Agadir

Agadir
‏اكادير‎
Ilustracja
(c) pl, CC BY-SA 3.0

Wzgórze z kasbą w Agadirze
Herb
Herb
Państwo

 Maroko

Region

Sus-Massa

Zarządzający

Aziz Akhenouch

Populacja (2014)
• liczba ludności


421 844

Położenie na mapie Maroka
Mapa konturowa Maroka, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Agadir”
Położenie na mapie Afryki
Mapa konturowa Afryki, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Agadir”
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Ziemia30°25′N 9°35′W/30,416667 -9,583333
Strona internetowa
(c) pl, CC BY-SA 3.0
Widok na agadirską kasbę
Widok z kasby na port w Agadirze
Lotnisko w Agadirze

Agadir (arab. اكادير, Akādīr; berb. ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ, Agadir) – miasto w południowym Maroku, port nad Oceanem Atlantyckim, siedziba administracyjna regionu Sus-Massa. W 2014 roku liczyło ok. 422 tys. mieszkańców[1]. Miasto jest ośrodkiem przemysłu rybnego i cementowego. Międzynarodowy port lotniczy, 10 kilometrów piaszczystych plaż oraz średnio 300 słonecznych dni w roku sprawia, że Agadir jest najpopularniejszą nadmorską miejscowością wypoczynkową w Maroku[2].

Historia miasta

Pierwszą osadą, która znajdowała się nad Atlantykiem u ujścia rzeki Wadi Sus, była wspomniana przez Herodota fenicka kolonia Thymiaterium. Współczesne miasto założyli w XV wieku Portugalczycy. W kolejnym stuleciu Agadir został zajęty przez wojska marokańskiej dynastii Sadytów. Nastąpił wówczas gwałtowny rozkwit miasta, chociaż jego znaczenie przyćmiewały porty As-Suwajra i Al-Dżadida. Po II kryzysie marokańskim, w 1911 roku miasto było blokowane przez Niemców. W 1913 miasto znalazło się pod panowaniem francuskim. W roku 1914 po wybudowaniu portu miasto bardzo szybko się rozwijało, gdyż przeładowywano tu eksploatowane w głębi kraju zasoby naturalne. W latach 50. XX wieku miasto znalazło się w niepodległym Maroku. Nocą 29 lutego 1960 roku, w ciągu 15 sekund, zostało prawie doszczętnie zniszczone przez trzęsienie ziemi. Zginęło wtedy około 15 tysięcy osób, a 20 tysięcy straciło dach nad głową. Miasto trzeba było praktycznie w całości odbudować, dlatego też nie ma ono typowo marokańskiego charakteru.

Medyna

Po trzęsieniu ziemi w 1960 roku, Agadir został pozbawiony swojej medyny. Od 1970 roku znany włoski dekorator Coco Polizzi, pasjonat tradycyjnego budownictwa, marzył o jej odbudowaniu w jak najbardziej autentyczny sposób. Pierwszy kamień węgielny położono dopiero w 1992 roku. Medyna zajmuje cztery i pół hektara i zbudowana jest z kamienia, ziemi i drewna, pochodzących z okolicznych regionów. Prace nad ukończeniem tej części miasta nadal trwają. Docelowo (poza budowlami z kamienia) mają tu powstać ogrody botaniczne i sztuczne jezioro.

Kasba

Ruiny cytadeli pochodzącej z XVI w., widoczne na dominującym nad pn. krańcem zatoki agadirskiej wzgórzu stanowią jedyny zachowany zabytek miasta. Po trzęsieniu ziemi z 1960 roku mury zostały częściowo zrekonstruowane, jednak otaczają jedynie pusty plac – zabudowa wewnętrzna uległa całkowitemu zniszczeniu. Na zboczu wzgórza umieszczono ogromny, podświetlany nocą napis arabski brzmiący w tłumaczeniu "Bóg, ojczyzna, król". Podobny, pochodzący z XVIII w. napis zachował się nad bramą twierdzy.

Pierwszą twierdzę zbudowali Portugalczycy jako niewielki fort Santa Cruz de Cap de Gué w początku XVI w., twierdzę rozbudowali królowie marokańscy po roku 1540.

Hotele

W Agadirze jest najwięcej hoteli spośród marokańskich kurortów. Większość skupia się przy bulwarze Muhammada V, biegnącym równolegle do plaży.

Lotnisko

Międzynarodowy port lotniczy Agadir-Al Massira jest oddalony od miasta o 22 kilometry. Obok lotniska nie znajdują się żadne hotele.

Sport

Najpopularniejszymi obiektami sportowymi w Agadirze są dwa pola golfowe. Miejscowe kluby jeździeckie oferują przejażdżki konne, a biura turystyczne organizują wyprawy jachtami i pojazdami terenowymi. Okolice Agadiru są także chętnie odwiedzane przez surferów i kitesurferów.

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Agadiru
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]20,421,022,421,923,224,026,126,126,425,325,320,723,4
Średnie dobowe temperatury [°C]14.115.216.717.018.720.222.022.221.920.317.914.618,4
Średnie temperatury w nocy [°C]7,99,410,912,014,216,418,018,217,315,212,38,513,4
Opady deszczu [mm] 45,542,431,125,93,51,10,10,23,025,852,660,7292
Średnia liczba dni z opadami5.45.65.13.71.41.30.20.41.64.15.35.339,4
Średnie usłonecznienie (w godzinach)2312242702822962692702542422462192293029
Źródło: Hong Kong Observatory[3], NOAA[4] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1961-1990)
Średnia dobowa temperatura morza (°C)[5]
StyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRok
18,317,517,618,018,519,620,220,720,720,619,318,319,1

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. Population légale des régions, provinces, préfectures, municipalités, arrondissements et communes du royaume d'après les résultats du RGPH 2014 (12 régions). Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc. [dostęp 2016-09-27]. (fr.).
  2. Wilczyński, Piotr L., Osadnictwo miejskie Maroka, (w:) Kiniorska I., Sala S. (red.), Rola geografii społeczno-ekonomicznej w badaniach geograficznych, t. II, Nauki geograficzne w badaniach regionalnych, IG AŚ i PTG, Kielce 2007, s. 49-56.
  3. „Climatological Information for Agadir, Morocco”. hko.gov.hk. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]. - Hong Kong Observatory
  4. Agadir Climate Normals 1961–1990 - National Oceanic and Atmospheric Administration
  5. Agadir average sea temperature – seatemperature.org.

Bibliografia

  • Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I, Rafał Jasiulewicz (red.), Leszek Baraniecki, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, ISBN 83-60563-07-1, ISBN 978-83-60563-07-6, ISBN 83-60563-04-7, ISBN 978-83-60563-04-5, ISBN 1-59339-330-X, ISBN 978-1-59339-330-4, OCLC 838992809.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Africa relief location map.jpg
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Blank physical map of political Africa, for geo-location purposes. Borders as in July 2011.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Agadir C73-45.jpg
(c) pl, CC BY-SA 3.0
Agadir, twierdza (kasbah)
Agadir. Le port de pêche.jpg
Autor: NicFer, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Vue du port d'Agadir depuis la Casbah
Agadir C73-46.jpg
(c) pl, CC BY-SA 3.0
Agadir, twierdza (kasbah)
Logo Agadir.png
Logo de la ville d'Agadir jusqu'en 2020
Morocco relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting), Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank physical map of Morocco, for geo-location purposes.
Agadir Airport 2.jpg
Autor: Mmichaal, Licencja: CC BY-SA 4.0
Agadir Airport.