Aleksander Kunicki

Aleksander Kunicki
Karaś, Francuz, Rayski, Marian
Ilustracja
Aleksander Kunicki
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia26 lutego 1898
Demnia Wyżna, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci6 czerwca 1986
Bielsko-Biała, Polska
Przebieg służby
Siły zbrojneArmia Austro-Węgier
Błękitna Armia
Wojsko Polskie
Armia Krajowa
Jednostkioddział „Osa”-„Kosa 30”
„Agat”
Główne wojny i bitwyI wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, III powstanie śląskie, II wojna światowa
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I stopnia Śląski Krzyż Powstańczy

Aleksander Kunicki, ps. „Karaś”, „Francuz”, „Rayski”, „Marian” (ur. 26 lutego 1898 w Demni Wyżnej, zm. 6 czerwca 1986 w Bielsku-Białej) – kapitan WP, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej oraz III powstania śląskiego, a w czasie II wojny światowej działacz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej[1].

Życiorys

Syn Ferdynanda oraz Pauliny z domu Dać. W maju 1916 został wcielony do 41 pp armii austro-węgierskiej. W połowie 1918 wzięty do niewoli przez Włochów i umieszczony w obozie jenieckim w Weronie. Tam zachorował i trafił do szpitala, z którego zgłosił się do formowanej przez gen. Józefa HalleraArmii Polskiej we Francji. 6 czerwca 1919 wraz z 3 psp przybył do Polski. Jednostkę zakwaterowano w rejonie Płocka. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po jej zakończeniu pozostał w wojsku. Wziął udział w III powstaniu śląskim.

Na początku 1933 odszedł ze służby w 3. psp, w którym pełnił funkcję kierownika kancelarii dowództwa pułku w stopniu starszego sierżanta. 1 marca 1933 został przydzielony do bielskiej ekspozytury Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK V, której zadaniem było rozpoznawanie i zwalczanie niemieckiego szpiegostwa i dywersji na terenie Śląska Cieszyńskiego oraz powiatów Biała i Żywiec. Przez szereg lat pełnił funkcję kierownika tej placówki kontrwywiadowczej, przeciwstawiając się działalności niemieckiego wywiadu, który przez tereny Czechosłowacji intensywnie penetrował obszary RP. W 1938, po zajęciu Zaolzia przez oddziały WP, w Cieszynie Zachodnim utworzono polską placówkę kontrwywiadowczą o szerszym zasięgu działania, która przejęła agendy zlikwidowanej placówki w Bielsku. W nowo utworzonej placówce cieszyńskiej objął referat kontrwywiadowczy i funkcję tę pełnił do wybuchu wojny. Działał w kontrwywiadzie przy zwalczaniu związanych z senatorem RP Rudolfem Wiesnerem oraz Partią Młodoniemiecką w Polsce (Jungdeutsche Partei) niemieckich agentów i dywersantów na terenie Bielska i Śląska Cieszyńskiego[1].

We wrześniu 1939 został ewakuowany wraz z innymi pracownikami Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK V, z którymi po agresji ZSRR na Polskę przekroczył granicę rumuńską w Kutach. Nosił wtedy ubranie cywilne i jako zwykły uciekinier został zarejestrowany w obozie przejściowym w Bacău. W polskiej ambasadzie w Bukareszcie otrzymał paszport na wyjazd do Francji. Ruszył do Belgradu, a stamtąd pojechał do Grecji. 23 października 1939 dopłynął do Marsylii. Następnie przez Paryż dotarł do polskiego obozu w Coëtquidan. Tam otrzymał przydział do formowanego właśnie 1 pp. Przydzielono go do placówki kontrwywiadu. W grudniu został przeniesiony do sztabu gen. Sikorskiego w Paryżu. Po zameldowaniu się w sztabie otrzymał przydział do tajnego referatu mającego za zadanie utrzymywanie łączności z krajem.

Po upadku Francji w czerwcu 1940, powrócił do kraju i od stycznia 1943 piastował stanowisko szefa wywiadu oddziału Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych („Osa”-„Kosa 30”). Po rozbiciu oddziału został włączony do oddziału dywersji bojowej Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej „Agat”. Brał udział między innymi w rozpracowaniu dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa Franza Kutschery (Akcja Kutschera)[2]. Po kapitulacji powstania warszawskiego, w którym nie brał udziału, został osadzony w obozie przejściowym w Pruszkowie, skąd udało mu się uciec.

W marcu 1945 podjął pracę w Zarządzie Miejskim w Bielsku. W czerwcu został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa pod zarzutem współpracy z gestapo w okresie okupacji. Został skazany na karę śmierci. Trafił do więzienia, gdzie oczekiwał na wykonanie wyroku. W wyniku interwencji żony i wstawiennictwu płk. Mazurkiewicza, który wystosował list do Bolesława Bieruta, został oczyszczony z zarzutów. 27 kwietnia 1946 przed Wojskowym Sądem Rejonowym odbyła się jego rozprawa rewizyjna. W 1959 z powodu pogorszenia stanu zdrowia przeszedł na rentę inwalidzką. W kwietniu 1967 ukończył spisywanie swoich wspomnień wojennych, które wydał rok później[2][3].

Żonaty, miał dwójkę dzieci.

Zmarł 6 czerwca 1986 i został pochowany na cmentarzu w Kozach[1].

Odznaczenia

Przypisy

  1. a b c Kapitan Aleksander Kunicki, człowiek, który urodził się pod szczęśliwą gwiazdą (pol.). kozy.vot.pl. [dostęp 2016-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
  2. a b c d Aleksander Kunicki „RAYSKI” (pol.). info-pc.home.pl. [dostęp 2016-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-16)].
  3. Aleksander Kunicki. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy, www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2018-10-05] (pol.).
  4. Informacja na stronie stankiewicze.com. [dostęp 2017-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-22)].

Bibliografia autorska

  • Cichy front: ze wspomnień oficera wywiadu dywersyjnego dyspozycyjnych oddziałów Kedywu KG AK („Pax”, Warszawa, 1968)

Media użyte na tej stronie

PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Aleksander Kunicki ps. Rayski.jpg
Aleksander Kunicki ps. Rayski
POL Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi 1kl BAR.svg
Baretka: Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I Klasy
POL Śląski Krzyż Powstańczy BAR.svg
Baretka: Śląski Krzyż Powstańczy