej komisji weryfikacyjnej i komisji weryfikacyjnych dla poszczególnych grup oficerskich[40].

15 sierpnia

  • Naczelny Wódz wydał dekret o utworzeniu komisji weryfikacyjnych dla ośmiu grup oficerów: byłych Legionów Polskich, byłego I Korpusu Wschodniego, byłego II Korpusu Wschodniego, byłego III Korpusu Wschodniego, armii gen. Hallera, byłej armii austriackiej, byłej armii niemieckiej oraz byłej armii rosyjskiej. Wszystkie komisje zostały włączone w skład Departamentu IV Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych, a ich członkowie podporządkowani pod względem służbowym i dyscyplinarnym szefowi tego departamentu[41]. Naczelny Wódz przychylając się do wniosku komisji weryfikacyjnych dla oficerów byłych I, II i III Korpusów Wschodnich oraz byłej armii rosyjskiej utworzył z dniem 3 stycznia 1920 roku wspólną komisję weryfikacyjną dla wymienionych wyżej grup oficerów[42].

20 sierpnia

  • Naczelny Wódz wydał dekret w sprawie podporządkowania sił zbrojnych w byłym zaborze pruskim[43].

23 sierpnia

  • W obecności Józefa Piłsudskiego na lotnisku mokotowskim odbył się pokaz samolotu CWL SK-1 Słowik. W czasie pokazu od kadłuba samolotu oderwały się skrzydła. Samolot runął na ziemię. Śmiercią lotnika zginął pilot kpt. Kazimierz Jesionowski i konstruktor samolotu, kpt. inż. Karol Słowik[44].

25 sierpnia

  • Weszła w życie ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 roku o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej[45].

29 sierpnia

31 sierpnia

Wrzesień

  • I Szkołę Pilotów w Krakowie i II Szkołę Pilotów w Warszawie połączono w jedną pod nazwą Niższa Szkoła Pilotów w Krakowie, a jej komendantem został kpt. pil. Roman Florer[1]

9 września

11 września

21 września

  • członkowie Komisji Ubiorczej, w głosowaniu, opowiedzieli się za wprowadzeniem rogatywki, jako nakrycia głowy o typie wyraźnie polskim, nadającym ubiorowi polowemu wyraźny charakter narodowy, „aby obcy na całym świecie po niej poznali Polaka”[49]

25 września

  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich przyjął do Wojska Polskiego:
generała podporucznika Gustawa Macewicza[50],
generała podporucznika audytora Juliusza Albinowskiego z byłej cesarskiej i królewskiej Armii[51].
  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich mianował:
generała podporucznika Gustawa Macewicza Inspektorem Wojsk Lotniczych w Warszawie[52],
generała podporucznika Antoniego Longina Baranowskiego dowódcą 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej[53],
podpułkownika Hipolita Łossowskiego dowódcą Brygady Lotniczej[54],
podpułkownika Ferdynanda Zarzyckiego komendantem Szkoły Aplikacyjnej Oficerów Piechoty w Rembertowie[55],
podpułkownika Wincentego Podgórskiego Inspektorem Wojsk Samochodowych[56],
księdza pastora Ryszarda Paszko naczelnym kapelanem wyznania ewangelickiego[57],
  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich zwolnił:
podpułkownika Hipolita Łossowskiego ze stanowiska Inspektora Wojsk Lotniczych[58],
kapitana Kazimierza Kristman-Dobrzańskiego ze stanowiska Inspektora Wojsk Samochodowych[59],
  • lotnictwo polskie z byłych zaborów zostało połączone z lotnictwem gen. Hallera[1].

29 września

30 września

  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich mianował podpułkownika Stanisława Kowalskiego dowódcą Nowogródzkiego Pułku Strzelców[61].
  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich przyjął do Wojska Polskiego:
generała podporucznika Roberta Kurellę z byłej armii rosyjskiej[62],
generała porucznika marynarki Konstantego Biergiela,
pułkownika Sergiusza Boguckiego,
podpułkownika Leona Bobickiego[63],
kapitana Włodzimierza Rachmistruka[64].

