Andrzej Czystowski
Andrzej Czystowski właśc. Mieczysław Andrzej Czystowski ps. Mały, Andrzej, Czarny (ur. 29 listopada 1922 w Makowie Mazowieckim, zm. 29 marca 1988 w Warszawie) – działacz PPS, członek Organizacji Wojskowej Powstańczego Pogotowia Socjalistów, uczestnik powstania warszawskiego, więzień w latach 1952–1956 z 15-letnim wyrokiem za członkostwo i pracę w organizacji Wolność, Równość, Niepodległość „Start”, dziennikarz.
Życiorys
Syn Jana i Jadwigi z domu Targosz. Od 1940 działał w konspiracji w PPS-WRN, i Gwardii Ludowej WRN, przekształconej w Oddziały Wojskowe Pogotowia Powstańczego Socjalistów (OW PPS). W IV Batalionie OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego w stopniu kaprala podchorążego, pełnił funkcję szefa kompanii, oraz od maja 1944 komórką informacji jako oficer informacyjny.
Był również redaktorem miesięcznika Kół Samokształceniowych Młodzieży Socjalistycznej „Światło”, które od stycznia do maja 1944 w połączeniu z pismem „Płomienie”, utworzyło miesięcznik „Młodzież Socjalistyczna”. W skład redakcji obok Czytowskiego wchodzili m.in. Jan Strzelecki i Andrzej Nowicki.
Działał również od 1943 w Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa, kierował sekretariatem Ekspozytury Urzędu Sledczego PKB w Warszawie „Start”. Ukończył kurs oficerski służby śledczej.
W trakcie powstania walczył w szeregach plutonu 219 IV Batalion OW PPS, który wszedł do Zgrupowania „Zyrafa”. 1 sierpnia zginął jego brat kpr pchor. Jan Czystowski „Stary II”, walczący w szeregach plutonu 220 batalionu OW PPS[1]. Po kapitulacji powstania w niewoli (numer jeniecki 46.407), a po wyzwoleniu we Francji.
W 1948 powrócił do Polski, pracował jako dziennikarz „Robotnika” i „Trybuny Ludu”. Był członkiem PZPR, uczestniczył w tzw. Kongresie Zjednoczeniowym PPR i PPS w grudniu 1948.
5 lutego 1949 został aresztowany w Warszawie przez UB. Został oskarżony w procesie tzw. „Startu” i skazany 21 grudnia 1951 wyrokiem Sądu Wojewódzkiego, na 15 lat więzienia i 10 lat utraty praw obywatelskich. Pozostałych trzech oskarżonych (Zygmunt Ojrzyński, Witold Pajor, Stanisław Nienałtowski) zostało skazanych na kary śmierci, które Pajorowi i Nienałtowskiemu zamieniono na 15 lat więzienia.
Wraz z innymi, został zwolniony z więzienia 14 maja 1956, zaś w marcu 1957 zrehabilitowany. Po zwolnieniu z więzienia pracował jako dziennikarz w „Sztandarze Młodych”, oraz korespondentem Polskiej Agencji „Interpress” w Hamburgu. Był autorem licznym publikacji na temat działań PPS w okresie okupacji i powstania warszawskiego.
Przypisy
- ↑ Andrzej Czystowski. Powstańcze Biogramy. [dostęp 2011-08-24]. (pol.).