4 Pułk Strzelców Konnych (Księstwo Warszawskie)

Oficer 4 psk na obrazie Chełmońskiego

4 Pułk Strzelców Konnych Księstwa Warszawskiego, rekonstrukcja, parada z okazji 3 maja, Trakt Królewski

4 Pułk Strzelców Konnych – oddział jazdy Armii Księstwa Warszawskiego.

Historia pułku

Sformowany w 1806^[1]. Wraz z 14 pułkiem kirasjerów i 15 pułkiem ułanów utworzył brygadę lewą dowodzoną przez generała Benedykta Łączyńskiego. Po zakończeniu działań bojowych, zgodnie z rozkazem z 10 sierpnia 1807, 4 pułk strzelców konnych płk. Mięczyńskiego stanął garnizonem w Warcie^[2].

W lipcu i wrześniu 1807 roku liczył 1000 ludzi i 880 koni (żołnierze i podoficerowie powstania wielkopolskiego). Stacjonował w Wielkopolsce (kolejno: Warta, Sulmierzyce, Miechów, Odolanów, Świca, Bledzianów, Chynów). Uczestniczył w kampanii 1806/1807, 21 lutego do 29 lipca 1809 roku przeznaczony do walk na Pomorzu Szwedzkim z pruskimi oddziałami powstańczymi mjr. Schilla skoszarowany w twierdzach nad Odrą: w Szczecinie (sztab pułku), Kostrzynie nad Odrą (niektóre szwadrony) i w Głogowie (pozostałe szwadrony). W sierpniu walczył w północnych Niemczech i Królestwie Westfalii przeciwko Schillowi oraz stacjonował w Magdeburgu.

1 września 1809 roku zameldował się pod komendę gubernatora Drezna, gen. dyw. Claude Carra de Saint-Cyr. Pod koniec 1809 roku pułk liczył 687 żołnierzy^[3].

Barwą pułku był kolor karmazynowy^[4].

Żołnierze pułku

Pułkiem dowodzili^[1]:

• płk Wojciech Męciński (11 czerwca 1807)
• płk Tadeusz Tyszkiewicz
• płk Walenty Kwaśniewski (14 grudnia 1808)
• płk Stanisław Dulfus (20 marca 1810)

Inni oficerowie pułku

• Franciszek Fornalski
• Rafał Zajączek

Bitwy i potyczki

Pułk brał udział w walkach w czasie pierwszej wojny polskiej 1807 roku, inwazji na Rosję 1812 roku i kampanii 1813 roku

Bitwy i potyczki^[1]:

• Smoleńsk (17 sierpnia 1812),
• Możajsk (5 i 7 września 1812),
• Czeryków (29 września 1812),
• Medyna (24 października 1812),
• nad Berezyną (28 listopada 1812).

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Poznań: "Kurpisz", 2003. ISBN 83-88841-52-1.
• Marian Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce. London: Puls, 1993. ISBN 0-907587-99-2.
• Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
• Wiesław Wróblewski: Działania militarne w Wielkopolsce i na Ziemi Lubuskiej. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny AON. Departament Systemu Obronnego MON, 2002. ISBN 83-88329-25-1.
• Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 - 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.
• Zdzisław Żygulski jun, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.