AGM-45 Shrike
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Rodzaj | powietrze-ziemia |
| Przeznaczenie | przeciwradarowa |
| Data konstrukcji | |
| Operacyjność | |
| Długość | 3050 mm |
| Średnica | 203 mm |
| Rozpiętość | 914 mm |
| Masa | 177 kg |
| Napęd | Aerojet MK 78 na paliwo stałe |
| Prędkość | 2 Ma (2500 km/h) |
| Zasięg | 40 km |
| Naprowadzanie | na źródło promieniowania |
| Masa głowicy | 68 kg |
| Typ głowicy | kumulacyjna odłamkowa |
| Użytkownicy | |
| Izrael, Stany Zjednoczone | |
AGM-45 Shrike – pierwszy amerykański naddźwiękowy pocisk rakietowy klasy powietrze-ziemia, służący do niszczenia urządzeń radarowych przeciwnika, zwłaszcza systemów obrony przeciwlotniczej, naprowadzając się na źródło emitowanych przez nie sygnałów.
Pocisk został opracowany w 1963 w Centrum Uzbrojenia Marynarki (Naval Weapons Center) w China Lake i zbudowany przez Texas Instruments poprzez dodanie nowej głowicy naprowadzającej czułej na promieniowanie radarowe do pocisku AIM-7 Sparrow. Pocisk pozostał w użyciu w amerykańskich siłach zbrojnych do 1992 roku, a w lotnictwie Izraela, jedynego poza Stanami Zjednoczonymi użytkownika AGM-45 jeszcze dłużej (nie jest znana dokładna data wycofania). Pocisk AGM-45 Shrike został zastąpiony przez nowocześniejszy AGM-88 HARM. W Izraelu opracowano wersję wystrzeliwaną z wyrzutni naziemnych instalowanych na podwoziu czołgu M4 Sherman i oznaczoną jako Kilshon (he. trójząb).
Historia
Pocisk AGM-45 Shrike po raz pierwszy został użyty bojowo przez samoloty F-105F/G Thunderchief wykonujące misje Wild Weasel, a później przez F-4 Phantom II do tych samych zadań. AGM-45 miał mniejszy zasięg niż radziecki przeciwlotniczy system rakietowy S-75 Dźwina, główny cel pocisków amerykańskich, ale był dużo nowocześniejszym środkiem do niszczenia punktów obrony przeciwlotniczej niż bombardowania przeprowadzane wcześniej przez samoloty F-100 Super Sabre.
Atak pociskiem Shrike polegał na wystrzeleniu go w wiązkę radarową z takiej wysokości, aby podążał on w kierunku celu pod kątem 30°. Odległość ataku wynosiła około 15 km, którą AGM-45 przebywał w ciągu 50 sekund. Taktyka ataku zmieniła się po wprowadzeniu w latach 1966 – 1967 nowocześniejszych pocisków AGM-78 Standard ARM, które umożliwiały odpalenie z większej odległości i ze względu na większą czułość głowicy atak pod każdym kątem, a nie tylko bezpośrednio w wiązkę radarową. Poza tym pociski Standard ARM były szybsze niż S-75 Dźwina. Mimo to nawet po wprowadzeniu nowych pocisków nadal używano Shrike'ów ze względu na dużą różnicę w cenach. Koszt pocisku Standard ARM kształtował się w granicach 200 tysięcy USD, podczas gdy Shrike kosztował tylko 7000 USD.
Pociski Shrike były używane przez Brytyjczyków podczas wojny o Falklandy-Malwiny, chociaż oficjalnie nigdy nie wprowadzono ich na uzbrojenie RAF.
Wersje pocisków AGM-45 Shrike
Pociski Shrike posiadały wiele wersji dostrojonych do różnych pasm pracy radarów E/F/G/I i oznaczonych symbolami od AGM-45A-2 lub AGM-45B-2 do AGM-45A-10 lub AGM-45B-10 (z wyjątkiem wersji -5 i -8). Różnice między wersjami A i B polegały na zastosowaniu innego silnika rakietowego. Wersje A były napędzane silnikami Rocketdyne Mk 39 Mod 0 (czasami również Aerojet Mk 53 Mod 1), a wersje B napędzały silniki Aerojet Mk 78 Mod 0. Ze względu na ograniczenia pocisków polegające na konieczności wystrzeliwania ich dokładnie w wiązkę radaru (tolerancja +/- 3°) nie były lubiane przez pilotów używających Shrike'ów w Wietnamie. Poza tym AGM-45 charakteryzowały się niską skutecznością dochodzącą tylko do 25%.
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Anthony Thornborough — Iron Hand, Sutton Publishing, 2001
- Norman Friedman — US Naval Weapons, Conway Maritime Press, 1983
- Bill Gunston — The Illustrated Encyclopedia of Rockets and Missiles, Salamander Books Ltd, 1979
- Christopher Chant — World Encyclopaedia of Modern Air Weapons, Patrick Stephens Ltd., 1988
- R.T. Pretty (ed.) — Jane's Weapon Systems 1977, Jane's, 1977