Alf Landon

Alf Landon

Pełne imię i nazwisko	Alfred Mossman Landon
Data i miejsce urodzenia	9 września 1887 West Middlesex↗
Data śmierci	12 października 1987
26. Gubernator stanu Kansas
Okres	od 9 stycznia 1933 do 11 stycznia 1937
Przynależność polityczna	Partia Republikańska
Poprzednik	Harry H. Woodring
Następca	Walter A. Huxman
Kandydat Republikanów na urząd Prezydenta (w 1936)
Poprzednik	Herbert Hoover
Następca	Wendell Willkie

Alf Landon, właśc. Alfred Mossman Landon (ur. 9 września 1887, zm. 12 października 1987) – amerykański polityk, kandydat Partii Republikańskiej na urząd prezydenta USA podczas wyborów w 1936 roku.

Wczesne lata

Urodzony w West Middlesex w Pensylwanii Landon mieszkał przez pewien czas w Ohio, zanim nie przybył, w wieku lat 17, do Kansas.

Tutaj ukończył szkołę i studia (na stanowym uniwersytecie w roku 1908). Pracował pewien czas w sektorze bankowym, ale w roku 1912 został niezależnym przedsiębiorcą naftowym. W okresie I wojny światowej służył w US Army (w stopniu porucznika jako specjalista w zakresie chemii). W latach 20. jego interesy szły tak dobrze, że został milionerem.

Kariera polityczna

Pierwsze kroki

Landon już od dawna interesował się polityką. Uważał się za republikanina, ale i za członka liberalnego skrzydła tej partii. W roku 1912 popierał byłego prezydenta Theodore’a Roosevelta, kiedy ten ponownie ubiegał się o zajęcie miejsca w Białym Domu. Republikanie odmówili mu jednak swej powtórnej nominacji. Mimo to Roosevelt kandydował z ramienia trzeciej Partii Postępowej, zajmując drugie, po demokracie Woodrowie Wilsonie, a przed republikaninem i urzędującym prezydentem Williamem H. Taftem, miejsce.

Jakiś czas potem Landon był już uznanym przywódcą liberalnego skrzydła republikanów w stanie. W roku 1922 był osobistym sekretarzem ówczesnego gubernatora Henry’ego Justina Allena. Kolejny szczebel w karierze pokonał w roku 1928, zostając szefem wszystkich kampanii republikańskich w stanie.

Gubernator

Landon w okresie pełnienia funkcji gubernatora

W roku 1932, tym samym w którym prezydentem wybrano Franklina D. Roosevelta, Landon został gubernatorem Kansas. Jako gubernator popierał znaczną część reform Nowego Ładu, ale stał w opozycji wobec związków zawodowych.

W roku 1934 wybrano go ponownie, na drugą dwuletnią kadencję. Był wtedy jedynym republikańskim gubernatorem w kraju, który uzyskał reelekcję. Uważano go wówczas za fiskalnego konserwatystę, ale przy okazji polityka, który popiera aktywną politykę społeczną rządu.

Kandydat prezydencki

Rozkład głosów w czasie wyborów prezydenckich roku 1936

Landon w wyborach 1936 postanowił nie kandydować na trzecią kadencję. Konwencja republikanów mianowała go kandydatem na urząd prezydenta. Jego partnerem na liście został inny liberał, Frank Knox z Massachusetts.

Republikanie, których poprzedni kandydat, prezydent Herbert Hoover, skompromitował się mocno swoją konserwatywną polityką i obojętnością wobec Wielkiego Kryzysu, tym razem postanowili wybrać na swego reprezentanta człowieka o bardziej liberalnych poglądach. Również i dwaj następni kandydaci, Wendell Willkie i Thomas Dewey, też orientowali się na to skrzydło.

Landon miał o tyle trudną sytuację w kampanii, iż nie mógł krytykować reformy Nowego Ładu, które wcześniej popierał. W związku z tym praktycznie cały ciężar ataków na gabinet Roosevelta dźwigali republikańscy menedżerowie.

Kampania nie była porywająca, gdyż dość powszechnie przeczuwano wysokie zwycięstwo Roosevelta. Wybory w stanie Maine odbywały się wówczas nieco wcześniej i kiedy wygrał w nich Landon, republikanie uknuli hasło: jak poszło Maine, tak pójdzie reszta kraju.

Ale rachuby te nie sprawdziły się. W listopadzie Roosevelt uzyskał 523 głosów elektorskich. Wygrał też wybory we wszystkich stanach, z wyjątkiem Maine i Vermont, co pozwoliło szefowi Partii Demokratycznej i zarazem poczmistrzowi generalnemu, Jamesowi Farleyowi powiedzieć: jak poszło Maine, tak poszło Vermont.

Landon, po zakończeniu kadencji gubernatora, wycofał się z czynnego życia politycznego.

Dalsze życie

W latach 30. nie zgadzał się z izolacjonistyczną polityką swojej partii. W czasie II wojny światowej sprzeciwiał się części programu Lend-Lease, zaś po niej poparł Plan Marshalla.

W roku 1962 nawoływał do przystąpienia Stanów Zjednoczonych do Wspólnoty Europejskiej.

W listopadzie 1962 roku, zapytany o swoją filozofię polityczną odpowiedział, że jest zwolennikiem praktycznego postępu. W latach 60. popierał program Wielkiego Społeczeństwa prezydenta Lyndona B. Johnsona.

W roku 1966 wygłosił pierwszy „odczyt Landona” (Landon Lecture) na uniwersytecie stanu Kansas. Tym samym zapoczątkował zwyczaj wygłaszania ich przez amerykańskie i światowe osobostości polityczne, w tym prezydentów.

Landon zmarł w Topece, 34 dni po swoich setnych urodzinach. Jest jednym z bardzo niewielu (obok np. Stroma Thurmonda) znanych polityków amerykańskich, którzy dożyli tak sędziwego wieku. O owym czasie był najstarszym żyjącym byłym gubernatorem stanowym w USA.

Jego córka, Nancy Landon Kassebaum, była senatorem z Kansas w latach 1978–1997.

Poprzednik/Następca