3 Szczeciński Oddział WOP

3 Oddział WOP
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1946

Rozformowanie

1948

Nazwa wyróżniająca

Szczeciński

Organizacja
Numer

JW 1823[1]

Dyslokacja

Szczecin

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Podległość

Okręg Wojskowy Pomorze
i Departament WOP

Dysl wop 1946 3.png
W tym budynku mieścił się sztab oddziału

Szczeciński Oddział WOP nr 3 – oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w 1946 na bazie 3 Oddziału Ochrony Pogranicza[2]., na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział posiadał cztery komendy, 20 strażnic, stan etatowy wynosił 1597 żołnierzy i 14 pracowników cywilnych[3]. Sztab oddziału stacjonował w Szczecinie.

We wrześniu 1946 roku przekazano Bałtyckiemu Oddziałowi WOP 15 komendę odcinka Międzyzdroje[2].

W 1947 roku przejęto z powrotem 15 komendę odcinka Międzyzdroje. Rozformowano grupę manewrową i sformowano szkołę podoficerską[a].

Na mocy rozkazu MON z 20 marca 1948 – z dniem 1 maja 1948 – Szczeciński Oddział WOP nr 3 przeformowano na 8 Brygadę Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

W latach 1945-1947 w czasie pełnienia służby granicznej poległo 18 żołnierzy oddziału. Byli to między innymi: kpt. Jerzy Zdrojewski, szer. Zenon Kubalka, szer. Marian Gabrysiak, szer. Wacław Dulkiewicz i st. szer. Antoni Gacki. 10 marca 1947 w rejonie Lipnik Górnych zginęło dwóch żołnierzy ze strażnicy Kamieniec 13 komendy odcinka. Odznaczono ich pośmiertnie Krzyżami Walecznych i pochowano na Cmentarzu Komunalnym w Szczecinie[2].

Struktura organizacyjna

W tych koszarach stacjonowała grupa manewrowa i 13 komenda odcinka

We wrześniu 1946 roku stan etatowy oddziału przewidywał: 4 komendy, 20 strażnic, 1597 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[4]. Po reorganizacji w 1947 roku było to: 5 komend odcinków, 24 strażnice, 1563 wojskowych i 13 pracowników cywilnych[5].

Sztandar oddziału

Uroczystość wręczenia sztandaru odbyła się 29 czerwca 1947 roku na Wałach Chrobrego w Szczecinie. Sztandar z rąk wojewody szczecińskiego Borkowicza, w obecności prezydenta RP Bolesława Bieruta, premiera rządu Józefa Cyrankiewicza, ministra obrony narodowej, marszałka Polski Michała Roli-Żymierskiego i szefa Sztabu Głównego gen. Władysława Korczyca, przyjął płk Aleksander Bochan[6].

Sztandar miał 44 gwoździe pamiątkowe. Z niewiadomych przyczyn i nie wiadomo na czyje polecenie oraz kiedy usunięto z drzewca 5 gwoździ[6].

Dowódcy oddziału

  • ppłk Sergiusz Czesnakow – do 15.04.1947
  • ppłk Aleksander Bochan

Przekształcenia

3 Oddział Ochrony Pogranicza → 3 Szczeciński Oddział WOP → 8 Brygada Ochrony Pogranicza → 12 Brygada WOP → 12 Pomorska Brygada WOP → Pomorska Brygada WOP → Pomorski Oddział Straży Granicznej

Uwagi

  1. ↑ Rozkaz MON nr 077/Org. z 3.03.1947 roku → Jackiewicz 1998 ↓, s. 58
  2. ↑ Strukturę organizacyjną Oddziału podano za → Jackiewicz 1998 ↓, s. 58

Przypisy

  1. ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
  2. ↑ a b c Jackiewicz 1998 ↓, s. 58.
  3. ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 127.
  4. ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 61.
  5. ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 64.
  6. ↑ a b Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. s. 6.

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
  • Tadeusz Niedziela [red.]: Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945-1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. Czerwiec 1995.
  • Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
  • ASGr. Historia Pomorskiej Brygady WOP. Szczecin 1961
Wojska Ochrony Pogranicza
Oddziały OP 1945–1946
Oddziały WOP
1946–1948 i 1957–1976
Brygady OP 1948–1950
Brygady WOP 1950–1958
„Terytorialne”
brygady WOP 1958–1990
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Bataliony portowe
Inne
Samodzielne OZ
Szkolnictwo WOP
Dywizjony OP
Strażnice WOP
GPK/PPK
Pomorska Brygada WOP
Rodowód
Komendy
odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Strażnice
GPK
MGPK
GPK (R)

WOP PBWOP Plakietka.jpg

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
WOP PBWOP Plakietka.jpg
Plakietka Pomorskiej Brygady WOP
Dysl wop 1946 3.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza w październiku 1946 r. - 3 Szczeciński Oddział WOP
WOP sztab.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szczecin, ul. Żołnierska 45 - dawny sztab brygady WOP w Szczecinie, obecnie Pomorski Oddział Straży Granicznej
LWP kurtki wop.png
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od 1946 - WOP
Bgraniczny sn.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Koszary WOP w Szczecinie przy Żołnierskiej; budynek nr 1: stacjonowały tu min. sztab 12 Brygady WOP, kompania wartownicza, kompania łączności