Październik

7 października

17 października

19 października

30 października

  • Naczelny Wódz tymczasowo zatwierdził następującym oficerom stopnie generała podporucznika nadane przez Naczelną Radę Ludową w Poznaniu, jako warunkowe, do czasu ułożenia przez Komisję Weryfikacyjną ogólnej listy starszeństwa oficerów Wojsk Polskich:
pułkownik artylerii Bolesław Siestrzeńcewicz,
pułkownik piechoty Michał Milewski,
podpułkownik artylerii Anatol Kędzierski,
pułkownik piechoty Adolf Kuczewski,
pułkownik wojsk technicznych Jan Wroczyński[67].

Listopad

1 listopada

  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich, Józef Piłsudski:
zatwierdził, jako obowiązujący „Przepis Ubioru Polowego Wojsk Polskich r. 1919” sygnatura „Um.-1”; Przepis (...) został wydany w 1920, w Warszawie, przez Główną Księgarnię Wojskową → Mundury Wojska Polskiego II RP
mianował pułkownika Jana Rządkowskiego generałem podporucznikiem

18 listopada

23 listopada

  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich, Józef Piłsudski mianował pułkownika Franciszka Latinika, dowódcę 7 Dywizji Piechoty, generałem podporucznikiem z dniem 1 grudnia 1919 roku.

29 listopada

  • Naczelny Wódz Wojsk Polskich, Józef Piłsudski mianował:
generała podporucznika Józefa Lasockiego, dowódcą 8 Dywizji Piechoty,
generała podporucznika Jana Rządkowskiego, dowódcą 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej,
generała podporucznika Bronisława Babiańskiego dowódcą Okręgu Generalnego „Lublin”.

30 listopada

  • generał podporucznik Mikołaj Sulewski został zwolniony ze służby czynnej i przeniesiony do rezerwy.

Grudzień

9 grudnia

10 grudnia

  • II Wiceminister Spraw Wojskowych generał podporucznik Kazimierz Sosnkowski podpisał rozkaz nr 1200/Z. Przeprowadzenie zjednoczenia Armii Wielkopolskiej z Armią Krajową.
„Niniejszy rozkaz określał zasadniczą organizację poszczególnych jednostek i większych związków, oddanych na mocy wyżej powołanego rozkazu (MSWojsk. Dep. I nr 3344/Org.) do dyspozycji Naczelnego Dowództwa”.
Rozkaz stanowił, że „jednostki pozostające organizacyjnie na terenie Księstwa Poznańskiego otrzymują wszystkie nazwę: «Wielkopolskie». Formacje eksterytorialne na razie specjalnej nazwy otrzymały”.
Ustalone tym rozkazem nazwy i numery miały być ostateczne, i nie miały podlegać zmianom. Nowe nazwy i numery weszły w życie z dniem 1 stycznia 1920 roku. Do 31 marca 1920 roku w korespondencji służbowej poszczególne jednostki miały podawać obok nowej, dotychczasową nazwę ujętą w nawias[69].

