4 Dywizjon Samochodowy

4 Dywizjon Samochodowy
Ilustracja
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Rozformowanie

1930

Tradycje
Święto

25 lipca

Kontynuacja

Kadra 4 Dywizjonu Samochodowego
Kadra 10 Batalionu Pancernego
10 Batalion Pancerny

Dowódcy
Ostatni

mjr Henryk Cybulski

Organizacja
Dyslokacja

Łódź

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

wojska samochodowe

Podległość

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV

4 Dywizjon Samochodowy (4 dsam) – pododdział wojsk samochodowych Wojska Polskiego II RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Organizacja wojsk samochodowych w Łodzi rozpoczęła się już w grudniu 1918. Przejęto od Niemców warsztaty samochodowe przy ul. Emilii[1]. W roku 1919 warsztaty wyremontowały 354 samochody[2]. Udało się też utworzyć nieliczny oddział szoferów. Jednocześnie przystąpiono do tworzenia szkoły kierowców. Pierwszy kurs ukończyło 18-tu kierowców, drugi 25, a trzeci- 43[1].

Latem 1921 dywizjon stacjonował nadal w Łodzi (Okręg Korpusu Nr IV). W sierpniu 1929 roku została zlikwidowana kolumna szkolna[3].

Z dniem 31 marca 1930 roku dywizjon został skadrowany i otrzymał nazwę „Kadra 4 dyonu samochodowego”[3][a]. W 1932 roku w kadrze pełniło służbę czterech oficerów, w tym komendant kadry i trzech poruczników (Ksawery Marian Pobóg-Pągowski, Józef Czajka i Teofil Janiszewski)[6].

Na początku 1934 roku Kadra została jednostką administracyjną i ośrodkiem szkolenia kierowców, a jej stan etatowy liczył 13 oficerów, 110 podoficerów i szeregowców oraz 11 osób personelu cywilnego[3].

14 listopada 1935 roku kadra została przeformowana w Kadrę 10 Batalionu Pancernego.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 25 lipca, jako datę święta dywizjonu[7].

Żołnierze dywizjonu

Dowódcy batalionu (od 1930 roku – komendanci kadry)
  • płk sam. Henryk Buczyński (1921[8][9] – 20 XI 1924[10])
  • mjr / ppłk sam. Aleksander Rzeszowski (20 XI 1924[11][9] – III 1930 → szef Wydziału Samochodowego w Dep. Zaop. Inż. MSWojsk.[12][13])
  • kpt. / mjr sam. Sergiusz Gwiazdowski (1930[14] – †16 III 1933 Łódź[15][16])
  • kpt. sam. Kazimierz II Horoszkiewicz (p.o. IV 1933[17] – VI 1934 → 1 baon czołgów i samochodów pancernych[18])
  • mjr sam. Henryk Emil Cybulski (VI 1934[19] – 1935 → komendant Kadry 10 bpanc)
Zastępcy dowódcy dywizjonu
  • mjr sam. Jan Kanty Norbert Prószyński (1923[20][21] – †30 I 1928 Łódź[22][23])
Oficerowie

Odznaka pamiątkowa

14 lipca 1928 roku Minister Spraw Wojskowych, Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 4 dsam[24].

Odznaka o wymiarach 38 x 38 mm ma kształt krzyża Orderu Virtuti Militari pokrytego czarną emalią z amarantowym obrzeżem. W centrum na medalionie umieszczono miniaturę odznaki Szkoły Samochodowej, zaś w otoku wpisano „4 DYWIZJON SAMOCHODOWY”. Pomiędzy ramionami krzyża widnieją srebrne promienie. Odznaka oficerska trzyczęściowa, wykonana w srebrze i emaliowana, łączona dwoma nitami[25].

Uwagi

  1. ↑ Od 1 kwietnia 1930 roku obowiązywało zaszeregowanie stanowisk w kadrach dyonów samochodowych (2, 3, 4, 7, 8, 9 i 10) do poszczególnych kategorii dodatków służbowych[4]. Stanowisko komendanta kadry dyonu samochodowego zostało zaszeregowane do kategorii VIB dodatku służbowego[5].

Przypisy

  1. ↑ a b Rudzki, Kulesza i Jeszka 1928 ↓, s. 1202.
  2. ↑ Rudzki, Kulesza i Jeszka 1928 ↓, s. 1203.
  3. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 198.
  4. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 14 z 8 maja 1930 roku, poz. 174.
  5. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 8 z 11 marca 1930 roku, poz. 85.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 780.
  7. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1009, 1017.
  9. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 920, 928.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 705.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 704.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 111.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 650, 657.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 5, 26, jako pełniący obowiązki komendanta kadry 4 dsam. był przydzielony do dyspozycji szefa Dep. Zaop. Inż. MSWojsk. w okresie od 6 do 11 października, od 20 do 31 października oraz od 17 do 27 listopada 1930 roku.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 278, 780.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 148.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 87.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 168.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 167.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1009.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 920.
  22. ↑ Kurier Poznański Nr 50 z 31 stycznia 1928 r., zastrzelił się w koszarach. Prawdopodobnym powodem dokonania zamachu samobójczego miała być wiadomość o agonii brata chorego na gruźlicę.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928, s. 100.
  24. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 18 z 14 lipca 1928 roku, poz. 211.
  25. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 345.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Piotr Rudzki, Jerzy Kulesza, Józef Jeszka. Krótki rys historyczny powstania i pracy formacyj samochodowych. „Przegląd Wojskowo-Techniczny. Broń Pancerna.”. 4 (6), s. 1193-1246, 1928. Warszawa: Drukarnia Ministerstwa Spraw Wojskowych; Dowództwo Saperów; Dowództwo Broni Pancernych; Dowództwo Wojsk Łączności. 
  • Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
  • Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" ; Londyn : Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918–1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddz. Broni Pancernej, 1971.
Bronie pancerne II Rzeczypospolitej
Brygady zmotoryzowane:
Pułki pancerne:
Bataliony pancerne:
Bataliony czołgów lekkich:
Dywizjony pancerne:
Kompanie czołgów rozpoznawczych:
Kompanie czołgów lekkich:
Pociągi pancerne:
Polskie pojazdy wojskowe do 1939
Czołgi
Samochody pancerne
Ciągniki artyleryjskie
Samochody osobowe
i ciężarowe
Pociągi pancerne
Drezyna pancerna
Motocykle
Pojazdy prototypowe
i doświadczalne

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Godło wojsk samochodowych.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Godło wojsk samochodowych Wojska Polskiego II RP