49 Eskadra Towarzysząca

49 Eskadra Towarzysząca
Ilustracja
Godło malowane na samolotach eskadry
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1 listopada 1937

Rozformowanie

24 sierpnia 1939

Dowódcy
Pierwszy

por. obs. Bernard Krupa

Ostatni

kpt. obs. Franciszek Rybicki

Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Toruń
Garnizon Bydgoszcz

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko[a]

Rodzaj wojsk

Lotnictwo

Podległość

II/4 Dywizjon Towarzyszący
Wydzielony dywizjon towarzyszący

49 eskadra towarzyszącapododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia

Z dniem 1 listopada 1937 w 4 pułku lotniczym w Toruniu przystąpiono do formowania 46 i 49 eskadry towarzyszącej. Obie eskadry organizowano na bazie 43 eskadry towarzyszącej. Proces formowania 49 eskadry towarzyszącej zakończono wiosną 1938, gdy dla obu jej plutonów skompletowano samoloty Lublin R.XIII.

W tym samym czasie utworzono dowództwo II/4 dywizjonu towarzyszącego. Dowódcą dywizjonu został mjr pil. Tadeusz Czołowski. Podporządkowano mu wszystkie trzy eskadry towarzyszące.

10 listopada 1938 Minister Spraw Wojskowych rozkazem L. dz. 2676/tjn. nakazał sformowanie wydzielonego dywizjonu towarzyszącego na prawach oddziału wydzielonego, w składzie:

  • 46 eskadra towarzysząca
  • 49 eskadra towarzysząca
  • pododdział parkowy nr 4
  • pododdział portowy
  • podkwatermistrzostwo
  • służby

Do organizacji dywizjonu przystąpiono wiosną 1939 na lotnisku Bydgoszcz-Biedaszkowo. Dowódcą dywizjonu mianowano mjr. pil. Romana Rudkowskiego. Według Jerzego Pawlaka organizacja dywizjonu pozostawała w ścisłym związku z planami jego użycia w ramach Korpusu Interwencyjnego.

15 maja 1939 obie eskadry i dowództwo dywizjonu zostały przeniesione z Torunia do Bydgoszczy.

23 sierpnia 1939 zarządzona została mobilizacja jednostek grupy brązowej z wyjątkiem podgrupy 4 (wojska kolejowe). Początek mobilizacji wyznaczono na godzinę 6.00 dnia 24 sierpnia 1939. Zgodnie z założeniami planu mobilizacyjnego „W” 49 eskadra towarzysząca została rozformowana. W tym samym czasie rozformowano dowództwo wydzielonego dywizjonu towarzyszącego. 46 eskadra towarzysząca została przemianowana na 46 eskadrę obserwacyjną i razem z pododdziałem parkowym nr 4 podporządkowana dowódcy lotnictwa i OPL Armii „Pomorze”.

Personel eskadry

Personel eskadry w marcu 1939[1][b]
StanowiskoStopień, imię i nazwiskoPrzydział we IX 1939
dowódcakpt. Władysław Emil Dawidek
dowódca I/49kpt. Franciszek Wesołowski
dowódca II/49por. Stanisław Kostka Racibor Osiadacz
pilotpor. Jan Feliks Wronka
obserwatorpor. Lutmił Marceli Kozłowski
obserwatorpor. piech. Witold Jan Szumyłowicz
obserwatorpor. piech. Bronisław Władysław Stacherski

Dowódcy eskadry:

  • por. obs. Bernard Krupa (1 XI 1937 – 20 III 1938)
  • por. obs. Władysław Dawidek (20 III 1938 – 13 III 1939)
  • por. obs. Franciszek Wesołowski (13 III – 13 IV 1939)
  • kpt. obs. Franciszek Rybicki (13 IV – 24 VIII 1939)

dowódca I/49 plutonu:

  • por. pil. Mieczysław Stefanicki (1 XI 1937 – 31 XII 1938)
  • por. obs. Franciszek Wesołowski (1 I – 24 VIII 1939)

dowódca II/49 plutonu:

  • por. obs. Wiktor Szumbarski (1 XI 1937 – 31 XII 1938)
  • por. obs. Stanisław Osiadacz (1 I – 24 VIII 1939)

szef mechaników:

  • st. majster wojsk. Jan Bryndal
  • st. majster wojsk. Wojciech Gruszecki

szef eskadry:

  • plut. Ludwik Panowicz

Godło eskadry

Godłem 49 eskadry towarzyszącej była czerwono-czarna biedronka na tle białego pięcioboku z czerwoną obwódką[3].

Uwagi

  1. Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220). W skład Sił Zbrojnych II RP wchodziły wojska lądowe nazywane ówcześnie wojskiem i Marynarka Wojenna. Wojsko składało się z jednostek organizacyjnych wojska stałego i jednostek organizacyjnych Obrony Narodowej, a także jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza.
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[2].

Przypisy

Bibliografia

  • Izydor Koliński: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982. ISBN 83-206-0281-5.
  • Kazimierz Sławiński: Lotnisko toruńskie 1920-1945. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1983, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0378-1.
  • Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W". Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3, s. 108, 218,

Media użyte na tej stronie

Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of Poland (1918-1921).svg
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Znak 49etow.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Znak malowany na samolotach 49 eskadry towarzyszącej, stosowany w latach 1927 - 1932