Adam Dziurzyński (pilot)

Adam Dziurzyński

Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1902 Ustrzyki Dolne
Data i miejsce śmierci	26 kwietnia 1991 Międzybrodzie Żywieckie
Zawód, zajęcie	pilot szybowcowy
Odznaczenia

Adam Dziurzyński (ur. 12 grudnia 1902 w Ustrzykach Dolnych^[1] w ówczesnym województwie lwowskim, zm. 26 kwietnia 1991^[2] w Międzybrodziu Żywieckim) – polski pilot szybowcowy, żołnierz Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie w czasie II wojny światowej, instruktor szybowcowy, wieloletni kierownik Górskiej Szkoły Szybowcowej „Żar” w Międzybrodziu Żywieckim. Od 2000 r. patron tejże szkoły.

Kariera lotnicza (przed II wojną światową)

Podstawowe szkolenie szybowcowe odbył w 1933 r. w Ustianowej. W 1934 r. rozpoczął pracę zawodową w Wojskowym Obozie Szybowcowym (WOS) w Ustianowej jako pracownik warsztatowy. W WOS ukończył kurs dla instruktorów szybowcowych. Od 1936 r. do 1939 r. instruktor szybowcowy w Szkole Szybowcowej Aeroklubu Lwowskiego w ośrodku szybowcowym Bezmiechowej. Od 1 lipca 1939 r. kierownik szkoły szybowcowej Polichno-Pińczów.

II wojna światowa

We wrześniu 1939 roku ewakuował się wraz ze swoim ośrodkiem Przysposobienia Wojskowego Lotniczego do Rumunii, skąd przedostał się przez Maltę do Francji, gdzie został wcielony do lotnictwa^[1]. W styczniu 1940 r. przybył do Anglii i zaszeregowany został do personelu technicznego^[1]. Po przeszkoleniu otrzymał przydział do 300 dywizjonu bombowego w stopniu polskim sierżanta jako szef sekcji ekwipunku lotniczego i spadochronowego. Funkcję tę pełnił do zakończenia wojny.

Kariera lotnicza (po II wojnie światowej)

Tablica upamiętniająca Adama Dziurzyńskiego w budynku Górskiej Szkoły Szybowcowej „Żar”

W 1947 r. powrócił do Polski z Wielkiej Brytanii^[1]. Objął kierownictwo Szkoły Szybowcowej Żar^[1]. Funkcję tę pełnił do grudnia 1951 r. W 1951 r. podjął pracę jako pilot doświadczalny w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej. Jako pilot doświadczalny miał wypadek zakończony ukręceniem belki kadłuba w szybowcu SZD-8 Jaskółka z usterzeniem usterzeniem motylkowym podczas wyprowadzaniu szybowca z korkociągu (wypadek zakończony szczęśliwym lądowaniem).

W 1957 r. powrócił do pracy na stanowisku kierownika Szkoły Szybowcowej Żar^[1], stanowisko to pełnił do przejścia na emeryturę w dn. 31 maja 1971 r. W czasie pracy rozpoczęto budowę zbiornika elektrowni szczytowo-pompowej na górze Żar. Dzięki zaangażowaniu Adama Dziurzyńskiego przesunięto umiejscowienie zbiornika na wschód ocalając tym samym budynek szkoły na szczycie góry^[2], wybudowano nowe hangary, szkołę i hotel.

Poza lotnictwem

Zamiłowany pszczelarz i organizator koła Pszczelarzy w Międzybrodziu Bialskim^[2]. Jego pasieka uznawana była za wzorcową i była odwiedzana przez liczne rzesze pszczelarzy. Do końca życia aktywnie uczestniczył w pracach Koła Łowieckiego „Beskid” w Żywcu^[2]. Przez szereg lat był łowczym koła, dbał o szkolenie myśliwych, prowadził wzorową gospodarkę hodowlaną w łowisku. Był też organizatorem wielu imprez myśliwskich i spotkań towarzyskich.

Odznaczenia

Za wieloletnią pracę w lotnictwie, pszczelarstwie i myślistwie uhonorowany został wieloma wyróżnieniami, medalami i dyplomami, m.in.:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski^[2]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[2]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[2]
• Medal Tańskiego^[2] (za rok 1965)
• Tytuł i odznaka Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego^[2]
• Dyplom FAI im. Paula Tissandiera^[2]

Upamiętnienie

18 sierpnia 2000 r. nadano Górskiej Szkole Szybowcowej Aeroklubu Polskiego „Żar” imię Adama Dziurzyńskiego.

Miejsce spoczynku

Cmentarz komunalny w Międzybrodziu Żywieckim^[2], Sektor A 1, rząd 12, grób 4

Przypisy

Bibliografia i źródła informacji

• Almanach - Polskie Lotnictwo Sportowe. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. ISBN 83-03-01157-X.
• praca zbiorowa pod red., Andrzej Glass, Tomasz Murawski: Polskie Szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju. Bielsko-Biała: SCG, 2012. ISBN 978-83-932826-0-9.
• Tadeusz Chwałczyk: Medalowe wzloty. Lublin: Kagero Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 978-83-604-4580-8.
• Tadeusz Krzystek, Anna Krzystek: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7.
• niebieskaeskadra.pl (pol.). [dostęp 2014-10-18].
• Sulecie urodzin Adama Dziurzyńskiego - legendy Żaru (pol.). [dostęp 2018-04-05].
• JanJ. Blitz JanJ. i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 56-57, ISBN 83-902605-1-4 .