Aborcja w Niemczech

Aborcja w Niemczech – obecnie w Niemczech aborcja prawnie dopuszczalna jest jedynie w dwóch wypadkach:

• gdy ciąża zagraża życiu bądź zdrowiu fizycznemu i psychicznemu matki,
• gdy jest wynikiem gwałtu, występku kazirodczego i przestępstwa pedofilskiego^[1].

Nie karze się jednak za jej wykonanie w pierwszym trymestrze ciąży z innych powodów, jeżeli kobieta skorzystała z odpowiednich konsultacji, zabieg został wykonany przez lekarza i pomiędzy konsultacją a zabiegiem zachowano odstęp co najmniej 3 dni, a także od poczęcia nie minęło więcej niż 12 tygodni^[2] – są to warunki, które muszą być spełnione jednocześnie^[1]. Oznacza to, że kobiety de facto mogą usuwać ciążę także z przyczyn społecznych, ekonomicznych i osobistych bez jakiejkolwiek odpowiedzialności karnej^[3]. Natomiast lekarz podlega odpowiedzialności karnej za wystawienie błędnego zaświadczenia o występowaniu okoliczności uprawniających do legalnej aborcji^[4], karze się go również za dokonanie aborcji bez sprawdzenia stadium zaawansowania ciąży, poinformowania kobiety o możliwych konsekwencjach zabiegu bądź bez dania jej możliwości wyjawienia motywów swojej decyzji^[5].

Historia

Ta sekcja od 2010-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Constitutio Criminalis Carolina zabraniała aborcji pod karą śmierci przez ścięcie mieczem. Podobnie surowo kwestię tę traktowała Theresiana (XVIII wiek). Dopiero wiek XIX przyniósł złagodzenie kar za przerywanie ciąży, w dalszym ciągu pozostało ono nielegalne. W roku 1871 wszedł w życie Kodeks Karny którego artykuł 218 zabraniał całkowicie aborcji. Był on również w mocy na ziemiach polskich dawnego zaboru pruskiego do roku 1932. Niemcy były jednym z pierwszych krajów świata gdzie zaczęto mówić o legalizacji aborcji. Z pomysłem takim wystąpiła w 1908 roku działaczka feministyczna Camilla Jelinek. Pomysł upadł jednak w Reichstagu w roku następnym. W 1920 roku działacze SPD złożyli projekt legalizacji aborcji w pierwszych trzech miesiącach ciąży, ale został on odrzucony przez Reichstag. Ostatecznie burzliwą debatę na ten temat przerwało orzeczenie Reichsgerichtu z 1927 roku uznające aborcję dokonaną dla ratowania życia matki za legalną jako działanie w stanie wyższej konieczności.

W okresie Republiki Weimarskiej (1918–1933) zalegalizowano aborcję i dopuszczono do powszechnej sprzedaży środki antykoncepcyjne. Zmiana nastąpiła po dojściu do władzy Adolfa Hitlera i powstaniu III Rzeszy (1933–1945), w której aborcję uznano za zbrodnię przeciwko ciału i państwu, zezwalając Niemcom tzw. Aryjczykom jedynie w szczególnych okolicznościach. W wyniku tego nastąpił spadek liczby zabiegów aborcyjnych z 34 698 w 1932 do mniej niż 2000 (średnia z lat 1935–1940)^[6].

Kolejna zmiana przepisów nastąpiła w 1943 roku gdy z jednej strony wprowadzono aborcję na żądanie dla kobiet z tzw. niższych ras (m.in. Polek), z drugiej wprowadzono karę śmierci za usunięcie ciąży w przypadku kobiet niemieckich. Po wojnie w strefie okupowanej przez mocarstwa zachodnie wrócono do przepisów z 1927 roku, natomiast w strefie sowieckiej wprowadzono legalność aborcji z szeregu przyczyn. W 1950 roku parlament NRD przyjął Ustawę o ochronie matki i dziecka oraz prawach kobiety. Aborcja była dozwolona jedynie z racji medycznych i embriopatologicznych. NRD było jedyną spośród sowieckich satelitów, która nie zalegalizowała przerywania ciąży w drugiej połowie lat 50. Debata aborcyjna rozgorzała na nowo w Niemczech Zachodnich na początku lat 70. 18 czerwca 1974 roku Bundestag przyjął legalizację aborcji na żądanie w pierwszych trzech miesiącach ciąży, ale ustawa ta nie zdążyła wejść w życie, gdyż kilka dni później zaskarżyli ją do Trybunału Konstytucyjnego parlamentarzyści CDU/CSU. W roku 1975 Trybunał uznał legalizację aborcji za sprzeczną z Konstytucją Niemiec. W roku następnym przyjęto jednak nowelizację kodeksu karnego dopuszczającą aborcję z racji medycznych, embriopatologicznych, kryminalnych i społecznych. W NRD wprowadzono aborcję na żądanie w 1972 roku w jedynym niejednomyślnym głosowaniu Izby Ludowej.

Po zjednoczeniu Niemiec kwestia aborcji znów odżyła, gdyż na terytorium Niemiec zachodnich obowiązywały przepisy RFN z 1976 roku, a w Niemczech wschodnich ustawodawstwo NRD z 1972 roku. W roku 1992 Bundestag ponownie przegłosował ustawę wprowadzającą aborcję na żądanie – rząd Bawarii oraz szereg osób (m.in. Kanclerz Helmut Kohl) zaskarżyli ustawę do federalnego Trybunału Konstytucyjnego który podtrzymał swe wcześniejsze orzeczenie o niekonstytucyjności aborcji na żądanie, postanowił jednak iż nie będzie ona karana w trzech pierwszych miesiącach ciąży pod warunkiem skorzystania z odpowiedniej konsultacji i odstępu trzech dni między konsultacją a zabiegiem. Nowe prawo weszło w życie w 1995 roku.

Nastroje społeczne

W badaniu Europejskie Wartości w maju 2005 roku na pytanie Czy kobieta, jeśli nie chce mieć dzieci powinna mieć możliwość dokonania aborcji? twierdząco odpowiedziało 64% Niemców, przeciwne zdanie miało 34% a tylko 2% nie miało zdania w tej kwestii. Odsetek przeciwników dopuszczalności przerywania ciąży był równy średniej z dziesięciu krajów biorących udział w badaniu, natomiast odsetek zwolenników legalności aborcji był od niej większy o 2%^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Paul Roland: Nazistki. Okrutne wyrachowane uległe. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki, 2016, s. tak. ISBN 978-83-8031-114-5.