Anatolij Ziniewicz

Anatolij Ziniewicz
generał leitnant (‘generał dwugwiazdkowy’)
Data i miejsce urodzenia20 listopada 1932
Płoskirów (Ukraina)
Data i miejsce śmierci1 sierpnia 2000
Erywań
Przebieg służby
Siły zbrojnewojska pancerne, armia lądowa
Jednostki40 Armia sowiecka (podczas okupacji Afganistanu)
Stanowiska1. doradca wojskowy w Etiopii,
2. doradca wojskowy w Somali,
3. szef sztabu operacyjnego sowieckiej 40 Armii uczestniczącej w okupacji Afganistanu,
4. szef sztabu głównego Armii Obrony Górskiego Karabachu
Główne wojny i bitwywalki w Etiopii, walki w Sudanie, wojna w Afganistanie, wojna karabaska
Późniejsza pracazastępca ministra obrony Armenii
Odznaczenia
wiele sowieckich i armeńskich odznaczeń wojskowych

Anatolij Ziniewicz, właśc. Anatolij Wladimirowicz Ziniewicz ros. Анатолий Владимирович Зиневич, ukr. Зіневич Анатолій Володимирович, orm. Անատոլի Զինեվիչ (ur. 20 listopada 1932, w miejscowości Płoskirów, zm. 1 sierpnia 2000 w Erywaniu) – radziecki i rosyjski wojskowy, pochodzenia ukraińskiego, generał-leitnant (generał dwugwiazdkowy) armii radzieckiej i rosyjskiej, jeden z naczelnych dowódców Armii Obrony Górskiego Karabachu, bohater wojny karabachskiej, według opinii władz ormiańskich i Górskiego Karabachu „Armenia stała się dla niego drugą ojczyzną”.

Kariera wojskowa w ZSRR

Anatolij Ziniewicz urodził się i wychował w mieście Proskurov, wówczas na terenie Ukraińskiej SRR (obecnie Ukraina). W wieku 21 lat, w 1953 roku wstąpił do Proskurowskiej Szkoły Czołgistów. Wybrał profesję zawodowego wojskowego. W armii radzieckiej skierowany został do Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego, którą ukończył z sukcesem. Ukończył kolejno szereg kursów dowodzenia dla radzieckich wyższych oficerów.

Skierowany został następnie jako przedstawiciel Armii Radzieckiej za granicę. Przebywał kolejno w Somali oraz w Etiopii w charakterze radzieckiego doradcy wojskowego. Następnie, po sowieckiej inwazji na Afganistan przez 8 lat pełnił funkcję szefa sztabu operacyjnego sowieckiej 40 Armii uczestniczącej w okupacji Afganistanu. Brał udział nie tylko w pracy sztabowej, lecz również w bezpośrednich operacjach wojskowych. Podczas jednej z nich został ranny.

Kariera wojskowa w Armenii i Górskim Karabachu

Po wycofaniu wojsk sowieckich z Afganistanu, w 1988 roku mianowany szefem sztabu operacyjnego radzieckiej 7 Armii stacjonującej w ówczesnej Armeńskiej SRR. Wkrótce potem, w warunkach rozpadu ZSRR, związał swoje losy oraz swoją karierę wojskową z Armenią, która stała się dla niego drugą ojczyzną. Mimo ogólnej zgodności źródeł wiele szczegółów dotyczących jego ówczesnej kariery wojskowej pozostaje niejasnych lub podawanych jest w różny sposób, prawdopodobnie z powodu trudności w dostępie do armeńskojęzycznej literatury źródłowej w tym zakresie. Na prośbę ministra obrony niepodległej już Armenii zgodził się wyjechać w czerwcu 1992 do ogarniętego konfliktem Górskiego Karabachu. Według innych źródeł w latach 1992–1994 pełnił funkcję generalnego doradcy ministra obrony Armenii oraz zastępcy szefa sztabu Armeńskich Sił Zbrojnych (tj. armii niepodległej Armenii).

Od czerwca 1994 pełnił funkcję szefa sztabu głównego Armii Obrony Górskiego Karabachu. Dał się poznać jako kompetentny i doświadczony wysoki oficer i dowódca. Od maja 1997 aż do śmierci zastępca ministra obrony Górskiego Karabachu; według innych źródeł zastępca ministra obrony Republiki Armenii. Podczas pełnienia tych funkcji oddał ogromne zasługi w usprawnieniu i reorganizacji Armii Obrony Górskiego Karabachu, która mimo wyraźnej przewagi przeciwnika w ilości żołnierzy, a zwłaszcza w ciężkim sprzęcie wojennym odniosła szereg zwycięstw na armią azerską i objęła kontrolę nie tylko nad niemal całym obszarem Górskiego Karabachu, ale i nad przyległymi terenami azerskimi. Brał udział nie tylko w pracy sztabowej, ale również bezpośrednio w operacjach bojowych. Pełnił wówczas faktycznie funkcję naczelnego dowódcy Armii Obrony Górskiego Karabachu, a zwycięstwo strony ormiańskiej w konflikcie stanowi w dużej mierze jego zasługę.

Zmarł 1 sierpnia 2000 w Erywaniu w wieku 67 lat. Pochowany został na Cmentarzu Troicje-Nikołowskim w mieście Kowrów w Obwodzie Włodzimierskim.

Krótka ocena

Anatolij Ziniewicz okazał się być energicznym i kompetentnym zarówno dowódcą, jak i wysokim oficerem sztabowym. W Armenii i Górskim Karabachu uważany jest za bohatera. Znienawidzony przez Azerów, walczących z dowodzonymi przez niego wojskami ormiańskimi.

Inne informacje

Odznaczony był wieloma radzieckimi i ormiańskimi odznaczeniami. Jedna z ulic w Stepanakercie, stolicy Górskiego Karabachu została nazwana jego imieniem.

Był żonaty, miał dwoje dzieci.

Filmografia

„General-Leytenant Anatoli Zinevich”, (2000), Yerevan, 30-minutowy film, reżyser A. Gevorkyan – tekst filmu w języku ormiańskim.

Bibliografia