Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka

Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka
Социалисттә Советтә Республика Аҧсны
საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა აფხაზეთი
Советская Социалистическая Республика Абхазия
republika radziecka
1921–1931
Godło
GodłoFlaga
Dewiza: Пролетарии всех стран, соединяйтесь!
(Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!)
Państwo

 ZSRR

Siedziba

Suchumi

Data powstania

31 marca 1921

Data likwidacji

19 lutego 1931

Powierzchnia

8600 km²

Populacja 
• liczba ludności


201 000

• gęstość

23,4 os./km²

Języki urzędowe

abchaski, gruziński, rosyjski

Położenie na mapie Związku Radzieckiego
Mapa konturowa Związku Radzieckiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka”
43°00′00,0000″N 41°01′00,1200″E/43,000000 41,016700

Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka, Abchaska SRRrepublika związkowa ZSRR, istniejąca w latach 1921–1931, później w składzie Zakaukaskiej FSRR.

W związku z Rewolucją Październikową, po rozpadzie Imperium Rosyjskiego, od roku 1917 na byłych terytoriach rosyjskich nastąpiła destabilizacja struktur państwowych. Terytoria Abchazji weszły początkowo (1917) w skład Republiki Górskiej Północnego Kaukazu, a od czerwca 1918 była podporządkowana powołanej w maju 1918 roku Demokratycznej Republiki Gruzji.

Abchaska SRR i Gruzińska SRR (1922-1931)
Abchazja i Samurzakano w Imperium Rosyjskim (1899)
Radziecki Kaukaz, mapa z 1922 roku

Powstanie republiki formalnie ogłoszono 31 marca 1921, po zajęciu Gruzji przez Armię Czerwoną. Granice republiki ustalono w sposób pokrywający się z granicami istniejącego wcześniej w ramach Imperium Rosyjskiego okręgu Suchumi i Samurzakano (w Guberni Kutaisi)[1]. W grudniu 1921 roku zawarta została - na zasadach równoprawności - umowa między Abchaską SRR a Gruzińską SRR[2]. Na jej mocy Gruzińska SRR reprezentowała Abchazję, ta zaś uczestniczyła na zasadzie parytetu we wspólnej reprezentacji w relacjach zewnętrznych[3][4].

W lutym 1922 roku przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych (rządu) republiki został Nestor Łakoba, który pełnił tę funkcję przez cały okres istnienia republiki.

12 marca 1922 w Tbilisi władze Armeńskiej SRR, Azerbejdżańskiej SRR i Gruzińskiej SRR zawarły porozumienie o zjednoczeniu się w Federacyjny Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Zakaukazia. Abchaska SRR jako republika związkowa była reprezentowana w tym związku, zgodnie z wcześniej zawartą umową, za pośrednictwem Gruzińskiej SRR. Związek 13 grudnia 1922 zmienił nazwę na Zakaukaską Federacyjną Socjalistyczną Republikę Radziecką. Zakaukaska FSRR 30 grudnia 1922 weszła w skład ZSRR.

1 kwietnia 1925 roku przyjęto Konstytucję Abchaskiej SRR[5], w której m.in. potwierdzono formalne pośrednictwo Gruzińskiej SRR w przynależności do związków republik: Zakaukaskiej FSRR i ZSRR[6][5]. Konstytucja stanowiła także, że Abchaska SRR jest państwem niepodległym, uprawnionym do opuszczenia struktur ponadpaństwowych[2].

19 lutego 1931, na polecenie Stalina, republikę włączono w skład Gruzińskiej SRR jako Abchaską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką (Abchaską ASRR). Wkrótce, w 1936, zlikwidowano Zakaukaską FSRR, przez co Abchazja uczestniczyła w składzie ZSRR wyłącznie jako część Gruzji.

W 1937, po śmierci Nestora Łakoby, z rozkazu Ławrientija Berii, Abchazowie zostali poddani polityce gruzinizacji. Pismo abchaskie dostosowano do zasad pisowni gruzińskiej, w szkołach wprowadzono gruziński jako język wykładowy, rdzenne abchaskie nazwy geograficzne zastąpiono gruzińskimi. Abchazom zakazano nazywać się narodem, a na skutek polityki przesiedleńczej trwającej aż do śmierci Stalina, dużą część ludności republiki zaczęli stanowić Gruzini.

Zobacz też

Przypisy

  1. Andrew Andersen (Э. Андерсен), Тающая Грузия: Территориальные изменения в годы установления и закрепления советской власти (1921-1922) na http://www.conflicts.rem33.com/GEORGIA.htm (ros.) [dostęp: 30.12.2016]
  2. a b Ben Fowkes, Ethnic Conflict In Abkhazia (excerpts from the book Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World, New York, 2002), na www.conflicts.rem33.com [dostęp: 30.12.2016]
  3. Т.М.Шамба, А.Ю.Непрошин Абхазия. Правовые основы государственности и суверенитета, 2003, [dostęp: 30.12.2016]
  4. Союзный договор между Социалистической Советской республикой Грузии и Социалистической Советской республикой Абхазии (Umowa związkowa między Gruzińską Socjalistyczną Republiką Radziecką a Abchaską Socjalistyczną Republiką Radziecką) z 16 grudnia 1921, w: Т.М.Шамба, А.Ю.Непрошин, Абхазия. Правовые основы государственности и суверенитета, 2003, rozdz. 4.1. [dostęp: 30.12.2016]
  5. a b Конституция Социалистической Советской Республики Абхазии (Konstytucja Socjalistycznej Radzieckiej Republiki Abchazji (ros.) [dostęp: 30.12.2016]
  6. ССР Абхазия, объединившись на основе особого союзного договора с Грузией, через нее входит в Закавказскую Социалистическую Федеративную Союзную Республику и в составе последней – в Союз Советских Социалистических Республик (rozdział I, punkt 4

Media użyte na tej stronie

Soviet Union location map (no rivers).svg
Autor: Hellerick, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the Soviet Union (without rivers).
Emblem of the SSR of Abkhazia (1928-1931).svg
Emblem of the SSR of Abkhazia from 1927 until 1931.
AbchazijaGruzijoje.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Abkhazia & Samurzakan.jpg
Map of Abkhazia & Samurzakan
Flag of SSR Abkhazia.svg
Советтә Социалисттә Республика Аҧсны абыраҟ
Soviet caucasus1922.png
Northern part of Soviet Caucasus in 1922 - Mountain Autonomous Soviet Socialist Republic, Dagestanian Autonomous Soviet Socialist Republic, Georgian Soviet Socialist Republic, Abkhazian Soviet Socialist Republic, Ajarian Autonomous Soviet Socialist Republic, South Ossetian Autonomous Oblast and disputed territories claimed by South Ossetian Autonomous Oblast (Trialeti area / Trialetian Ossetia and Kazbeg).