Achema

Achema A.B.
Ilustracja
Państwo

 Litwa

Siedziba

Janów

Data założenia

1962

Forma prawna

Spółka akcyjna

Położenie na mapie Litwy
Ziemia55°05′07″N 24°19′50″E/55,085278 24,330556
Strona internetowa

Achema A.B. – litewskie przedsiębiorstwo działające w branży chemicznej, specjalizujące się w produkcji nawozów sztucznych.

Historia

Budowę zakładu produkującego nawozy azotowe zlokalizowanego w Janowie, na terenie Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej rozpoczęto w 1962 roku. Przedsiębiorstwo nosiło wówczas nazwę Azotas. Pierwszą instalację (A-1), produkującą wodę amoniakalną uruchomiona w 1965 roku. W 1968 roku uruchomiono wytwórnię metanolu.

W 1971 roku uruchomiono kolejną jednostkę produkcji wody amoniakalnej (A-2), a także dwie instalacje wytwarzające mocznik. W 1972 roku rozpoczęto produkcję kwasu azotowego, co pozwoliło wydłużyć łańcuch produktowy o azotan amonu, który zaczęto wytwarzać w 1973 roku. W tym samym roku uruchomiono linię produkcyjną żywic mocznikowo-formaldehydowych oraz dyspersji poli(octanu winylu). W latach 70. XX wieku uruchomiono kolejne instalacje produkujące kwas azotowy i amoniak, a także wytwórnię formaliny (1979). W 1987 roku rozpoczęto produkcję ciekłych nawozów NPK.

W 1994 roku, po uzyskaniu niepodległości przez Litwę, przedsiębiorstwo zostało sprywatyzowane i przekształcone w spółkę akcyjną ((lit.) akcinė bendrovė) o nazwie Achema A.B.

W 1995 ofertę spółki poszerzono o roztwór saletrzano-mocznikowy (urea-ammonium nitrate (UAN)), w 1999 o roztwór siarczanu glinu, a w 2003 o azotan amonowo-wapniowy. W 2007 roku uruchomiono instalacje produkujące ciekły dwutlenek węgla, a także AdBlue. W 2008 roku rozpoczęto produkcję żywic melaminowych.

Zakład zasilany jest energią wytwarzaną m.in. przez dwie elektrociepłownie kogeneracyjne, uruchomione w 2003 i 2011 roku.

Produkty

Zdolności produkcyjne instalacji Achemy[1]

ProduktRoczne zdolności produkcyjne [tys. ton]
kwas azotowy1410
amoniak1117
mocznik785
azotan amonu561
roztwór saletrzano-mocznikowy (UAN)1336
azotan amonowo-wapniowy450
AdBlue64
formalina66,5
żywice mocznikowo-formaldehydowe82,5

Wyciek amoniaku (1989)

20 marca 1989 na terenie zakładu doszło do poważnego wypadku. W 10-tonowym zbiorniku magazynowym ciekłego amoniaku doszło do gwałtownego wzrostu ciśnienia, które zniszczyło zbiornik i spowodowało uwolnienie blisko 7,5 tony tej substancji. Amoniak utworzył 70-centymetrową warstwę na powierzchni ziemi, a następnie gwałtownie odparował i uległ samozapłonowi, powodując pożar wszystkich obiektów w sąsiedztwie, w tym zbiorników zawierających 15 tys. ton. nawozów NPK 11-11-11. Opary amoniaku i produkty rozkładu nawozów azotowych utworzyły chmurę, która skaziła obszar o powierzchni ok. 400 km². W wypadku oraz w trakcie akcji ratowniczej zginęło 7 osób, a 57 zostało rannych. Z obszaru Janowa i okolic ewakuowano ok. 32 tys. osób[2].

Prywatyzacja polskiego przemysłu chemicznego

Achema kilkakrotnie wyrażała zainteresowanie udziałem w prywatyzacji spółek polskiego przemysłu chemicznego. W 2009 roku była na tzw. krótkiej liście firm, które złożyły oferty na zakup Ciechu, Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach oraz Zakładów Azotowych w Kędzierzynie[3]. W 2010 roku Achema była wymianiana wśród kandydatów zainteresowanych nabyciem spółki Anwil od PKN Orlen[4].

Przypisy

  1. Dane ze strony firmy (dostęp 2018-03-25).
  2. Lithuania ammonia accident. icheme.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-26)]., Bengt Orvar Anderson, komunikat na sympozjum ICHEME, 1991.
  3. German PCC says placed bid for three Polish rivals, Reuters, 18 grudnia 2009.
  4. Kto kupi włocławski Anwil? PKN „Orlen” wciąż na etapie oceny ofert, Gazeta Pomorska, 12 marca 2010.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie