Al-Arisz

Al-Arisz

‏العريش‎

(c) ארכיון גן-שמואל, CC BY 2.5 Plaża w Al-Arisz
Flaga
Państwo	Egipt
Muhafaza	Synaj Północny
Wysokość	0-14 m n.p.m.
Populacja (2006) • liczba ludności	141 595
Nr kierunkowy	+20 68
Położenie na mapie Egiptu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Al-Arisz
31°07′56″N 33°48′12″E/31,132222 33,803333

Al-Arisz (arab. العريش, Al 'Arīš) – miasto położone w Muhafazie Synaj Północny w Egipcie.

Położenie

Miasto Al-Arisz jest położone na północnym wybrzeżu półwyspu Synaj, przy ujściu Wadi al-Arisz do Morza Śródziemnego. Leży w odległości około 150 kilometrów na wschód od miasta Port Said, i około 30 km na zachód od granicy Izraela.

Podział administracyjny

Al-Arisz jest największym miastem i stolicą administracyjną Muhafazy Synaj Północny w Egipcie.

Środowisko naturalne

Miasto jest położone wśród piaszczystych wydm półwyspu Synaj, nad okresowo płynącą rzeką Wadi al-Arisz.

Klimat

Al-Arisz ma klimat śródziemnomorski, który charakteryzuje się gorącymi i suchymi latami oraz łagodnymi zimami. Wiosna rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia, a najgorętszymi miesiącami są lipiec i sierpień. Średnia temperatura latem wynosi 31°C, a zimą 12 °C. Deszcz jest rzadkością i występuje sporadycznie w okresie zimowym, między listopadem a marcem. Suma rocznych opadów atmosferycznych wynosi 112 mm.

Historia

Historia Al-Arisz

Australijscy Light Horse stacjonujący w bazie w Al-Arisz, 1916-18

Al-Arisz w 1916

Cysterna i studnia w Al-Arisz, 1916

Około II wieku p.n.e. znajdowała się tutaj niewielka osada Ptolemeuszy. Jej położenie miało decydujący wpływ na losy osady i jej mieszkańców. Przebiegał tędy ważny szlak handlowy prowadzący z Egiptu na północ. Z tego powodu przez tutejsze ziemie wielokrotnie przechodziły różne wojska, niszcząc osadę i jej okolicę.

W 1118 władca Królestwa Jerozolimskiego, król Baldwin I z Boulogne wybrał się na niewielką wyprawę wojenną na półwysep Synaj. Podczas tej wyprawy król zachorował i w dniu 2 kwietnia 1118 zmarł w niewielkim forcie pogranicznym Al-Arisz, znajdującym się już na terenie Królestwa Jerozolimskiego. W średniowieczu była to beduińska osada. Gdy w 1517 ziemie Palestyny weszły w skład Imperium Osmańskiego, Turcy wybudowali w Al-Arisz fortyfikacje obronne. Podczas wyprawy Napoleona do Egiptu wojska francuskie oblegały tutejszy fort przez 11 dni. Al-Arisz zostało zdobyte 19 lutego 1799. W dniu 23 stycznia 1800 miały tutaj miejsce pertraktacje dotyczące konwencji o ewakuacji wojsk Napoleona Bonaparte do Francji.

Podczas I wojny światowej pod koniec 1916 wojska brytyjskie stacjonujące w Egipcie rozpoczęły działania ofensywne przeciwko Turkom na półwyspie Synaj. Na drodze do zajęcia Palestyny stał fort w Al-Arisz, który został zajęty przez siły Australian and New Zealand Army Corps 21 grudnia 1916. W trakcie dalszych walk, w Al-Arisz znajdował się brytyjski szpital polowy. Ciała zmarłych żołnierzy pochowano na tutejszym cmentarzu wojennym^[1]. Przy wytyczaniu granic Mandatu Palestyny, miejscowość Al-Arisz została przyznana Egiptowi. Gdy w maju 1948 rozpoczęła się I wojna izraelsko-arabska, w Al-Arisz znajdowały się główne magazyny zaopatrzeniowe egipskiego korpusu ekspedycyjnego. Pod koniec grudnia 1948 Izraelczycy przeprowadzili operację Horew, podczas której doszło do bitwy o Synaj (28 grudnia 1948-2 stycznia 1949). Izraelskie oddziały dotarły wówczas do samych przedmieść Al-Arisz, nie przeprowadziły jednak szturmu na miasto. W następnych dniach, pod silnymi naciskami Brytyjczyków, Izrael wycofał swoje wojska z Synaju. Linię demarkacyjną wytyczył rozejm izraelsko-egipski.

Podczas kryzysu sueskiego w 1956 Al-Arisz została zajęta przez wojska izraelskie. Wycofały się one dopiero w marcu 1957. Ponownie miasto zajęli Izraelczycy w wyniku wojny sześciodniowej w dniu 6 czerwca 1967. Izraelskie oddziały wyprowadziły następnie stąd natarcie w kierunku na Kanał Sueski. 8 czerwca 1967 w odległości 13 mil od Al-Al-Arisz, izraelskie samoloty omyłkowo zaatakowały amerykański statek wywiadu elektronicznego USS „Liberty”. Zginęło wówczas 34 amerykańskich marynarzy, a 72 zostało rannych. Statek był ciężko uszkodzony i prawie zatonął. Pod amerykańską eskortą odpłynął na Maltę. Gdy 26 marca 1979 został zawarty traktat pokojowy izraelsko-egipski, wojska izraelskie rozpoczęły stopniowe wycofywanie się z półwyspu Synaj. 26 kwietnia 1982 miasto Al-Arisz powróciło do Egiptu. Strefę graniczną patrolują międzynarodowe siły pokojowe MFO (ang. Multinational Force and Observers).

W wyniku zawartego w 1993 Porozumienia z Oslo, w pobliskiej Strefie Gazy utworzono Autonomię Palestyńską. Sytuacja w Strefie ma silny wpływ na miasto Al-Arisz. Z tutejszego lotniska korzystają samoloty palestyńskich linii lotniczych Al-Falestiniya. Krzyżują się tutaj szlaki przemytnicze, i egipskie siły bezpieczeństwa zwalczają zorganizowaną przestępczość. Dodatkową trudnością są konflikty z plemionami beduińskimi,. Gdy w 2010 doszło do katastrofalnej powodzi, Beduini protestowali przeciwko braku pomocy ze strony rządu. Protesty przeradziły się w otwarte walki uliczne^[2].

Nazwa

Nazwa miasta Al-Arisz w języku arabskim oznacza „chaty palmowe”.

Kultura

We wschodniej części miasta znajduje się Muzeum Dziedzictwa Synaju, prezentujące bogactwo kultury beduińskiej na półwyspie Synaj.

Turystyka

Największą atrakcją turystyczną Al-Arisz są plaże. W nadmorskiej części miasta znajduje się kilka hoteli.

Gospodarka

Miasto jest ośrodkiem rolnictwa. W delcie rzeki al-Arisz utworzono sztucznie nawadniane plantacje palm daktylowych i cytrusów.

Infrastruktura

W mieście znajduje się szpital.

Transport

Przez miasto przechodzi nadmorska droga łącząca Egipt z Izraelem. Przebiega tędy także linia kolejowa, która jednak z powodów technicznych jest niesprawna. W północnej części miasta znajduje się port rybacki.

Na południe od miasta znajduje się port lotniczy Al-Arisz.

Przypisy