26 Pułk Piechoty (LWP)

26 Pułk Piechoty
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1944

Rozformowanie

1952

Tradycje
Kontynuacja

92 Pułk Piechoty

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Aleksander Sosnora

Organizacja
Numer

JW 1753[1] JW 2460[2]

Dyslokacja

Sanok[3];
Jarosław

Rodzaj wojsk

Piechota

Podległość

9 Drezdeńska Dywizja Piechoty[3]

26 Pułk Piechoty – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Sformowany w rejonie Białegostoku na podstawie rozkazu nr 16 Naczelnego Dowództwa WP z 3 września 1944 w oparciu o sowiecki etat pułku strzeleckiego nr 04/501. Wchodził w skład 9 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty z 2 Armii WP. Zaprzysiężenia dokonano w Hryniewiczach dn. 29 października 1944. W kwietniu 1945 poniósł bardzo ciężkie straty w bitwie pod Budziszynem.

Skład etatowy

  • dowództwo i sztab
  • 3 bataliony piechoty
  • kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
  • baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
  • plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii.

Razem: żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców - 1765).

Sprzęt: 162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm.

Działania bojowe

Od chwili sformowania do zakończenia wojny pułk walczył w składzie 9 Dywizji Piechoty. Forsując Nysę, walczył pod Rothenburgiem, a w czasie walk obronnych przeciwko niemieckim siłom pancernym uderzającym z południa pod Gross Röhrsdorf na wschód od Drezna, a następnie w okrążeniu pod Kuckau. W operacji praskiej działał w drugim rzucie 9 DP. Szlak bojowy zakończył w rej. Benešova. Do jesieni 1947 r. walczył z oddziałami UPA na terenie powiatów Jarosław i Lubaczów[4].

9 drezd dp1 1945.pngOperacja luzycka.png

Okres powojenny

18 października 1948 w Przemyślu wręczono pułkowi sztandar ufundowany przez ludność Rzeszowszczyzny. W październiku 1952 wszedł w skład 30 DP. W jej składzie rozformowany w grudniu 1952. Jego nazwę przejął podporządkowany 9 DP 92 pułk piechoty. Powtórnie rozformowany w 1957.

Miejsce stacjonowania jednostki

JW 1753

JW 2460

Żołnierze pułku

Dowódcy

  • ppłk Aleksander Sosnora (6 września 1944 – do końca wojny)
  • ppłk Leonard Skulski – 1949

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari [5]

  1. kpt. Sergiusz Ananiew
  2. chor. Zdzisław Hencel
  3. por. Arsentij Kuźmienko
  4. ppor. Tadeusz Nałogowski
  5. ppor. Franciszek Pelc
  6. por. Władysław Wansowicz
  7. kpt. Platon Zwierkowicz

Upamiętnienie

12 października 1982 w Sanoku przy ulicy Białogórskiej w dzielnicy Wójtostwo, tuż obok mostu na Sanie łączącego lewobrzeżny Sanok z Białą Górą, został odsłonięty pomnik-czołg, w ramach kultywowania tradycji 26 pułku piechoty podczas obchodów Święta Wojska Polskiego 12 października 1982 w związku z obchodami 39 rocznicy powstania ludowego Wojska Polskiego i 38 rocznicy bitwy pod Lenino[6][7]. Stanowi go czołg T-34/85, eksponat pochodzący z 26 pułku czołgów średnich, który po 1945 stacjonował w dzielnicy Olchowce. W zamierzeniu twórców pomnik miał stanowić upamiętnienie zwycięskiego szlaku bojowego Wojska Polskiego z hitlerowskim najeźdźcą, bandami UPA i reakcyjnym podziemiem[8].

Z inicjatywy komisji historycznej koła ZBoWiD w Sanoku w 1981 wnioskowano do władz miasta o nazwanie jednej z ulic w Sanoku imieniem 2 Pułku Strzelców Podhalańskich[9]. W 1982, z inicjatywy naczelnika miasta Sanoka Ryszarda Grzebienia, ulicy na Białej Górze w tym mieście nadano imię 26 pułku piechoty[10]. W 1989 nazwa została przemianowana na ulicę Aleksandra Rybickiego[11][12].

Przypisy

  1. ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku
  2. ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
  3. ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 428.
  4. ↑ Komornicki 1965 ↓, s. 201.
  5. ↑ Lubecki 1973 ↓, s. 373-374.
  6. ↑ Odsłonięcie pomnika-czołgu. „Nowiny”, s. 2, Nr 201 z 13 października 1982. 
  7. ↑ Wiesław Koszela. Uroczyste obchody Święta Wojska Polskiego. Odsłonięcie pomnika-czołgu. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 17 (51) z 1-10 listopada 1982. 
  8. ↑ Franciszek Oberc: Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka. Sanok: 1998, s. 14. ISBN 83-909787-1-7.
  9. ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 295.
  10. ↑ Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 281-282, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  11. ↑ Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484) z, s. 4, 1–10 maja 1989. 
  12. ↑ Wykaz ulic. Zmiany nazw ulic. W: Sanok. Plan miasta. Warszawa: PiTR Kartografia, 1991.

Bibliografia

  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Leon Lubecki: Na południe od Berlina. Z walk 26 pułku piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1973.
Piechota polska na froncie wschodnim
Korpusy
Dywizje (DP)
Brygady
Pułki (pp)
Bataliony
Broń strzelecka

Proporczyk piech.png

Ludowe Wojsko Polskie
Rodowód
Instytucje centralne
Formacje
Struktura organizacyjna
Działania wojsk
Stalinizm w wojsku
Szkolnictwo wojskowe

Orzeł LWP.jpg

Media użyte na tej stronie

Piechota 1952.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Infantry branch insignia 1952
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Operacja luzycka.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Operacja łużycka 16/17.04.1945
Proporczyk piech.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
LWP proporczyk piechoty
9 drezd dp1 1945.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szlak bojowy 9 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty 1944 -1945 i przemarsze w 1945