2 Eskadra Bliskiego Rozpoznania

2 Eskadra Bliskiego Rozpoznania
Morska Eskadra Obserwacyjna
2 Eskadra Liniowa „Rugia”
Ilustracja
Godło eskadry
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1926
Rozformowanie1939
Dowódcy
Pierwszykpt. obs. Zygmunt Nikorowicz
Ostatnikpt. mar. obs. Marian Janczewski
Organizacja
DyslokacjaPuck
Rodzaj wojsklotnictwo
Podległośćmorski dywizjon lotniczy
Lublin R.XIII bis/hydro

2 Eskadra Bliskiego Rozpoznaniapododdział morskiego lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Sformowana w 1926 jako morska eskadra obserwacyjna. W 1930 przemianowana na 2 eskadrę liniową „Rugia”. W kampanii wrześniowej walczyła jako 2 eskadra bliskiego rozpoznania broniąc polskiego wybrzeża.

Godło eskadry – biało-granatowy Światowid[1].

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1926 sformowana została w Pucku morska eskadra obserwacyjna. Eskadra weszła w skład morskiego dywizjonu lotniczego. Wyposażenie stanowiły amfibie Schreck FBA-17 HMT 2 oraz LeO H-13B[1]. Po uzyskaniu zdolności ćwiczebnej eskadra rozpoczęła loty na współpracę z jednostkami floty. Była to jednak działalność sporadyczna. W 1928 zakres zadań załóg eskadry poszerzony został o fotografowanie[1].

Rozkazem dziennym dowódcy MDL nr 17/30 z 22 stycznia 1930 morską eskadrą obserwacyjną przemianowano na 2 eskadrę liniową „Rugia”[2]. W sierpniu 1931 rozpoczęto reorganizację eskadry. Nastąpiły zmiany personalne, powiększono liczbę wodnopłatowców w eskadrze do 10 sztuk. W 1932 eskadra otrzymała kilka wodnosamolotów Lublin R-XIII bis oraz R-XIII[2].

W 1933 morski dywizjon lotniczy wcielono do Marynarki Wojennej. Rozkazem dziennym dowódcy MDL nr 77/33 z 4 kwietnia 1933 ustalono nową obsadę personalną i sprzętową eskadry. 2 eskadra otrzymała łodzie latające Latham, wodnosamoloty R-XIII ter i dla treningu i przelotów lądowych Bartel BM-5C. Tym samym rozkazem wprowadzono obowiązek zabierania spadochronów podczas wszystkich lotów nad masywami lądowymi bez względu na rodzaj i wysokość lotu; na wodnopłatowcach w razie lotu powyżej 300 m bez względu na rodzaj lotu[3].

W tym czasie zakres zadań eskadry obejmował również przeloty w głąb kraju oraz loty zwiadowcze w rejonach granicy polsko-niemieckiej. W eskadrze coraz częściej zawodziły posiadane maszyny, co miało wpływ na ograniczenie zadań i liczby lotów[4]. W 1935 eskadra otrzymała trzy R-XIIIG. Od połowy 1937 nastąpiła wzmożona penetracja wybrzeża polskiego przez lotnictwo niemieckie. Niestety, eskadry morskiego dywizjonu nie dysponował odpowiednim sprzętem do spędzania z terytorium polskiego obcych samolotów. Loty zwiadowcze Luftwaffe trwały aż do wybuchu wojny[4].

Mimo fatalnego stanu technicznego samolotów załogi wykonały wiele lotów zwiadowczych w rejonie przygranicznym. Często dokonywano rozpoznania fotolotniczego. W okresie mobilizacji przemianowano jednostkę na 2 eskadrę bliskiego rozpoznania. W kampanii wrześniowej personel eskadry walczył w obronie wybrzeża i Helu[5].

Personel eskadry

Dowódcy eskadry[6]
StopieńImię i nazwiskoOkres pełnienia służby
kpt. obs.Zygmunt Nikorowicz1926 – 1929
por. mar. pil.Adolf Stempkowski1929 – 1930
por. mar. pil.Suzanowicz1930 – 25 III 1930
por. mar. pil.Kazimierz Szalewicz25 III 1930 – 3 III 1931
por. mar. pil.Adolf Stempkowski3 III 1931 – 1935
por. mar. pil.Kazimierz Szalewicz1935 – 1937
por. mar. pil.Aleksander Krawczyk1937 – 1938
kpt. mar. obs.Marian Janczewski1938 – 1939

Wypadki lotnicze

W okresie funkcjonowania eskadry miały miejsce następujące wypadki lotnicze zakończone obrażeniami lub śmiercią pilota[7]:

  • W czerwcu 1928 załoga mjr. obs. Zygmunta Nikorowicza lecąc z Pucka do Warszawy wodnopłatowcem LeO H-13B wodując na Wiśle uległa zniszczeniu. Załoga nie odniosła obrażeń.
  • 8 lutego 1929 wodnopłatowiec LeO H-13B lecąc z Poznania do Pucka z załogą por. pil. Edward Suzanowicz, ppor.ppor. obs. Walerian Jasionowski i Zygmunt Majewski oraz majster wojsk. Franciszek Zając musiał przymusowo lądować w Sopocie, ponieważ awarii uległy silniki. Dzięki szybkiej interwencji ekipy technicznej MDL, która umożliwiła usunięcia defektu i wodnopłatowiec odleciał do Pucka.
  • 23 czerwca 1930 musiał przymusowo wodować wodnopłatowiec Schreck FBA na jeziorze w Kartuzach. Załoga w składzie ppor. obs. Henryk Kołodziejek i bosmat pil. Stefan Witas nie doznała obrażeń.
  • 24 kwietnia 1934 zginął bosman pil. Walenty Walkowiak lecąc treningowo wodnosamolotem R-XIII ter.
  • 17 czerwca 1936 w locie służbowym na samolocie Lublin R.XIII ter zginął chor. strz. samol. Walerian Makowski.
  • Podczas przelotu nad niemieckim statkiem pasażerskim pilot podczas skrętu zawadził skrzydłem o wody Zatoki Puckiej. Samolot uległ zatopieniu, natomiast załogę uratowała łódź ratunkowa śledzonego okrętu. Obserwator ppor. mar. Tadeusz Jeżewski wyrzucił do wody aparat fotograficzny żeby zdjęcia które zrobił nie dostały się w ręce wroga.

Przypisy

  1. a b c Pawlak 1989 ↓, s. 391.
  2. a b Pawlak 1989 ↓, s. 392.
  3. Pawlak 1989 ↓, s. 392-393.
  4. a b Pawlak 1989 ↓, s. 393.
  5. Pawlak 1989 ↓, s. 394.
  6. Pawlak 1989 ↓, s. 391-394.
  7. Pawlak 1989 ↓, s. 391–394.

Bibliografia

  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1918-1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Roundel of Poland (1918–1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Schreck FBA-17HE2 MDLot 45.jpg
Łódź latająca Schreck FBA - 17HE2 nr 4-5 na pochylni.
Lublin R.XIII bis.jpg
Lublin R.XIII bis/hydro
2ebrozp.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Znak malowany na samolotach 2 eskadry bliskiego rozpoznania lotnictwa morskiego, stosowany w latach 1927 - 1932