Adam Czaplewski

Adam Czaplewski
Ilustracja
gen. dyw. Adam Czaplewski
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1914
Brześć nad Bugiem

Data i miejsce śmierci

11 listopada 1982
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

19431977

Siły zbrojne

Red star.svg Armia Czerwona
Orzeł LWP.jpg ludowe Wojsko Polskie

Stanowiska

dowódca 2 pal, dowódca 13. Warszawskiej Brygady Artylerii Ciężkiej w Grudziądzu, dowódca artylerii 1 Korpusu Pancernego w Gdańsku, zastępca dowódcy artylerii dowództwa Okręgu Wojskowego nr II w Bydgoszczy, zastępca dowódcy Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych ds. artylerii, dowódca 1 Korpusu Zmechanizowanego w Gdańsku, zastępca dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego ds. wojsk pancernych i zmechanizowanych, szef Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych MON, zastępca szefa SG WP ds. ogólnych, komendant Akademii Sztabu Generalnego WP

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
przełamanie Wału Pomorskiego,
bitwa o Berlin

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989) Srebrny Krzyż Zasługi Medal za Warszawę 1939–1945 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal „Za udział w walkach o Berlin” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Wojny Ojczyźnianej I klasy Order Czerwonej Gwiazdy Order Czerwonej Gwiazdy Medal „Za wyzwolenie Warszawy” Medal „Za zasługi bojowe” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwadzieścia lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „30 lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
gen. dyw. Adam Czaplewski
Grób gen. dyw. Adama Czaplewskiego i jego żony Krystyny na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Adam Czaplewski (ur. 19 grudnia 1913?/ 1 stycznia 1914 w Brześciu, zm. 11 listopada 1982 w Warszawie) – generał dywizji Wojska Polskiego, szef Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych MON (1956–1959), zastępca szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1959–1968), komendant Akademii Sztabu Generalnego WP im. gen. Karola Świerczewskiego (1968–1973).

Życiorys

Urodzony w polskiej rodzinie robotniczej, w 1915 ewakuowany z rodziną do Rosji. W 1931 ochotniczo wstąpił do Bakińskiej Oficerskiej Szkoły Piechoty Armii Czerwonej i po ukończeniu w 1934 jej wydziału artyleryjskiego rozpoczął zawodową służbę wojskową do 1937. W czerwcu 1941 roku, po ataku Niemiec na ZSRR w składzie 136 Dywizji Piechoty, jako szef sztabu dywizjonu, udaje się przez Kaukaz w kierunku północno-zachodnim i uczestniczy w walkach w Woroszyłowgradzie. W walkach o Kaukaz uczestniczy jako dowódca dywizjonu „katiusz”. W 1942 roku zostaje przeniesiony do wydziału uzupełnień i szkolenia bojowego w dowództwie artylerii Frontu Północnokaukaskiego.

We wrześniu 1943, jako Polak, został skierowany do tworzonego na terytorium ZSRR 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych. Najpierw jako zastępca dowódcy 3 pułku artylerii ciężkiej, a następnie jako szef sztabu artylerii 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta. Bierze udział w walkach nad Turią, później nad Wisłą koło Puław i Dęblina. W dniach od 16 do 22 września 1944 uczestniczy w walkach 8 i 9 pułków piechoty na przyczółkach Czerniakowa i Powiśla. W ostatnich dniach grudnia 1944 roku, już w stopniu podpułkownika zostaje wyznaczony na stanowisko dowódcy 2 pułku artylerii lekkiej 2 Dywizji Piechoty. Na czele pułku bierze udział w walkach o Młociny, Bielany i Żoliborz. Następnie uczestniczy w walkach o Wał Pomorski oraz w forsowaniu Odry. Jego pułk dociera nad kanał Ruppiner w rejon Sachsenhaus i Kremmen, kończąc swój szlak bojowy nad Łabą.

