Aceh

Aceh
Acèh
ilustracja
GodłoFlaga
GodłoFlaga
Państwo

 Indonezja

Siedziba

Banda Aceh

Data powstania

7 grudnia 1956, 15 sierpnia 2005 (przyznanie autonomii)

Zarządzający

Nova Iriansyah

Powierzchnia

58 376

Populacja (2019)
• liczba ludności


5 316 320

• gęstość

91

Położenie na mapie
Położenie na mapie

Aceh (wym. [ʔaˈtɕɛh]) – specjalne terytorium (daerah istimewa) Indonezji, leżące na północnym krańcu Sumatry. Pełna nazwa terytorium brzmi Nanggroe Aceh Darussalam. Dawniej używano także zapisu w postaci: Acheh, Atjeh lub Achin.

Aceh po uderzeniu tsunami

Liczba ludności terytorium wynosi około 5,3 mln mieszkańców (2019). Stolicą i centrum administracyjnym terytorium jest miasto Banda Aceh[1].

Ludność terytorium zajmuje się uprawą pieprzu, ryżu, palmy kokosowej, palmy kateszowej, kauczukowca[2]. Ponadto w regionie rozwinął się przemysł rafineryjny[2].

W latach 1976–2005 toczył się konflikt między armią indonezyjską a lokalnymi rebeliantami z Ruchu Wolnego Acehu. Od wieków mieszkańcy Acehu stawiali silny opór, dawniej wobec holenderskich kolonistów, a następnie rządowi w Dżakarcie[3]. 26 grudnia 2004 zachodnie wybrzeże Acehu, w tym także stolica terytorium, została zniszczone przez fale tsunami, które wywołane zostało przez silne trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim. Niektóre miasta, m.in. Calang i Teunom liczące oba po ok. 12 tys. mieszk., zostały zmiecione z powierzchni ziemi. W czasie operacji wojskowej wprowadzone zostały ograniczenia w poruszaniu się po terytorium. Rząd indonezyjski zdecydował się jednak otworzyć region, by umożliwić dostęp organizacjom humanitarnym. Ruchy separatystyczne zgodziły się na tymczasowe zawieszenie broni na czas akcji. 15 sierpnia 2005 podpisano w Helsinkach porozumienie pokojowe. Separatyści zgodzili się na rezygnację z żądania niepodległości, a rząd Indonezji obiecał zmienić prawo, tak aby lokalne partie polityczne mogły brać udział w wyborach, co było dotychczas niemożliwe. 11 grudnia 2005 odbyły się pierwsze w historii Indonezji wolne wybory na szczeblu regionalnym. W ich wyniku gubernatorem Acehu został Irwandi Yusuf – były rzecznik separatystów, a jego zastępcą – Muhammad Nazar.

Flaga używana przez separatystów.

Aceh jest jedynym regionem Indonezji, gdzie obowiązuje prawo szariatu[4][5]. Zaludnienie jest rzadkie (większość tworzą Aczinowie), z dużą przewagą muzułmanów[1]. Prowincja jest objęta statusem autonomii[5].

Przypisy

  1. a b Encyklopedický ústav SAV, Encyclopaedia Beliana: slovenská všeobecná encyklopédia v dvanástich zväzkoch, wyd. 1, t. 1, Bratysława: Encyklopedický ústav Slovenskej akadémie vied, 1999, s. 37, ISBN 80-224-0554-X, OCLC 44479076 [dostęp 2019-11-04] (słow.).
  2. a b Aceh, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-10-07].
  3. Amnesty: Indonesia ‘failing to uphold’ Aceh peace terms.
  4. redakcia/DLA, Ochutnal vlastnú medicínu – hlasoval za trest zbičovaním, zbičovali ho na verejnosti, Noviny.sk, 1 listopada 2019 [dostęp 2019-11-04] (słow.).
  5. a b Pomoc české charity v Indonésii má smysl, Církev.cz, 23 kwietnia 2012 [dostęp 2019-11-04] (cz.).

Bibliografia

  • Michał Missala, Perspektywy samostanowienia Acehu, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations, nr 3–4 (t. 34)”, 2006, s. 197–214, ISSN 0209-0961.
  • Encyklopedický ústav SAV, Encyclopaedia Beliana: slovenská všeobecná encyklopédia v dvanástich zväzkoch., wyd. 1, t. 1, Bratysława: Encyklopedický ústav Slovenskej akadémie vied, 1999, ISBN 80-224-0554-X, OCLC 44479076 [dostęp 2019-11-04] (słow.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Indonesia.svg
bendera Indonesia
Meuseujid Raya Baiturrahman, Aceh.jpg
Autor: Si Gam, Licencja: CC BY-SA 3.0
Banda Aceh Grand Mosque
US Navy 050106-N-4166B-024 An aerial view of Tsunami-stricken Aceh, Sumatra, Indonesia.jpg
Jan. 6, 2005 - An aerial view of Tsunami-stricken Aceh, Sumatra, Indonesia. Helicopters assigned to Carrier Air Wing Two (CVW-2) and sailors from Abraham Lincoln were supporting Operation Unified Assistance, the humanitarian operation effort in the wake of the massive tsunami that struck South East Asia. The Abraham Lincoln Carrier Strike Group was operating in the Indian Ocean off the waters of Indonesia and Thailand. U.S. Navy photo by Airman Jordon R. Beesley (RELEASED)
Aceh in Indonesia.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of province XY (see filename) in Indonesia
Flag of Aceh, Indonesia.svg
Flag of the Insonesian province of Aceh.
Coat of arms of Aceh.svg
The emblem of Aceh Special Region Province, Indonesia, achieved 1961. Featuring the image of rencong, scale, rice and cotton ears shaping mosque's dome, book or holy scripture (quran), factory roofs and Pancacita (five goals) motto. Based on 1961 Regional Regulation No. 39.