Aleksiej Szczusiew

Aleksiej Wiktorowicz Szczusiew
Алексей Викторович Щусев
Ilustracja
Aleksiej Szczusiew na mołdawskim znaczku pocztowym
Data i miejsce urodzenia

8 października 1873[1]
Kiszyniów

Data i miejsce śmierci

24 maja 1949[1]
Moskwa

Zawód, zajęcie

architekt

Aleksiej Wiktorowicz Szczusiew, ros. Алексей Викторович Щусев (ur. 26 września?/ 8 października 1873 w Kiszyniowie, zm. 24 maja 1949 w Moskwie) – rosyjski architekt, jeden z głównych przedstawicieli radzieckiego modernizmu. Jest uważany za projektanta, który położył most pomiędzy stylem imperialnej Rosji a stalinowskim monumentalnym klasycyzmem (stalinowskim empire) oraz radzieckim socrealizmem.

Jednymi z jego pierwszych prac były projekty soboru Trójcy Świętej w Ławrze Poczajowskiej, cerkwi Sergiusza z Radoneża na Kulikowym Polu oraz monasteru Świętych Marty i Marii w Moskwie, który zaprojektował na zlecenie rodziny carskiej. Szczusiew zaprojektował również odbudowany z ruin sobór św. Bazylego w Owruczu. Jego projekty prawosławnych obiektów sakralnych noszą wyraźny wpływ architektury staroruskiej regionów nowogrodzkiego i pskowskiego[2].

Najbardziej znanymi pracami Szczusiewa są Dworzec Kazański w Moskwie[2][3], budynek Hotelu Moskwa[3], cerkiew Chrystusa Zbawiciela, św. Katarzyny i św. Serafina z Sarowa w San Remo[4][5], gmach siedziby organów bezpieczeństwa na Łubiance[3] oraz Mauzoleum Lenina na placu Czerwonym w Moskwie[3] (najpierw drewniane, potem kamienne).

Mauzoleum Lenina

Pierwsza wersja Mauzoleum Lenina została zaprojektowana przez Szczusiewa w ciągu zaledwie trzech dni – od 21 do 24 stycznia 1924 roku[6][7]. Już 27 stycznia 1924 na placu Czerwonym w Moskwie można było podziwiać tymczasowe, drewniane mauzoleum[7]. W trakcie opracowywania projektu drugiej, również drewnianej, wersji mauzoleum Szczusiew ponownie eksperymentował z zastosowaniem kolumn różnych typów i wysokości. W ostatecznym projekcie konstrukcja schodkowa osiągnęła najwyższy poziom. Ostateczny projekt mauzoleum mógł budzić skojarzenia z piramidą schodkową faraona Dżesera w Sakkarze z 2650 roku p.n.e. oraz grobowcem króla perskiego Cyrusa II Wielkiego w Pasargade z VI wieku p.n.e.[8][9] Trzecia, ostateczna wersja mauzoleum, którą możemy obecnie oglądać na placu Czerwonym w Moskwie, została zaprojektowana i wybudowana w latach 1929–1930 przez grupę architektów pod kierownictwem Szczusiewa. Forma architektoniczna w znacznym stopniu opierała się na drugim projekcie. Konstrukcja grobowca została zbudowana z żelbetu, ściany wykonano z cegieł, całość została obłożona granitem i wykończona marmurem, labradorem oraz malinowym kwarcytem[10].

Działalność w Moskiewskim Towarzystwie Architektonicznym

W latach 1922-1929 pełnił Szczusiew funkcję przewodniczącego Moskiewskiego Towarzystwa Architektonicznego[3][11][1].

Nagrody i odznaczenia

Aleksiej Szczusiew jest czterokrotnym laureatem Nagrody Stalinowskiej (w 1941, 1946, 1948 oraz 1952 – pośmiertnie)[12]. Odznaczony został także Orderem Lenina oraz wieloma innymi orderami i medalami.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ a b c Щусев Алексей Викторович (ros.). architime.ru. [dostęp 2016-01-29].
  2. ↑ a b L. Bazylow, Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Państwowy Instytut Wydawczniczy, Warszawa 1986, ISBN 83-01-05684-3, s.621
  3. ↑ a b c d e Александр Субботин: Храм Святой Голгофы (ros.). zavtra.ru, 18 kwietnia 2006. [dostęp 2016-01-29].
  4. ↑ Сан-Ремо. Церковь Христа Спасителя, Екатерины и Серафима Саровского. Русская Церковь в Сан-Ремо (ros.). sobory.ru. [dostęp 2016-01-29].
  5. ↑ Православный храм Христа Спасителя в Сан-Ремо (ros.). thomas-tdf.de. [dostęp 2016-01-29].
  6. ↑ А. В. Щусев. Мавзолей Ленина (ros.). Защити мавзолей Ленина. [dostęp 2016-01-29].
  7. ↑ a b Дмитрий Аграновский: Мавзолей Ленина: символ истории и камень преткновения (ros.). antimaidan.ru, 27 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-29].
  8. ↑ Мавзолей Ленина в Москве (ros.). review-planet.ru, maj 2012. [dostęp 2016-01-29].
  9. ↑ С. О. Хан-Магомедов: Сто шедевров советского архитектурного авангарда: Билингва (русский и испанский), Издательская группа URSS, 2005. — s. 365—368. (456 s.) — ISBN 5-354-00892-1
  10. ↑ К. Н. Афанасьев: А. В. Щусев. — Стройиздат, 1978. — s. 92—99. (191 s.)
  11. ↑ Щусев Алексей Викторович (ros.). Рериховская энциклопедия. [dostęp 2016-01-29].
  12. ↑ Щусев Алексей Викторович (ros.). moscow.org. [dostęp 2016-01-29].

Linki zewnętrzne


Media użyte na tej stronie

San Remo014.jpg
Autor: Georges Jansoone (JoJan), Licencja: CC BY 3.0
Russian Orthodox Church (Church of Christ the Saviour, St. Catherine and St. Seraph) by the Russian architect Alexey Shchusev; Sanremo, Italy
Moscow Kazansky railway station asv2019-06.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: FAL
Kazansky railway terminal in Moscow, Russia
Four Seasons hotel Moscow.jpg
Autor: Themidget17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Facade of the Four Seasons hotel in Moscow
Lubyanka (4917060290).jpg
Autor: Mikhail (Vokabre) Shcherbakov from Moscow, Russia, Licencja: CC BY-SA 2.0
Lubyanka