Alfabet Mołodcowa

Wygląd Alfabetu Mołodcowa

Alfabet Mołodcowa – zmodyfikowana cyrylica używana do zapisu języka komi w latach 1918–1930 oraz 1936–1938. Używany był zarówno dla literackiego języka komi-permiackiego, jak i komi-zyriańskiego. Nazwany został od jego twórcy, komiackiego językoznawcy Wasilija Aleksandrowicza Mołodcowa.

Zasady zapisu głosek

Alfabet Mołodcowa używa liter cyrylicy, ale przypisuje im dźwięki inne, niż w alfabecie rosyjskim. Podczas gdy wartość fonetyczną rosyjskich spółgłosek zwykle można ustalić jedynie po uwzględnieniu stojących po nich samogłosek (lub znaku miękkiego i znaku twardego), alfabet Mołodcowa jest fonemiczny (tzn. jednej głosce odpowiada jedna litera; jednocześnie nie sygnalizuje on np. upodobnień pod względem dźwięczności, dlatego nie można nazwać go fonetycznym). W odróżnieniu od współczesnego alfabetu komi nie używa też dwuznaków.

Mołodcow wprowadził nowe litery dla głosek nieobecnych w języku rosyjskim. Dla liter oznaczających afrykaty charakterystyczny był odpadający ogonek (np. җ, ԇ), dla głosek palatalnych – ogonek skierowany ku górze (ԏ, ԅ). Wskutek tej zasady jedna z liter przejętych z alfabetu rosyjskiego (щ) ma inną wartość fonetyczną, niż w rosyjskim. W niektórych przypadkach (ԁ, ј) wprowadził nowe litery, mimo iż dane głoski miały już przypisane własne litery w alfabecie rosyjskim. (Do ostatniej grupy nie można zaliczyć litery i, ponieważ była natenczas używana w alfabecie rosyjskim.)

Kolejność liter w alfabecie

Wartość fonetyczna liter

Bibliografia

• Молодцовский альфавит. W: Коми язык. Энциклопедия. Федюнёва, Г. В. отв. ред. Издательство ДИК, Москва, 1998.