Po wojnie był m.in. dowódcą 13 Warszawskiej Brygady Artylerii Ciężkiej w Grudziądzu (1946–1949), dowódcą artylerii 1 Korpusu Pancernego w Gdańsku (1949–1953), zastępcą dowódcy artylerii dowództwa Okręgu Wojskowego nr II w Bydgoszczy (1953–1954), zastępcą dowódcy Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych ds. artylerii (1954). W latach 1954–1955 dowódca 1 Korpusu Zmechanizowanego w Gdańsku, a w latach 1955–1956 zastępca dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego ds. wojsk pancernych i zmechanizowanych. Następnie był szefem Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych WP (1956–1959), zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP ds. organizacyjno-mobilizacyjnych (1959–1967) oraz zastępcą szefa SG WP ds. ogólnych (1967–1968). W latach 1965-1968 był jednym z zastępców gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Ostatnim piastowanym przez niego stanowiskiem była funkcja komendanta Akademii Sztabu Generalnego WP (1968–1973). Od lipca 1955 w stopniu generała brygady, od października 1963 – generała dywizji. Nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki.

Kawaler 12 orderów oraz wielu odznaczeń. W 1975 wpisany do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich. Członek PPR, a następnie PZPR. Delegat na V Zjazd PZPR (1968).

W 1973 doznał ciężkiego wylewu, w wyniku którego był sparaliżowany. Od 1973 przebywał w dyspozycji MON, a od 1977 był w stanie spoczynku. Łącznie służył 12 lat w Armii Czerwonej, a następnie 34 lata w Wojsku Polskim, z czego 22 lata w stopniu generała.

Pochowany 17 listopada 1982 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 4 rz. 8 m. 1)[1]. W pogrzebie uczestniczył m.in. zastępca członka Biura Politycznego KC PZPR, wiceminister Obrony Narodowej, szef Sztabu Generalnego WP gen. broni Florian Siwicki. Mowę pogrzebową wygłosił komendant Akademii Sztabu Generalnego WP gen. broni Józef Kamiński[2].

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w Armii Czerwonej i ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe[3]:

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Od 1955 żonaty z Krystyną Magdaleną Otta-Czaplewską, lekarzem stomatologiem (1923-2000). Dwie córki[1][4].

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

  1. a b Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
  2. Zob. „Żołnierz Wolności” z dnia 18 listopada 1982 roku, s. 2.
  3. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 267-270
  4. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Toruń 2010, s. 267–270.

Bibliografia

  • Henryk Piotr Kosk, Lidia Kosk, Generalicja polska, t. I, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001, ISBN 83-87103-81-0, OCLC 69534875.
  • Janusz Królikowski, Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 267–270.
  • A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985, Wydawnictwo MON, Warszawa 1988.
  • Ostatnia droga gen. dyw. w st. spocz. Adama Czaplewskiego (w Żołnierz Wolności), 18 listopada 1982, s. 2.
  • M. Nowiński, Generał z Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich /w/ W szeregach dwóch armii, Wydawnictwo MON, Warszawa 1977.
  • W. Skolimowski Kawaler 12 orderów /w/ Z honorowej księgi, tom I, Wydawnictwo MON, Warszawa 1979.
  • Wojsko Ludowe, 1975, nr 12 (grudzień).
  • Wojskowy Przegląd Historyczny, 1983, nr 1, s. 277.

Media użyte na tej stronie

Red star.svg
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
POL Złoty Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny BAR.svg
Baretka: Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
POL Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny BAR.svg
Baretka: Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
POL Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
POL Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju.
POL Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego BAR.png
Baretka Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego
Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
SU Order of the Red Banner ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
POL Order Wojny Ojczyźnianej 1kl BAR.svg
Baretka: Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
SU Order of the Red Star ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Star‎. The Soviet Union (USSR).
CombatRibbon.png
Soviet Medal For Combat Service Ribbon.
SU Medal For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg
Ribbon bar of the Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945". The Soviet Union (USSR).
30 years of victory rib.png

Ribbon bar for the Soviet Award "30 Years of Victory"

Source: Drawn by User:Zscout370
Adam Czaplewski.jpg
gen. dyw. Adam Czaplewski (1914-1982)
20 years of victory rib.png
Ribbon bar for the Soviet medal "20 Years of Victory"
POL Za udział w walkach o Berlin BAR.svg
Baretka: Medal za udział w walkach o Berlin
Ribbon Medal For The Liberation Of Warsaw.png
Ribbon bar Medal For the Liberation of Warsaw
POL Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Grob Adama Czaplewskiego.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY 3.0
Grób Adama Czaplewskiego
Adam czaplewski.jpg
Polish general Adam Czaplewski (1914-1982)
POL Medal Zwycięstwa i Wolności BAR.svg
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
POL Za Warszawę 1939-1945 BAR.svg
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
POL Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Srebrny Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".