2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Litewskiej

Ułan i pocztowy 2 pułku PS

Oficer 2 pułku PS

2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Litewskiej – oddział jazdy armii Wielkiego Księstwa Litewskiego wojska I Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w 1776 z chorągwi lekkich. W 1776 roku liczył etatowo 150 żołnierzy^[1]. Początkowo pułk składał się z pięciu chorągwi w etatowej obsadzie 150 ludzi każda.
Lustracja dokonana w 1776 roku opisana została następująco^[2]:

Stan faktyczny według „raty marcowej” z 1777 roku wynosił 150 żołnierzy^[1]. Pułk składał się ze sztabu i pięciu chorągwi: pułkownika, rtm. J. Micutty, rtm. K. Ciechanowieckiego, rtm. M. Abramowicza, rtm. S. Sągajłły^[2].

Reformy sejmu czteroletniego przewidywały w 1789 przyrost liczebności wojsk do armii 100 tysięcznej. Nieco później zmniejszono jej etat do 65 tysięcy. Liczebność pułku została podniesiona początkowo do 514, a później do 612 osób i ten stan przetrwał do wybuchu powstania kościuszkowskiego^[3].

Przy zachowaniu etatu z 1776, nowy zaciąg dla jednostki przewidywał 340 ludzi, co razem miało stanowić 490 żołnierzy w służbie^[4].

Walki pułku

Jego żołnierze walczyli m.in. pod Pragą 4 listopada 1794^[5].

Stanowiska

• Borysów,
• Mozyr (1789),
• Mariampol (1790),
• Wiłkomierz, Onikszty (październik 1792)^[5].

Żołnierze pułku

Etatową obsadę oficerską normował etat stutysięczny wojska, według którego w pułku powinni się znajdować: pułkownik, podpułkownik, dwóch majorów, kwatermistrz, audytor, dwóch adiutantów, czterech rotmistrzów z chorągwiami, czterech rotmistrzów sztabowych, ośmiu poruczników, ośmiu chorążych^[6]. W korpusie oficerskim 44% było Tatarami^[7].

Szefowie pułku^[7]:

• Michał K. Ogiński (1768-1793)
• Szymon M. Kossakowski (1793-1794

Pułkownicy^[7]:

• Michał Hołyński (1775-1778)
• Józef Jeleński (1778-1793)
• Augustyn Kadłubiski (1793-)^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynieryjne i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1999. ISBN 83-7188-239-4.
• Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk: Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07090-3.