Adam Ostaszewski

Adam Ostaszewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 października 1860
Wzdów

Data i miejsce śmierci

4 marca 1934
Kraków

dr filozofii
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Adam Jan Kanty Ostaszewski herbu Ostoja (ur. 22 października 1860 we Wzdowie, zm. 4 marca 1934 w Krakowie) – polski naukowiec i wynalazca, pionier polskiej awiacji.

Konstruktor lotniczy, ziemianin, właściciel Wzdowa, działacz gospodarczy i społeczny, pisarz, dramatopisarz, poeta i tłumacz poezji, znawca ponad dwudziestu języków obcych, twórca języka zbliżonego do esperanto i słownika, doktor prawa i filozofii.

Dwór Ostaszewskich we Wzdowie (ok. 1910)
Aeroplan Adama Ostaszewskiego (1908)

Życiorys

Był synem Teofila Ostaszewskiego i Emmy z hr. Załuskich. Kształcił się w Krakowie (był absolwentem prawa i filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego), Wiedniu, Paryżu i Berlinie.

Po śmierci ojca w 1889 odziedziczył rodzinne dobra Wzdów[1]. W dworskim parku, we Wzdowie, zbudował obserwatorium astronomiczne (drewnianą budowlę w kształcie walca, z ruchomą kopułą dachu). Miejscowi nazwali to miejsce „Cyrklem”.

Rysował, malował, rzeźbił, latał samolotami i konstruował modele różnych pojazdów. Interesował się optyką, fizyką, akustyką, hydrostatyką, elektrycznością i magnetyzmem, chemią, mechaniką, zoologią, botaniką, mineralogią, paleontologią, geologią, agrotechniką, geografią, historią, archeologią, heraldyką, muzyką, architekturą, sztuką, sportem i techniką. Uprawiał jazdę konną, szermierką, kolarstwo i jazdę autem.

Był konstruktorem szeregu modeli samolotów (w tym płatowca z silnikiem, który konstrukcyjnie nawiązywał do samolotu braci Wright), samolotu odrzutowego, dwupłatowców Ost 1-3 (na których latał we Francji), helikoptera, modelu sterowca, automatu do gry w szachy oraz instrumentów naukowo-badawczych; z zakresu fizyki, astronomii i techniki druku.

W świecie nauki zasłynął przede wszystkim z ekscentryczności, m.in. podważając teorię budowy świata opracowaną przez Kopernika. Jak pisał o nim Tadeusz Boy-Żeleński "całe życie pracował nad teorią, że słońce znajduje się w środku ziemi, to zaś, co widzimy na niebie, jest tylko jego refleksem."[2] Wykorzystując lukę w prawie międzynarodowym stwierdzał także, że jeżeli jakiś teren nie ma właściciela, to można go zająć. W ten sposób stał się samozwańczym cesarzem Antarktydy.

Napisał m.in. Szkice naukowo-literackie z zakresu sztuki i archeologii. Dużo również tłumaczył z różnych języków.

Wynalazki Adama Ostaszewskiego

  • w 1876 r. zbudował duży model sterowca, modele lotu mechanicznego, i aerodynamicznego w Krośnie.
  • w 1881 r. model samochodu,
  • w 1888 r. w Berlinie miał swój pierwszy lot wolnym balonem; z polską flagą.
  • w 1889 r. silnik wybuchowy, odrzutowy, którego próby przeprowadzał w Krośnie.
  • w 1892 r. pionowzlot Stilbor 1, podczas prób w Krakowie wzniósł się na wysokość 100m
  • w 1896 r. model mechaniczny sfer świata opatentowany w Rosji,
  • w 1900 r. silnik hydrauliczny, na który uzyskał patent we Francji,
  • w 1908 r. zabawka latająca (aeroplan), którą opatentował w Anglii[3],
  • w 1909 r. otrzymał we Francji patent na koncepcję „Stibora – 2” – czyli latającego pionowzlotu, opracował silnik gazowy, ze zbiornikiem na gaz świetlny i urządzenia techniczne drukarskie.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 281.
  2. ↑ Tadeusz Żeleński, Felietony, część 3, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1959, s. 184
  3. ↑ Wynalazek Polaka. „Nowości Illustrowane”. Nr 52, s. 10, 26 grudnia 1908. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Aeroplan Adama Ostaszewskiego (1908).jpg
Aeroplan Adama Ostaszewskiego (1908)
Adam Ostaszewski (2).jpg
Adam Ostaszewski (1860-1934)
Wzdow.jpg
Wzdow Palace in Poland