Adam Bochnak

Adam Bochnak
Ilustracja
Adam Bochnak (ok. 1950, aut. Stanisław Kolowca)
Data i miejsce urodzenia

17 września 1899
Kraków

Data i miejsce śmierci

28 maja 1974
Kraków

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1922

Habilitacja

1925

Profesura

1954

Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN

członek krajowy

Status PAU

członek krajowy

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”

Adam Bochnak (ur. 17 września 1899 w Krakowie[1], zm. 28 maja 1974 tamże) – polski historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Kariera naukowa

Był synem kupca Władysława i Józefy Spysz[1]. Kształcił się w gimnazjum św. Anny w Krakowie, następnie studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim (1917–1922), m.in. pod kierunkiem Jerzego Mycielskiego i Juliana Pagaczewskiego, który był promotorem jego doktoratu Kolegiata św. Józefa w Klimontowie (1922). Już w 1920 roku podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim[1], z którym pozostał związany aż do emerytury w 1969 roku. Początkowo pracował jako starszy asystent w Katedrze Historii Sztuki, a od 1925 roku (po przedstawieniu pracy Makaty marszałka Francji Franciszka de Crequi, księcia de Lesidiguieres) był docentem w tej katedrze.

Po II wojnie światowej opiekował się Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego (1947–1951), w 1948 roku został profesorem kontraktowym, w 1953 roku kierownikiem Katedry Historii Sztuki, w 1954 roku profesorem nadzwyczajnym, w 1957 roku profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Sztuki Nowożytnej. Od 1960 roku kierował również Instytutem Historii Sztuki, pełnił funkcje w kierownictwie uczelni – dziekana Wydziału Filozoficzno-Historycznego (1954–1956, 1959–1961) i prorektora (1956–1959). Poza uniwersytetem współpracował z Gabinetem Rycin PAU (gdzie był w latach 1935–1939 konserwatorem), Liceum Koedukacyjnym w Ciężkowicach (dyrektor, 1945), Muzeum Narodowym w Krakowie (kustosz i zastępca dyrektora w latach 1945–1957 pod nazwą Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, dyrektor Muzeum 1957–1962). W okresie okupacji uczestniczył w tajnym nauczaniu.

W 1939 roku został członkiem korespondentem PAU; był sekretarzem (dwukrotnie) i przewodniczącym (1952) Komisji Historii Sztuki PAU, a także zastępcą przewodniczącego i przewodniczącym Komisji Teorii i Historii Sztuki Oddziału PAN w Krakowie. Należał m.in. do Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa (wiceprezes, członek honorowy) i Stowarzyszenia Historyków Sztuki (członek honorowy). W 1958 roku kierował polską ekspozycją zabytków krakowskich na międzynarodowej wystawie „Złoty wiek miast europejskich” w Gandawie; otrzymał za to przedsięwzięcie Nagrodę miasta Krakowa (1958). Był także laureatem nagród ministra szkolnictwa wyższego (1963, 1966), w 1972 roku otrzymał Medal PAN im. Kopernika. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1954)[2], Krzyżami Kawalerskim (1947)[3] i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1959)[4] oraz tytułem „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” (1973). Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[5] (kwatera Ł-płd.).

Grób prof. Adama Bochnaka na Cmentarzu Rakowickim

Badania

Zajmował się historią sztuki barokowej i rokoka, historią rzemiosła artystycznego, historią nauk o sztuce oraz muzeologią. W poszukiwaniu źródeł początków baroku w Polsce wskazał na kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie, jako wzorowany na rzymskim kościele Il Gesù. Dla wydawnictwa Historia sztuki polskiej opracował temat dziejów rzemiosła artystycznego. Dokonał analizy historycznej i estetycznej obrazu z fary w Bieczu, wskazując na związki z dziełem Opłakiwanie Chrystusa Michała Anioła w katedrze florenckiej. Był autorem życiorysów polskich historyków sztuki, badał m.in. życie i dorobek Mariana Sokołowskiego. W latach 1939–1952 redagował „Prace Komisji Historii Sztuki”, a w latach 1961–1963 „Rocznik Krakowski”.

Wybrane prace naukowe

  • 1925: Giovanni Battista Falconi
  • 1925: Kościół św. Stanisława w Uhercach
  • 1925: Zabytki przemysłu artystycznego w kościele parafialnym w Luborzycy (z J. Pagaczewskim)
  • 1931: Ze studiów nad rzeźbą lwowską epoki rokoka
  • 1935: Dwa naczynia z herbami Wazów w kolegiacie łowickiej
  • 1935: „Opłakiwanie Chrystusa”, obraz w głównym ołtarzu kościoła parafialnego w Bieczu
  • 1938: Grób biskupa Maura w krypcie św. Leonarda na Wawelu
  • 1948: Zarys dziejów polskiej historii sztuki
  • 1952: Gobeliny Katedry wawelskiej z historią Jakuba
  • 1953: Kaplica Zygmuntowska
  • 1957: Historia sztuki nowożytnej (2 tomy)
  • 1960: Najstarsze budowle wawelskie

Przypisy

  1. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 54.
  2. ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588.
  3. ↑ M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 893.
  4. ↑ Wysokie odznaczenie prof. dr A. Bochnaka. „Dziennik Polski”. Nr 234, s. 4, 2 października 1959. 
  5. ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 33, ISBN 978-83-233-4527-5.

Bibliografia

  • Biogramy uczonych polskich, część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A–J, Wrocław 1983.
  • A. Małkiewicz, Adam Bochnak. Uczony i nauczyciel [w:] Adama Bochnak. Naświetlanie rzeźby lwowskiej, red. A. Betlej, P. Jamski, Warszawa 2008, ISBN 83-923438-2-4, s. 21–50.
  • Adam Bochnak (1899–1974). „Wyborcza”. 29 maja 2014.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Odznaka tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej BAR.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka odznaki tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
Grób prof. Adama Bochnaka.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób prof. Adama Bochnaka na Cmentarzu Rakowickim