Albert Schweitzer

Albert Schweitzer
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, Bild 183-D0116-0041-019 / NieznanyUnknown / CC-BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1875
Kaysersberg

Data i miejsce śmierci

4 września 1965
Lambaréné

Miejsce pochówku?
Wyznanie

luteranizm

Diakonat

1899

Ordynacja

1900

Odznaczenia
Order „Pour le Mérite” za Naukę i Sztukę Medal Księcia Karola (Szwecja) Order Zasługi (Wielka Brytania) Kawaler Orderu Zakonu Rycerzy św. Łazarza (obediencja orleańska)

Albert Schweitzer (ur. 14 stycznia 1875 w Kaysersbergu, zm. 4 września 1965 w Lambaréné) – francusko-niemiecki (alzacki) teolog i duchowny luterański, filozof, organista, muzykolog, lekarz. W 1952 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za założenie szpitala w Lambaréné w Gabonie.

Życiorys

Był synem alzackiego pastora. Odebrał staranne wykształcenie – studiował teologię i filozofię na Uniwersytecie w Strasburgu i na Sorbonie, a także grę na organach u Charles’a-Marie Widora. Po uzyskaniu doktoratu z filozofii i habilitacji z teologii zdecydował się na rozpoczęcie studiów medycznych, po ukończeniu których wyrzekł się kariery naukowej i muzycznej, by jako lekarz nieść pomoc Afrykańczykom w założonym w 1913 przez siebie i żonę, Helenę Breslau, szpitalu w Lambaréné (obecnie Gabon).

W latach 1917–1918 jako obywatel niemiecki został internowany we Francji. W 1924 powrócił do Lambaréné i przystąpił do rozbudowy szpitala (m.in. o leprozorium). Odbywał sporadyczne podróże do Europy i USA, dając koncerty, nagrywając płyty i wygłaszając odczyty w celu zdobywania funduszy na utrzymanie szpitala.

Jest jednym z najważniejszych badaczy życia i twórczości Jana Sebastiana Bacha. Fundamentalne dzieło Schweitzera, monografia Jan Sebastian Bach z 1908, przez cały wiek XX była (głównie w bloku wschodnim[1]), punktem wyjścia dla kolejnych opracowań i interpretacji dorobku niemieckiego kompozytora.

W 1951 otrzymał pokojową nagrodę księgarzy niemieckich, a w 1952 – Pokojową Nagrodę Nobla.

Poglądy

Jego ideą etyczną (którą starał się praktycznie realizować) było poszanowanie życia, zawarte w twierdzeniu: „Jestem życiem, które pragnie żyć, pośród życia, które pragnie żyć”, konsekwencją tego programu etycznego jest obowiązek ratowania życia i łagodzenia cierpienia. Głosił, że cześć dla życia wymaga od człowieka szacunku, nie tylko wobec ludzi, ale także wobec zwierząt, a nawet roślin, zakazując ich bezmyślnego niszczenia.

Schweitzer reprezentował pogląd, że najwcześniejsze pisma chrześcijańskie, jak autentyczne listy Pawłowe (1. List do Koryntian i 1. List do Tesaloniczan) oraz pierwsze Ewangelie (Marka i Mateusza) wyraźnie wskazują, iż Jezus wierzył, że Syn Człowieczy nadejdzie wkrótce, ówczesne potęgi upadną i zostanie ustanowione Królestwo Boże na Ziemi. Z biegiem czasu, w późniejszych pismach, przesłanie apokaliptyczne zanikało. Opinię tę wyraził w innej swojej pracy Historia badań nad życiem Jezusa (1906)[2], która stała się słynna pod angielskim tytułem The Quest of the Historical Jesus (1910)[3] i jest uważana za „tekst fundacyjny” hipotezy Jezusa jako proroka apokaliptycznego[4][5]. Natomiast w swojej pracy doktorskiej „Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik” („Psychiatryczna ocena Jezusa: przedstawienie [zagadnienia] i krytyka”, 1913[6]) polemizował z popularnymi w tamtym czasie wśród niektórych psychiatrów i psychologów opiniami kwestionującymi zdrowie psychiczne Jezusa[7][8][9].

