A Coruña
 (c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0 Ratusz | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Wspólnota autonomiczna | |||
| Prowincja | |||
| Burmistrz | Inés Rey | ||
| Powierzchnia | 36,8 km² | ||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy | (34)981 | ||
| Kod pocztowy | 15001-15011 | ||
| Tablice rejestracyjne | C | ||
Położenie na mapie Hiszpanii  | |||
Położenie na mapie Galicji  (c) Miguillen, CC BY-SA 3.0 | |||
Położenie na mapie Europy  | |||
 43°22′N 8°23′W/43,366667 -8,383333 | |||
| Strona internetowa | |||
Portal  Hiszpania | |||
A Coruña (oficjalna nazwa w języku galisyjskim[1]; hiszp. La Coruña) – miasto w północno-zachodniej Hiszpanii, w regionie autonomicznym Galicja, nad Oceanem Atlantyckim, ośrodek administracyjny prowincji A Coruña. W 2018 roku liczyło ok. 245 tys. mieszkańców.
Gospodarka
Duży handlowy i rybacki port morski oraz port lotniczy. Dobrze rozwinięte hutnictwo żelaza i aluminium, przemysł stoczniowy, petrochemiczny i spożywczy.
Historia
Pierwsze ślady osadnictwa w tym rejonie pochodzą z czasów przedrzymskich. Wojska Juliusza Cezara dotarły tu około 62 p.n.e. i nazwały osadę Brigantium. Jej rozkwit nastąpił w II wieku, kiedy została zbudowana latarnia morska zwana Wieżą Herkulesa.
Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego miasto dostało się pod wpływy Wizygotów. Inwazja arabska z roku 711 nie pozostawiła śladów w mieście. Około roku 911 król Bermudo II wybudował na przylądku fortecę, odbudowując jednocześnie Wieżę Herkulesa, w celu ochrony przed atakami wikingów. Miało to zapobiec wyludnianiu się miasta, którego mieszkańcy masowo przenosili się do lepiej strzeżonego Betanzos.
W 1589 świeżo ufortyfikowane miasto odparło atak angielskiej floty, która po klęsce niezwyciężonej armady chciała dokonać desantu na Półwysep Iberyjski. Od XVI wieku do roku 1982 była to stolica Galicji.
W 1989 roku w mieście powstała uczelnia wyższa Universidade da Coruña[2].
Atrakcje turystyczne
- Wieża Herkulesa, najstarsza na świecie działająca latarnia morska, zbudowana w II wieku przez Rzymian w czasie panowanie cesarza Trajana (chociaż legenda głosi, że wybudował ją Herkules)[3]. Przebudowana w XVIII wieku[3]. 26 czerwca 2009 została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[4].
- promenada i plaża
- plac Marii Pity z ratuszem
- Kolegiata de Santa Maria del Campo, XIII-wieczny kościół katolicki. Dekoracja głównego ołtarza wzorowana jest na Portyku Chwały z katedry w Santiago de Compostela.
- Iglesia de Santiago, romańsko-gotycki kościół halowy wybudowany pomiędzy XII a XV wiekiem, z budulca pozyskanego z Wieży Herkulesa. Kościół ten posiada jedną nawę i trzy apsydy. W średniowieczu było to miejsce zebrań rady miejskiej.
- Muzeum Człowieka (Museo Domus lub Casa del Hombre) pierwsze na świecie muzeum interaktywne poświęcone w całości ludzkiemu organizmowi zaprojektowane przez Aratę Isozakiego.
- Muzeum Sztuk Pięknych (hiszp Museo de Bellas Artes) – nowoczesny budynek mieszczący kolekcje malarstwa obejmujące dzieła hiszpańskich i europejskich twórców od XVI wieku, jak również galisyjskie z XIX wieku i XX wieku.
- Muzeum Archeologiczne i Historyczne (hiszp Museo Arqueológico e Histórico), prezentujące eksponaty opisujące historię Galicji od neolit, poprzez czasy Cesarstwa Rzymskiego po średniowiecze.
- Narodowe Muzeum Nauki i Technologii
Geografia
Miasto leży na Costa Verde. Stare miasto położone jest na półwyspie między Atlantykiem a zatoką Ría da Coruña.
Klimat
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 13.5 | 14.1 | 15.5 | 16.2 | 18.1 | 20.6 | 22.1 | 22.8 | 22.0 | 19.1 | 16.0 | 14.1 | 17,8 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 10.8 | 11.1 | 12.4 | 13.0 | 15.0 | 17.4 | 19.0 | 19.6 | 18.6 | 16.1 | 13.3 | 11.5 | 14,8 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 8.1 | 8.0 | 9.2 | 9.9 | 12.0 | 14.3 | 15.9 | 16.4 | 15.2 | 13.0 | 10.5 | 8.9 | 11,8 |
| Opady [mm] | 112 | 88 | 75 | 88 | 74 | 44 | 34 | 35 | 64 | 130 | 138 | 131 | 1014 |
| Średnia liczba dni z opadami | 14.0 | 12.0 | 11.5 | 13.3 | 11.1 | 6.7 | 5.5 | 5.7 | 7.9 | 12.9 | 14.3 | 14.6 | 129,6 |
| Wilgotność [%] | 75 | 73 | 72 | 73 | 75 | 76 | 77 | 77 | 76 | 77 | 77 | 75 | 75 |
| Średnie usłonecznienie (w godzinach) | 102 | 121 | 160 | 175 | 201 | 225 | 239 | 244 | 192 | 149 | 108 | 94 | 2010 |
| Źródło: Agencia Estatal de Meteorología[5] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 58 m n.p.m., 1 km od morza, 1981–2010) | |||||||||||||
| Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rok |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 13,6 | 13,1 | 12,9 | 13,7 | 14,8 | 16,4 | 17,7 | 19,0 | 18,7 | 17,4 | 15,8 | 14,4 | 15,7 |
Znani mieszkańcy
- Amancio Ortega, przedsiębiorca, założyciel firmy Zara
- Mario Casas, aktor, model i tancerz
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ W hiszpańskiej Galicji urzędowe nazwy ustalane są wyłącznie po galisyjsku, patrz: Nazewnictwo geograficzne świata. T. 12: Europa. Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010. ISBN 978-83-254-0825-1.
- ↑ Sobre la UDC, web.archive.org, 30 maja 2013 [dostęp 2022-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-30].
- ↑ a b Reinhard Scheiblich, Hans Helge Staack: Leuchttürme Lexikon. Wyd. 4. Edition Ellert & Richter, 2010, s. 174-176. ISBN 978-3-8319-0038-1. (niem.).
- ↑ UNESCO/CLT/WHC and Advisory Body Evaluation: Tower of Hercules. World Heritage List. [dostęp 2015-04-19]. (ang. • fr. • ros. • hiszp. • jap.).
- ↑ Standard climate values. A Coruña – Agencia Estatal de Meteorología.
- ↑ A Coruña Water Temperature - seatemperature.org
Bibliografia
- Przewodniki Wiedzy i Życia - Hiszpania Północna. Wydawnictwo Hachette Livre Polska, 2008, s. 54-55. ISBN 83-7448-647-3.
- Nowa encyklopedia powszechna. PWN, 1995-1996. ISBN 83-01-11097-X.
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
.svg)
Autor: Heralder, elements from File:Escudo de A Coruña.svg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of arms of Corunna City
In field azure, on rocks proper, a tower argent (representing the Tower of Hercules), masoned sable, topped with a beacon gules, accompanied with seven scallop shells or, three on each flank, one in the tip; surmounted on the rocks, a skull argent, crowned or, two bones proper arranged saltirewise. Fortunecity.
(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0
Front view of the City Hall, also called the Municipal Palace, of A Coruña in Galicia, Spain, during the blue hour. The modernist building is located in the María Pita Square in the center of the city and was built between 1908 and 1912 following a design of Pedro Ramiro Mariño. It was inaugurated in 1927 by king Alfonso XIII. The facade is 64 metres (210 ft) wide and has 43 windows. The ground area of the building is 2,300 m2 (24,757.0 sq ft). The four statues on the third floor represent the four provinces of Galicia — A Coruña, Lugo, Orense and Pontevedra. Over them, in the middle, is the coat of arms of the city. The two dames flanking it symbolize Peace & Industry and Work & Wisdom. The tower in the middle accommodates the clock and the bells, which are made of bronze and tin and weigh 1,600 kilograms (3,527 lb).