Aerob

Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze[1]; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu[2][3] który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Wyróżnia się[2]:

  • aeroby obligatoryjne (bezwzględny tlenowiec), żyjące jedynie w warunkach tlenowych, brak tlenu jest dla nich zabójczy
  • mikroaerofile, najlepiej rozwijające się przy niskim stężeniu tlenu

Oddychanie tlenowe jest obecnie najbardziej efektywną formą otrzymywania energii chemicznej u organizmów (kilkunastokrotnie wydajniejszy, jeśli chodzi o syntezę ATP, niż proces oddychania beztlenowego).

Końcowe (tlenowe) procesy oddychania zachodzą u bakterii w tylakoidach (ułożonych na błonie komórkowej).

U eukariontów proces oddychania zachodzi w cytoplazmie i mitochondrium (glikoliza, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy).

Przypuszcza się, iż pierwotną formą oddychania bakterii (oraz innych prokariontów) było oddychanie beztlenowe – jedynie możliwe w czasie, gdy w atmosferze Ziemi nie było wolnego tlenu. Było ono bardzo opłacalne, gdyż całe środowisko było wówczas przepełnione prostymi związkami (np. cukrami), niezbędnymi do oddychania beztlenowego. Około 2 miliardów lat temu, gdy pierwotne sinice doprowadziły do przebudowy składu chemicznego atmosfery, wytwarzając tlen, stało się możliwe bardziej efektywne oddychanie tlenowe. Sprzyjał temu też fakt, iż wolne związki organiczne w przyrodzie zaczęły się kończyć. W ten sposób ogromna większość dzisiejszych organizmów oddycha tlenowo (Historia życia na Ziemi).

Przypisy

  1. ↑ Hans Günter Schlegel: Mikrobiologia ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 673. ISBN 83-01-13999-4.
  2. ↑ a b Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003. ISBN 83-7389-096-3.
  3. ↑ Biologia : słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Europa, 2001. ISBN 83-87977-73-X.
Tlen jako czynnik rozwoju organizmów
Aerob (tlenowiec)
Anaerob (beztlenowiec)
Bakterie

Oxygen preference.svg

Media użyte na tej stronie

Oxygen preference.svg
Bakterie beztlenowe od tlenowych można rozróżnić przez hodowlę na płynnym podłożu w zależności od wymagań tlenowych będą się rozwijać w rożnych optimach stężenia tlenu wzdłuż malejącego gradientu stężenia dyfundującego 02 :
  1. Obligatoryjne tlenowce zbierają się przy powierzchni, gdzie dyfunduje najwięcej tlenu.
  2. Obligatoryjne beztlenowce żyją na dnie, gdzie jest najmniej tlenu.
  3. Fakultatywne tlenowce żyją głównie przy powierzchni, gdyż tlen zwiększa ich metabolizm; ale tlen im nie szkodzi.
  4. Mikroaerofilne pływają w górze, ale nie tuz przy powierzchni. Lubią tlen, ale w małym stężeniu.
  5. Tolerujące tlen bakterie 02 nie afektują i rozmieszczają się wzdłuż całej probówki. (rysunek poprawny przy założeniu, że opadanie jest wolniejsze niż tempo rozwoju, lub że mikroby pływają swobodnie)