31 grudnia

  • Ukazał się rozkaz Ministra Spraw Wojskowych zezwalający 7 Eskadrze Myśliwskiej na noszenie nazwy „7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki”[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. =Warszawa: 1984, s. 33-37.
  2. a b c d e Franciszek Nowicki, Zarys historii wojennej 59-go Pułku Piechoty Wielkopolskiej, Warszawa 1929.
  3. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 23 z 1 marca 1919 r., poz. 744.
  4. Kazimierz Plasota, Zarys historii wojennej 68-go Pułku Piechoty, Warszawa 1929, s. 7-8.
  5. a b c d e Kurkiewicz, Tatomir i Żurawski 1974 ↓, s. 218-222.
  6. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 23 z 1 marca 1919 r., poz. 772.
  7. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 24 z 4 marca 1919 r., poz. 783.
  8. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 43 z 17 kwietnia 1919 r., poz. 1378.
  9. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 24 z 4 marca 1919 r., poz. 774.
  10. Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, s. 55.
  11. Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, s. 74.
  12. Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, s. 72.
  13. Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, s. 54.
  14. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 46 z 29 kwietnia 1919 r., poz. 1527.
  15. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 56 z 22 maja 1919 roku, poz. 1786.
  16. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 56 z 22 maja 1919 roku, poz. 1787.
  17. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 58 z 27 maja 1919 roku, poz. 1837.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 10 października 1924 roku, s. 592.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 25 marca 1925 roku, s. 167.
  20. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 62 z 5 czerwca 1919 roku, poz. 1970. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 4 z 16 stycznia 1919 roku, poz. 178. Zbiór ogłoszeń firmowych trybunałów handlowych. Stały dodatek do „Przeglądu Prawa i Administracji” nr 5, Lwów maj 1919 roku, s. 72. Akademia Górnicza w Krakowie. Skład osobowy i spis wykładów na rok akademicki 1937/38, nakładem Akademii Górniczej, Kraków 1937, s. 38, 41, 43, 51.
  21. Naturalisation. „The London Gazette”. 42170, s. 7025, 1960-10-18. Londyn. .
  22. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26 czerwca 1919 roku, poz. 2272.
  23. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2209.
  24. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26 czerwca 1919 roku, poz. 2269.
  25. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26 czerwca 1919 roku, poz. 2268.
  26. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2317.
  27. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26 czerwca 1919 roku, poz. 2273.
  28. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 210.
  29. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 84 z 12 sierpnia 1919 roku, poz. 2972.
  30. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 82 z 2 sierpnia 1919 roku, poz. 2880, 2881, 2886, 2887.
  31. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 82 z 2 sierpnia 1919 roku, poz. 2882-2885.
  32. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 223.
  33. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 83 z 6 sierpnia 1919 roku, poz. 2941.
  34. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 83 z 6 sierpnia 1919 roku, poz. 2945.
  35. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 83 z 6 sierpnia 1919 roku, poz. 2939.
  36. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 192.
  37. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 84 z 12 sierpnia 1919 roku, poz. 2977.
  38. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 84 z 12 sierpnia 1919 roku, poz. 2969.
  39. Dz.U. z 1919 r. nr 64, poz. 385
  40. Dz.U. z 1919 r. nr 66, poz. 399
  41. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 87 z 1919 roku, poz. 3101.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 28 lutego 1920 roku, s. 131-132.
  43. Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 88 z 1919 roku, poz. 3194.
  44. Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, 1933, s. 304..
  45. Dz.U. z 1919 r. nr 69, poz. 416
  46. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 103.
  47. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 206.
  48. Rozkaz Nr 222 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego z 11 września 1919 r.
  49. Henryk Wielecki, Polski mundur wojskowy 1918–1939, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995, s. 33, ISBN 83-11-08510-2, OCLC 69289066.
  50. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3511.
  51. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3513.
  52. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3496.
  53. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3497.
  54. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3498.
  55. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3500.
  56. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3501.
  57. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3509.
  58. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3555.
  59. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3554.
  60. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 161.
  61. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3499.
  62. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3512.
  63. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3533.
  64. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3522.
  65. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 132.
  66. Jan Zakrzewski. W rocznicę 15-lecia Wojsk Balonowych w Polsce. „Przegląd Lotniczy”. 9, s. 391-392, wrzesień 1934. Warszawa. 
  67. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 96 z 9 grudnia 1919 roku, poz. 3844.
  68. Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. s. 226.
  69. Rozkaz nr 1200/Z. Przeprowadzenie zjednoczenia Armii Wielkopolskiej z Armią Krajową. W: sygn. 701/1/57 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1919-12-10. [dostęp 2018-01-07].

Bibliografia

  • Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, praca zbiorowa pod redakcją mjr. dypl. pil. Mariana Romeyki, Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, nakład Lucjana Złotnickiego, Warszawa 1933.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
  • Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5.
  • Władysław Kurkiewicz, Adam Tatomir, Wiesław Żurawski, Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.

Media użyte na tej stronie

Szeptycki.jpg
Stanisław Szeptycki,Polish General , Chief of General Staff of Polish Army (1923)
Edward Rydz-Smigly.jpg
Edward Rydz-Śmigły, Polish commander in chief in 1939.
Polish soldiers salute using two fingers, not the whole hand, thus symbolizing "Honour and Fatherland" or, according to another interpretation, "God and Fatherland". The tradition goes back to Napoleonic times and has never been abolished, not even in the Army of Communist Poland.
Stanisław Karaffa-Korbut nekrolog.jpg
Nekrolog Stanisława Karaffa-Korbuta, generała porucznika.