Abram Deborin

Abram Mojsejewicz Deborin (ros. Абра́м Моисе́евич Дебо́рин, właściwie: Abram Mojsejewicz Joffe, ros. Абра́м Моисе́евич Ио́ффе; ur. 16 czerwca 1881 w Upino, Litwa, zm. 8 marca 1963 w Moskwie[1]) – radziecki filozof marksistowski, pracownik akademicki Akademii Nauk ZSRR.

Życiorys

Pochodził z żydowskiej rodziny mieszczańskiej. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę jako ślusarz i nawiązał kontakty z robotniczymi grupami rewolucyjnymi. W 1903 wyjechał do Szwajcarii i podjął studia filozoficzne w Bernie, gdzie w 1908 roku ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Bernie[1]. Od 1903 był członkiem partii bolszewickiej, a w 1907 pod wpływem Jerzego Plechanowa przeszedł do partii mienszewików. W 1908 powrócił do Rosji.

W 1915 ukazała się jego pierwsza książka Wstęp do teorii materializmu dialektycznego. Po Rewolucji Październikowej Deborin opuścił szeregi mienszewików, poświęcił się pracy naukowej, dydaktycznej, wydawniczej. Pracował na Uniwersytecie im. Swierdłowa, w Instytucie Czerwonej Profesury, Instytucie Marksa i Engelsa. Był współzałożycielem i wieloletnim redaktorem pisma "Pod znamieniem marksizma", biorąc udział we wszystkich niemal dyskusjach odbywających się na jego łamach (szczególnie znany jest tu spór "mechanicystów" z "dialektykami", którym przewodził właśnie Deborin[2]). W końcu lat dwudziestych Deborina i jego zwolenników nazywano „filozoficznym kierownictwem”, ponieważ kierowali oni czasopismem "Pod znamieniem marksizma" i większością filozoficznych instytucji w kraju[3].

W 1928 Deborin został członkiem WKP(b), a w 1929 członkiem Akademii Nauk ZSRR. Komitet Centralny WKP(b) w swojej uchwale z 15 stycznia 1931 r. ocenił krytycznie działalność czasopisma "Pod znamieniem marksizma"[4]. Uchwała ta stwierdziła także, że grupa Deborina w ujmowaniu szeregu problemów zeszła „na pozycje mieńszewizującego idealizmu”[4], co dla Deborina oznaczało utratę czołowej pozycji w filozofii radzieckiej. Zrezygnował wówczas z większości funkcji i poświęcił się całkowicie pracy naukowej.

W 1961 Deborin został uhonorowany odznaczeniem państwowym.

Główne dzieła

  • Wstęp do teorii materializmu dialektycznego (1915; wyd. pol. 1959);
  • Lenin kak myslitiel (1924);
  • Dialektika i jestiestwoznanije (1930);
  • Socjalno-politikije uczenije nowogo wriemieni (1958);
  • Fiłosofija i politika (1961; wyd. pol. 1969).

Przypisy

  1. ↑ a b Алексеев 2020 ↓, s. 174.
  2. ↑ Kazimierz Ochocki. Problemy Etyki W Radzieckich Dyskusjach Filozoficznych Lat Dwudziestych. „Etyka”. 13, s. 133-49, 1974-12-01. DOI: 10.14394/etyka.280 (pol.). 
  3. ↑ Suworow 1969 ↓, s. 627.
  4. ↑ a b Suworow 1969 ↓, s. 628.

Bibliografia

Linki zewnętrzne