Adam Krechowiecki (pisarz)

Adam Krechowiecki
Adam Bukatko, Wratysław Daniłowicz, Marian Bukatko, Kazimierz Pręcki, A.K., K., Adam Sas
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 stycznia 1850
Bieleżyńce

Data i miejsce śmierci

13 czerwca 1919
Lwów

Narodowość

polska

Odznaczenia

Adam Krechowiecki herbu Sas (pseudonimy: Adam Bukatko, Wratysław Daniłowicz, Marian Bukatko, Kazimierz Pręcki, A.K., K., Adam Sas)[a]; ur. 6 stycznia 1850 w Bieleżyńcach na Wołyniu, zm. 13 czerwca 1919 we Lwowie) – polski pisarz, krytyk, dramaturg, redaktor, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[1].

Grobowiec Krechowieckich

Życiorys

Urodził się w Leszczynowie[2] lub w Bieleżyńcach na Wołyniu. Pochodził z rodziny ziemiańskiej Krechowieckich herbu Sas. Był synem Jana (1805-1885) i Seweryny z Radwan Przygodzkich, młodszym bratem Antoniego Krechowieckiego, ps. Dr A. Sas (1838-1898)[3] po powstaniu styczniowym osiadłej we Lwowie. W jego domu bywali pisarze m.in. Zaleski, Goszczyński, Rzewuski, Grabowski[2].

Od studiował 1869 na Uniwersytecie Lwowskim[2]. Kształcił się też na uniwersytecie w Kijowie. Pracował w Namiestnictwie galicyjskim[2]. W latach 1883-1918 był redaktorem naczelnym „Gazety Lwowskiej”. Wydawał też „Przewodnik Naukowy i Literacki” (miesięczny dodatek do „Gazety Lwowskiej”) zajmujący się problematyką naukową, historyczną i literacką. Do jego współpracowników należeli m.in.: Michał Bobrzyński, Ludwik Kubala, Karol Estreicher, Piotr Chmielowski i Józef Kallenbach. Od 1901 był prezesem Towarzystwa Dziennikarzy Polskich we Lwowie[4]. Był nadzwyczaj aktywny na niwie kultury. Przyjaźnił się z Henrykiem Sienkiewiczem. Znany z konserwatywnych poglądów. Pełnił funkcję radcy dworu przy C. K. Namiestnictwie[5][6]. Otrzymał tytuł c. i k. szambelana[5].

Pisał powieści historyczne i współczesne. Był także twórcą rozpraw naukowych o Kraszewskim, Mickiewiczu i Norwidzie. Był inicjatorem budowy we Lwowie pomnika Adama Mickiewicza. Był również tłumaczem poetów niemieckich.

W 1898 został odznaczony Orderem Korony Żelaznej III klasy[7][5][6], który na początku 1919 przekazał na rzecz Skarbu Państwa II Rzeczypospolitej[8]. Przed 1914 otrzymał także austriacki Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszy oraz Krzyż Jubileuszowy[6].

Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[9].

Twórczość

  • Amen[10]
  • Fiat Lux! Obraz historyczny z czasów Jadwigi i Jagiełły
  • Jeden dzień[11]
  • Jestem
  • Kres
  • Krew królewska
  • My: Dramat współczesny w trzech aktach
  • Najmłodsi[12][13]
  • O Cyprianie Norwidzie
  • Rdza[14][15]
  • Starosta Zygwulski[16][17]
  • Syn królewski
  • Szary wilk
  • Veto![18][19][20][21]
  • Zygmunt Kaczkowski i jego czasy
  • Cykl O tron (Ostatni dynasta, Piast, Sława, Mrok)[22].

Uwagi

  1. Identyfikacja pseudonimu na podstawie: Edmund Jankowski "Słownik pseudonimów Pisarzy Polskich XV w. - 1970", Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1994, tom III (R-Ż, pseudonimy), str. 146, oraz tamże, tom IV (Nazwiska), str. 344. Szerszy biogram Adama Krechowieckiego w: "Polski Słownik Biograficzny", Polska Akademia Nauk - Instytut Historii, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970, tom XV (Kozłowska Zofia-Kubacki Stanisław), str. 260-262 (biogram Adama Krechowieckiego).

Przypisy

  1. Teofil Emil Modelski, Towarzystwo Historyczne 1914-1924, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 66.
  2. a b c d Rocznica urodzin syna Wieszcza. „Nowości Illustrowane”. Nr 27, s. 2, 4 lipca 1908. 
  3. "Polski Słownik Biograficzny", Polska Akademia Nauk - Instytut Historii, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970, tom XV (Kozłowska Zofia-Kubacki Stanisław), str. 260-262 (biogram Adama Krechowieckiego); tamże, str. 263-264 (biogram jego ojca Jana); tamże, str. 262-263 (biogram jego brata ks. Antoniego).
  4. Tow. dziennikarzy polskich we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 3, s. 6-7, 20 stycznia 1906. 
  5. a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 1.
  6. a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1.
  7. Odznaczenia jubileuszowe. „Nowa Reforma”, s. 5, Nr 277 z 3 grudnia 1898. 
  8. Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. Dary na Skarb polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 70 z 25 marca 1919. 
  9. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 343. ISBN 83-04-02817-4.
  10. Adam Krechowiecki, Amen : powieść współczesna, wyd. 1911, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  11. Adam Krechowiecki, "Jeden dzień" : trzy odsłony, wyd. 1904, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  12. Adam Krechowiecki, Najmłodsi : powieść. T. 1, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  13. Adam Krechowiecki, Najmłodsi : powieść. T. 2, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  14. Adam Krechowiecki, Rdza : powieść. T. 1, wyd. 1898, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  15. Adam Krechowiecki, Rdza : powieść. T. 2, wyd. 1898, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  16. Adam Krechowiecki, Starosta Zygwulski : powieść historyczna. T. 1, wyd. 1887, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  17. Adam Krechowiecki, Starosta Zygwulski : powieść historyczna. T. 2, wyd. 1887, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  18. Adam Krechowiecki, Veto! : powieść. T. 1, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  19. Adam Krechowiecki, Veto! : powieść. T. 2, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  20. Adam Krechowiecki, Veto! : powieść. T. 3, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  21. Adam Krechowiecki, Veto! : powieść. T. 4, wyd. 1893, polona.pl [dostęp 2018-04-17].
  22. Adam Krechowiecki, O tron: powieść historyczna z XVII wieku. Cz. 1 Ostatni dynasta, Cz. 2 Piast, Cz. 3 Sława, Cz. 4 Mrok


Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ordine imperiale della corona di ferro, austria.png
nastrino Ordine imperiale della corona di ferro
Adam Krechowiecki (-1904).jpg
Adam Krechowiecki (-1904)
Родинна гробниця у якій похований Адам Креховецький..jpg
Autor: Igor Monchuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Родинна гробниця у якій похований Адам Креховецький. 68 поле Личаківського цвинтаря.