Abdülhamid II

Abdülhamid II
Ilustracja
podpis
34. Sułtan Imperium Osmańskiego
Okresod 31 sierpnia 1876
do 27 kwietnia 1909
PoprzednikMurad V
NastępcaMehmed V
Dane biograficzne
DynastiaOsmanowie
Data i miejsce urodzenia21 września 1842
Stambuł
Data i miejsce śmierci10 lutego 1918
Stambuł
OjciecAbdülmecid I
MatkaTrimujgan
RodzeństwoMurad V, Mehmed V,
Mehmed VI
ŻonaBedrifelek
Biydar
Mezide Mestan
Peyvesti Osman
DzieciMehmed Selim
Ahmed Nuri
Mehmed Abdül
Alaeddin
Mehmed Burhaneddin
Abdürrahim Hayri
Odznaczenia
Order Sławy (Turcja) Order Osmana (Turcja) Order Medżydów (Turcja) Order Złotego Runa (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Kamehamehy I (Hawaje) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Krzyż Wielki Orderu Wieży i Miecza (Portugalia) Order Orła Czarnego (Prusy) Order Domowy Królewski Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze Order Królewski Serafinów (Szwecja) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Order Świętego Aleksandra (Bułgaria)

Abdülhamid II (ur. 21 września 1842 w Konstantynopolu, zm. 10 lutego 1918 tamże) – sułtan Imperium Osmańskiego.

Życiorys

Wstąpił na tron w wyniku przewrotu pałacowego kierowanego przez Midhata Paszę 31 sierpnia 1876, po detronizacji swego brata Murada V, jako obłąkanego. Początkowo, pod wpływem polityków młodoosmańskich i w wyniku opłakanego położenia skarbu (bankructwo państwa w 1875), 23 grudnia 1876 nadał państwu konstytucję Kanun-ı Esasî[1]); wybrano także parlament.

Karykatura francuska przedstawiająca sułtana Abdülhamida II jako rzeźnika

Rychło jednak pod wpływem terroru stronnictwa konserwatywnego zniósł konstytucję, rozwiązał parlament (14 stycznia 1878), a liberalnego wielkiego wezyra Midhata Paszę skazał na wygnanie. Dalsze jego rządy były nieudolne i despotyczne, jednak potrafił walczyć z pałacowymi intrygami, posuwającymi się aż do zamachów na jego życie (grudzień 1878). Zmuszony dramatyczną sytuacją budżetu państwa, musiał wyrazić zgodę na międzynarodową kontrolę finansów Imperium Osmańskiego.

W 1876 wybuchła wojna z Serbią, do której w 1877 dołączyła się Rosja. W rezultacie przegranej wojny przyjął ciężkie warunki traktatu w San Stefano, mimo złagodzenia ich na kongresie berlińskim (1878) było to poważne uszczuplenie obszaru państwa. Masakry Ormian z lat 1894-1898 wywołały oburzenie na całym świecie i nadanie mu przydomka „krwawego” lub „czerwonego”. W rezultacie powstania na Krecie i rzezi Greków na tej wyspie (1895–1896) wybuchła wojna z Grecją, w której odniósł zwycięstwo w 1897 roku. W polityce zagranicznej szukał oparcia zarówno w panislamizmie, jak też w Niemczech, którym zapewnił przeważający wpływ w Imperium Osmańskim, zaś przy pomocy urzędników i oficerów niemieckich od 1880 przeprowadził szereg reform finansowych i wojskowych. W 1903 roku nadał Niemcom koncesję na budowę kolei bagdadzkiej. W 1908 zmuszony rewolucją młodoturków przywrócił państwu konstytucję. 27 kwietnia 1909, jako podejrzany o organizację kontrrewolucyjnego przewrotu, został zdetronizowany i internowany w Salonikach, a sułtanem został Mehmed V. Był odpowiedzialny również za masakrę w Adanie, która miała miejsce u schyłku jego panowania.

Przypisy

  1. Praca zbiorowa: Encyklopedia PWN – Historia świata. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 11. ISBN 978-83-01-15086-0.

Bibliografia

  • G. Roy, Abdul-Hamid, le soutan rouge, Paris 1936
  • Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, pod red. M. Serwańskiego i J. Dobosza, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998, s. 13-14

Media użyte na tej stronie

Ord.Aquilanera.png
Order of Black Eagle's ribbon - Prussia
Seraphimerorden ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Ordem of the Seraphim. Sweden. True size for the template.
Sultan Abdul Hamid II of the Ottoman Empire.jpg
Portret Abdul Hamid II, 34. sułtana i 113. Kalif Islamu İmperium Osmańskiego (1842 -1918).
Order of the Medjidie lenta.png
Autor: beaver, Licencja: CC0
Baretka Orderu Medżydów
Osmanli-nisani.svg
Every sultan of the Ottoman Empire had his own monogram, called the tughra, which served as a royal symbol. A coat of arms in the European heraldic sense was created in the late 19th century. Hampton Court requested from the Ottoman Empire a coat of arms to be included in their collection. As the coat of arms had not been previously used in the Ottoman Empire, it was designed after this request, and the final design was adopted by Sultan Abdul Hamid II on 17 April 1882.
PRT Military Order of the Tower and of the Sword - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Wojskowego Orderu Wieży i Miecza
D-PRU Royal Hohenzollern Order swords war-ribbon BAR.svg
Baretka pruskiego Królewskiego Orderu Rodu Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze.
(Königlicher Hausorden von Hohenzollern mit Schwertern am Kriegsband)
Royal Order of Kamehameha I Grand Cross.gif
Royal Order of Kamehameha I Grand Cross.
Order of Glory (Ottoman Empire) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Order of Glory (Ottoman Empire)
St.AlexanderOrder-ribbon.gif
Order of St. Alexander in Bulgaria - ribbon
Order of the Osmanie lenta.png
Autor: beaver, Licencja: CC0
Order_of_the_Osmanie_ribbon
Tughra of Abdülhamid II.svg
Tughra (i.e., seal or signature) of Abdülhamid II, Sultan of the Ottoman Empire (1876-1909). An explanation of the different elements composing the tughra can be found here.
  • The original PDF document from which this tughra was cropped is also hosted on Commons: File:Tughras.pdf
Sultan Hamid.jpg
Political cartoon portraying Sultan Hamid as a butcher for his harsh actions against the Ottoman Armenians
"So lucky! While they are busy elsewhere, I will still be able to make some Armenians bleed!"
Order of the Most Holy Annunciation BAR.svg
Order of the Most Holy Annunciation ribbon
Imperial standard of the Ottoman Sultan.svg
Autor: Buho07, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ottoman Imperial Standard, Late 19th and early 20th Century. Each Sultan had his own Tughra.