Jako zdeklarowany pacyfista po II wojnie światowej angażował się w ruch przeciwko wyścigowi zbrojeń.

W chwili obecnej myśl schweitzerowska w Polsce przeżywa renesans, w dużej mierze dzięki zaangażowaniu pracowników naukowych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu[10].

Do idei Schweitzera nawiązują współcześnie ruchy ekologiczne.

Niektóre prace

  • Psychiatryczna ocena Jezusa: przedstawienie [zagadnienia] i krytyka (Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik, 1913) – praca doktorska z medycyny
  • Historia badań nad życiem Jezusa (1906)
  • Chrześcijaństwo i religie świata
  • Kultura i etyka
  • Upadek i odbudowa kultury
  • Filozofia religii u Kanta
  • Światopogląd myślicieli hinduskich
  • Między wodą, a dżunglą
  • Listy z Lambaréné
  • Moje życieautobiografia
  • Jan Sebastian Bach (1908) – monografia

Przypisy

  1. Temperacja, Albert Schweitzer i muzyka dawna, Ars Polonica [dostęp 2016-04-25].
  2. Albert Schweitzer: Geschichte der Leben-Jesu-Forschung. Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 1906. LCCN 13021839. OCLC 6104323. (niem.)
  3. Albert Schweitzer: The Quest of the Historical Jesus. William Montgomery (tłum. na ang.). Londyn: Adam and Charles Black, 1910. OCLC 8003391.
  4. Dariusz Kot. Jezus zapomniany: prorok apokaliptycznego Królestwa. „Miesięcznik Znak”, grudzień 2012. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”. ISSN 0044-488X. 
  5. Agnieszka Krzemińska. Jezus ze słów. „Polityka”. 6 (2995), s. 62–65, 2015-02-04. Warszawa: POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A.. ISSN 0032-3500. 
  6. Albert Schweitzer: Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik. Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 1913. LCCN 13021072. OCLC 5903262. (niem.)
  7. Don Havis. An Inquiry into the Mental Health of Jesus: Was He Crazy?. „Secular Nation”, kwiecień-czerwiec 2001. Washington, D.C.: The International Atheist Alliance. 
  8. Don Havis: Eine Untersuchung der geistigen Gesundheit Jesu. War er verrückt? (niem.). Internationaler Bund der Konfenssionslosen und Atheisten (IBKA). [dostęp 2020-01-16].
  9. The Life of Jesus As a Religious Paranoic: The Plausible, Authenticated, Definitive Life of the Historical Jesus Based on the Diagnoses of Three Psychiatrists (ang.). Amazon.com. [dostęp 2018-07-23].
  10. Marcin Cybulski i inni, The Greatest Man In the World. The life and ethics of Albert Schweitzer in the eyes of students pursuing medical and legal degrees, „Journal of Medical Science”, 87, 2018, s. 93–98, DOI10.20883/jms.2017.271 [dostęp 2018-06-13].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

D-PRU Pour le Merite fuer Wissenschaften und Kuenste BAR.svg
Baretka pruskiego i niemieckiego Orderu Pour le Mérite za zasługi w dziedzinie nauki i sztuki.
NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
Order of Saint Lazarus of Jerusalem - Knight.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon of the Order of Saint Lazarus of Jerusalem - Knight
Galó de l'Orde del Mèrit (UK).svg
Ribbon of the Order of Merit
Bundesarchiv Bild 183-D0116-0041-019, Albert Schweitzer.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-D0116-0041-019 / NieznanyUnknown / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Albert Schweitzer

Zentralbild: Prof. Dr. Albert Schweitzer, Arzt, protestantischer Theologe, Musiker und Philosoph, geboren: 14.1.1875 in Kaysersberg (Elsaß), gestorben: 4.9.1965 in Lambarene (Republik Gabun), Friedensnobelpreisträger 1952

Abgebildete Personen: Schweitzer, Albert Prof. Dr.: Missionsarzt, evangelischer Theologe, Friedensnobelpreis 1951, Frankreich
Prince Carl Medal.gif
Prince Carl Medal