Amerykańskie okręty podwodne typu S
_Off_Olongapo%2c_Philippine_Islands%2c_1935.jpg) | |
| Rodzaj okrętu | SS |
|---|---|
| Kraj budowy | Stany Zjednoczone |
| Stocznia | Electric Boat Portsmouth Navy Yard Lake Torpedo Boat Company Bethlehem Shipbuilding Fore River Shipyard |
| Zbudowane | 51 |
| Użytkownicy |  US Navy  Royal Navy Marynarka Wojenna (II RP) |
| Uzbrojenie: | |
| 1 działo kalibru 101 mm | |
| Załoga | 38 oficerów i marynarzy |
| Napęd: | |
| 2 silniki wysokoprężne, dwa silniki elektryczne | |
| Prędkość: • na powierzchni • w zanurzeniu | 14,5 do 15 węzłów 11 węzłów |
Okręty podwodne serii S – amerykański typ okrętów podwodnych z dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej, składający się z czterech nie związanych ze sobą typów zbudowanych według różnych konkurencyjnych projektów. Do roku 1925 ukończono budowę 51 okrętów tej serii, w tym 31 wybudowanych w stoczni Holland-EB według jej projektu EB73A, piętnaście okrętów typu S-3 (USN/PNY) oraz jeden okręt typu S-2 (Lake). Do służby w US Navy weszło 48 okrętów serii S. Jeden z okrętów typu S-1 - SS-130 - został przekazany w 1940 roku Royal Navy, a w konsekwencji polskiej Marynarce Wojennej jako ORP "Jastrząb" (P-551).
Geneza
I wojna światowa uwidoczniła efektywność okrętów podwodnych w walce. Małe niemieckie U-Booty bardzo zaszkodziły komunikacji morskiej Wielkiej Brytanii, sprowadzając ten kraj na krawędź kapitulacji[1]. Jedynie taktyka konwojów do ochrony statków transportowych oraz wsparcie ograniczonych brytyjskich sił przeciwpodwodnych przez okręty amerykańskie umożliwiło pokonanie niemieckich okrętów podwodnych[1]. Niezależnie od powojennych wysiłków wielu środowisk (głównie brytyjskich, obawiających się zagrożenia jakie stanowiły okręty podwodne dla brytyjskich okrętów liniowych) zmierzających do wprowadzenia całkowitego międzynarodowego zakazu prowadzenia wojny podwodnej, większość marynarek wojennych na świecie kontynuowała rozwój swoich flot podwodnych.
W Stanach Zjednoczonych marynarka wojenna zaprezentowała w tym czasie nowe podejście do budowy jednostek tej klasy. Okręty wcześniejszych typów i serii budowane były przez prywatne stocznie na podstawie przedstawionych przez US Navy wymagań. W przypadku typu S ("S-boats") okręty były efektem konkurencji między przedsiębiorstwami. Stocznia Electric Boat (EB) (sukcesor stoczni założonej przez Johna Hollanda) otrzymała od marynarki kontrakt na konstrukcję i budowę jednego okrętu oznaczonego jako S-1, konstrukcja i budowa drugiej jednostki – S-2, została powierzona założonej przez innego słynnego wynalazcę Simona Lake'a stoczni Lake Torpedo Boat Company, S-3 natomiast został opracowany przez samą marynarkę, a jego budowę powierzono należącej do US Navy stoczni Portsmouth Navy Yard w Kittery w stanie Maine. Zamierzeniem marynarki był wybór najlepszych cech każdej z konstrukcji i opracowanie na tej podstawie jednego typu okrętu, który zostanie skierowany do produkcji seryjnej[1]. Po zakończeniu I wojny światowej w listopadzie 1918 roku, budowa okrętów została znacznie spowolniona, jednakże do 1925 roku wyprodukowano 51 okrętów serii "S" wszystkich wersji – 31 według projektu Holland-EB oraz 15 według własnego projektu marynarki. Prototyp S-2 Lake'a nie był jednak udany, toteż projekt uległ modyfikacji i po wprowadzeniu ulepszeń wyprodukowano cztery kolejne jednostki zmienionego typu S-48. W rezultacie różnych projektów, jednostki serii "S" znacznie różniły się między sobą, stąd też nie stanowią one jednego typu okrętów. W rzeczywistości grupę tę tworzyło 5 odrębnych typów jednostek: S-1, S-2, S-3, S-42 i S-48[1].
Budowę pierwszego okrętu typu S rozpoczęto 17 grudnia 1917 w stoczni Fore River Shipyard. Wodowanie nastąpiło 26 października 1918, wejście do służby 5 czerwca 1920. Ostatni okręt wszedł do służby w 1922. Powstało 5 serii produkcyjnych różniących się między sobą wypornością i wymiarami. Trzy okręty zostały utracone w wyniku wypadków przed wybuchem II wojny światowej, 6 złomowano. Po wybuchu wojny 6 okrętów przekazano Royal Navy, która jedną jednostkę udostępniła Polskiej Marynarce Wojennej (ORP "Jastrząb"). 5 okrętów utracono podczas II wojny światowej. Okręty w czasie wojny uznawane były za już przestarzałe i wykorzystywano jedynie do celów pomocniczych: rozpoznawczych, transportowych czy szkolnych. Jednostki, które przetrwały wojnę, zostały złomowane w 1946.
| Numer kadłuba | Ukończone | Typ | Lata budowy | Wyporność (ton) | Długość (metry) | Prędkość (węzły) | Wyrzutnie torpedowe (dziób/rufa) | Działa | Załoga | Głębokość testowa (metry) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SS 105 | 25 | S-1 | 1918-1921 | 800/1062 | 66 | 14,5 / 11 | 4 / 0 533 mm | 1 x 101 mm | 38 | 60 |
| SS 123-146 | ||||||||||
| SS 106 | 1 | S-2 | 1919 | 800/977 | 63 | 15 / 11 | 4 / 0 533 mm | 1 x 101 mm | 38 | 60 |
| SS 107 | 15 | S-3 | 1918-1920 | 875/1088 | 71 | 15 /11 | 4 / 0 533 mm | 1 x 101 mm | 38 | 60 |
| SS 109-122 | ||||||||||
| SS 108 | - | Neff | Planowana jednostka z system napędowym "Neff" wykorzystującym silniki Diesla zarówno do napędu na powierzchni jak i w zanurzeniu. Niezbudowana | |||||||
| SS 159-162 | 4 | S-48 | 1921 | 903/1230 | 81 | 14,5 / 11 | 4 / 1 533 mm | 1 x 101 mm | 38 | 60 |
Przypisy
Bibliografia
- Norman. Polmar: The American submarine. Annapolis, Md.: Nautical Aviation Pub. Co. of America, 1981. ISBN 0-933852-14-2.
- Norman Friedman: U.S. submarines through 1945 : an illustrated design histor. Annapolis, MD: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-263-3.
| Drednoty | |
|---|---|
| Krążowniki liniowe | |
| Okręty liniowe |
|
| Krążowniki pancerne | |
| Krążowniki pancernopokładowe | |
| Krążowniki nieopancerzone |
|
| Krążowniki lekkie | |
| Niszczyciele | |
| Torpedowce | |
| Okręty podwodne | |
| Kanonierki | |
| Patrolowce |
|
| Ścigacze |
|
| Stawiacze min | |
| Trałowce |
|
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
.svg)
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Ta grafika została wykonana przez marynarza lub pracownika marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych podczas czynności służbowych. Jako utwór rządu federalnego Stanów Zjednoczonych, grafika ta znajduje się w domenie publicznej.
.svg)
Bandera wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Oparta na Image:Naval_Ensign_of_Poland.svg oraz Image:Coat_of_arms_of_Poland2_1919-1927.svg. Była używana w latach 1919-1927 (praktycznie do 1936). Prawidłowe proporcje: 5:8 (w załączniku graficznym do ustawy są proporcje 5:10,5 lecz później zostało to sprostowane).
