Albania w okresie komunizmu

Albańska Republika Ludowa (1944–1976)
Albańska Socjalistyczna Republika Ludowa (1976–1991)
Republika Popullore e Shqipërisë (1944–1976)
Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë (1976–1991)
24 maja 1944 – 29 kwietnia 1991
Flaga Albanii
Herb Albanii
Flaga AlbaniiHerb Albanii
Dewiza: (alb.) Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar
(Ty, Albanio, daj mi honor, nazwij mnie Albańczykiem)
Hymn:
Hymni i Flamurit

(Hymn o fladze)
Położenie Albanii
Język urzędowy

albański

Stolica

Tirana

Typ państwa

republika socjalistyczna

Głowa państwa

sekretarz generalny Albańskiej Partii Pracy Ramiz Alia

Powierzchnia
 • całkowita


28 748 km²

Liczba ludności (1989)
 • całkowita 


3 512 317

Waluta

frank albański (1944–1947)
lek albański (1947–1991)

Data powstania

24 maja 1944

Data likwidacji

29 kwietnia 1991

Religia dominująca

ateizm państwowy

Kod telefoniczny

355

Albania w okresie komunizmu – okres w dziejach Albanii od zakończenia II wojny światowej do upadku komunizmu w tym kraju. Jedno z państw bloku wschodniego.

Przez cały ten okres krajem rządziła marksistowsko-leninowska Albańska Partia Pracy, na której czele stał (sprawując de facto władzę dyktatorską) Enver Hoxha do swojej śmierci w 1985 roku, a po nim Ramiz Alia do transformacji ustrojowej w latach 1991–1992. Obaj rządzili Albanią, ustanawiając stalinowski styl administracji państwowej i uprawiając politykę łączącą elementy komunizmu, nacjonalizmu oraz izolacjonizmu. Ograniczenia w podróżowaniu i wydawaniu wiz sprawiły, że socjalistyczna Albania stała się jednym z najtrudniejszych krajów do odwiedzenia oraz opuszczenia na świecie, porównywanym do Korei Północnej[1][2]. W 1967 roku ogłosiła się pierwszym państwem ateistycznym na świecie, jednak po upadku komunizmu w 1991 roku praktyki religijne powoli zaczęły się odradzać[3]. Albania była jedynym członkiem Układu Warszawskiego, który formalnie wystąpił z sojuszu przed 1990 rokiem, co było spowodowane inwazją Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku[4]. Rząd wdrażał rozległe reformy w obszarach przemysłu, rolnictwa, edukacji, sztuki i kultury, które przyczyniły się do ogólnego wzrostu poziomu życia ludności albańskiej. Wydarzenia te zbiegły się jednak z politycznymi represjami ze strony tajnej policji, Sigurimi, które obejmowały masowe zwolnienia z pracy, uwięzienie w obozach pracy przymusowej oraz egzekucje[5]. Pierwsze wielopartyjne wybory w socjalistycznej Albanii odbyły się 31 marca 1991 roku – komuniści zdobyli w nich większość w rządzie tymczasowym. Republika Albanii została proklamowana 29 kwietnia 1991 roku, a pierwsze wybory parlamentarne w tym kraju odbyły się 22 marca 1992 roku[6]. Transformacja ustrojowa trwała do przyjęcia nowej konstytucji Albanii w dniu 28 listopada 1998 roku.

Durrës w 1978 roku

Przypisy

  1. Anja Eder. Albania, the former “North Korea of Europe” on its way towards democracy. Changes of political trust in the course of transition. „Conference: International Conference: 1989–2014: Twenty-five Years After. What has happened to the Societies in Central and Southeast Europe since the Fall of the Iron Curtain?”, 2014. (ang.). 
  2. Piekło komunistycznej Albanii. „Błoto słodsze niż miód”. Dziennik Gazeta Prawna, 23.11.2018. [dostęp 2021-09-11].
  3. George P. Majeska. Religion and Atheism in the U.S.S.R. and Eastern Europe, Review. „The Slavic and East European Journal”. 20(2), s. 204–206, 1976. (ang.). 
  4. Powołanie Układu Warszawskiego. Muzeum Historii Polski. [dostęp 2021-09-11].
  5. Albania - Albanian nationalism, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-09-11] (ang.).
  6. Dieter Nohlen, Philip Stöver: Elections in Europe: A data handbook. 2010, s. 133. ISBN 978-3-8329-5609-7. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Laos.svg
Flag of Laos
Flag of SFR Yugoslavia.svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Bulgaria (1948–1967).svg
Autor: Scroch, Licencja: CC BY-SA 4.0
National Flag of the People's Republic of Bulgaria (1948-1967). Tha flag has got the coat-of-arms from 1948
Red star.svg
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
Flag of Ethiopia (1987-1991).svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Ethiopia, used from 1987 to 1991
Flag of the People's Republic of Mongolia (1924-1930; variant).svg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był NuclearVacuum z projektu Wikimedia Commons
modified by User:Tcfc2349, Licencja: CC BY-SA 4.0
Varient flag of the People's Republic of Mongolia at 1924-1930. There seems to be a dispute whether this flag was actually in use. The Mongolian government gives a different sequence of flags for the period in a recent exhibition.
Flag of Hungary (1949-1956).svg
Flag of Hungary from 20 August 1949 to 12 November 1956.
Flag of Romania (1948-1952).svg

Flag of Romania (28 March 1948 - 24 September 1952)

Flag of Romania (1965-1989) (construction).png

Construction sheet of the Flag of Romania as depicted in Decree nr. 972 from 5 November 1968.

  • l = 2/3 × L
  • C = 1/3 × L
  • S = 2/5 × l
State Emblem of the People's Republic of Albania.svg
A precise vector recreation of the original emblem of the People's Socialist Republic of Albania, first designed by painter Sadik Kaceli.
Hymni i Flamurit instrumental.ogg
"Himni i Flamurit", the national anthem of Albania, performed instrumentally by the United States Navy Band circa 2003.
Flag of Bulgaria (1948-1967).svg
Autor: Scroch, Licencja: CC BY-SA 4.0
National Flag of the People's Republic of Bulgaria (1948-1967). Tha flag has got the coat-of-arms from 1948
Aleksandër Moisiu Theatre Durrës 1978.jpg
Autor: Robert Schediwy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Street scene in Durrës with propaganda posters
Albania 1956-1990.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of People's Socialist Republic of Albania as it was from 1946-1991. Surrounding countries accurate from 1956-1990.