Andrzej Kurnatowski

Andrzej Kurnatowski

(rys. Leszek Woźniak, 1994)
Data i miejsce urodzenia	23 lipca 1927 Warszawa
Data i miejsce śmierci	12 lutego 2020 Łódź
Zawód, zajęcie	lekarz patomorfolog, nauczyciel akademicki
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Wydział Lekar­ski UŁ, Akademia Medyczna w Łodzi
Uczelnia	Akademia Medyczna w Łodzi
Odznaczenia

Andrzej Kurnatowski (ur. 23 lipca 1927 w Warszawie, zm. 12 lutego 2020 w Łodzi^[1]) – polski lekarz, patomorfolog, profesor Akademii Medycznej w Łodzi, dziekan Wydziału Lekarskiego AM, prorektor ds. nauczania i wychowania, doctor honoris causa AMŁ (2008).

Życiorys

Urodził się w roku 1927 w Warszawie. Ojciec był prawnikiem, a matka – lekarzem dentystą^[2]. Szkołę powszechną skończył w roku wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji uczył się w domu. Mając 14–16 lat pracował w Łodzi, w niemieckiej fabryce. Od jesieni 1943 roku do końca wojny przebywał w okolicach Warszawy, ukrywając się pod przybranym nazwiskiem (rodzice zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych)^[3][4][5].

Po zdaniu matury w Łodzi (1946) zaczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego, który w roku 1949 przekształcono w Akademię Medyczną. W roku 1952 otrzymał dyplom lekarza^[3][4][5].

Już jako student zaczął pracę w Katedrze Anatomii Patologicznej. Od roku 1948 był wolnym słuchaczem („hospitantem”), a następnie młodszym asystentem (od 1950). Pracował pod opieką naukową prof. Aleksandra Pruszczyńskiego^[6], organizatora i kierownika Katedry i Zakładu Anatomii Patologicznej w nowo utworzonym uniwersytecie^[a], zainteresowanego głównie patomorfologią onkologiczną, patomorfologią wątroby, serca, naczyń, zespołu nadciśnienia i in.^[6][8]

Kolejne stopnie naukowe osiągał w latach^[3][4][5]:

• 1959 – doktorat
• 1963 – habilitacja
• 1972 – tytuł profesora nadzwyczajnego
• 1983 – tytuł profesora zwyczajnego

Od roku 1973 zajmował stanowisko kierownika Zakładu Anatomii Patologicznej w Instytucie Patologii, przekształconego w roku 1992 w Katedrę i Zakład Patomorfologii. Prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów Wydziału Lekarskiego oraz Oddziału Stomatologicznego, był promotorem siedmiu prac doktorskich i opiekunem naukowym pięciu prac habilitacyjnych. Utrzymywał naukowe kontakty z ośrodkami zagranicznymi; odwiedził m.in. Uniwersytet w Lejdzie (5-miesięczny pobyt; organizacja bezdewizowej wymiany studentów), kilkanaście placówek patomorfologicznych w Wielkiej Brytanii, uczelnie w Szwecji, zakłady patomorfologii w Norwegii, Paryżu, Budapeszcie, Bratysławie, Belgradzie^[4][5].

Przez 25 lat był członkiem Senatu AMŁ (kierował komisją opracowującą pierwszy statut)^[4][5]. W latach 1972–1981 był dziekanem Wydziału Lekarskiego, a w latach 1985–1987 – prorektorem ds. nauczania i pierwszym zastępcą rektora. Jako przewodniczący Łódzkiego Komitetu Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia (17 lat, funkcja społeczna) brał udział w działaniach, które umożliwiły zwiększenie o ponad 750 liczby łóżek w szpitalach i domach pomocy społecznej w Łodzi i w województwie. Przez 17 lat pełnił funkcję krajowego specjalisty ds. patologii^[5].

Był członkiem^[5]:

• Europejskiego Towarzystwa Patologów
• Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (3 kadencje, przewodniczący Komisji Dydaktyki)
• Rady Wyższego Szkolnictwa Medycznego (wiceprzewodniczący)
• Łódzkiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Anatomopatologów (przez kilka kadencji – przewodniczący; członek Zarządu Głównego)
• Polskiego Towarzystwa Patologów (otrzymał tytuł członka honorowego)
• Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
• Włocławskiego Towarzystwa Naukowego (członek założyciel)

W 1997 roku przeszedł na emeryturę, nie przerywając pracy zawodowej^[4][5].

Tematyka badań i publikacje

Pasją Andrzeja Kurnatowskiego jest fotografia biograficzna^[2][9];
przykłady ze zbioru ponad 500 biogramów pt. Profesorowie i docenci Akademii Medycznej w Łodzi^[10][11]

prof. Aleksander Pruszczyński (1902–1982)^[6][8], patologia

prof. Leszek Woźniak (ur. 1925), onkologia, patomorfologia, dermatologia

prof. Henryk Rafalski (ur. 1925), zdrowie publiczne

prof. Janusz Indulski (1930–1999), zdrowie publiczne

prof. Andrzej Klimek (ur. 1942), neurologia

Zainteresowania naukowe Andrzeja Kurnatowskiego dotyczyły przede wszystkim^[3][4][5]:

• onkologii doświadczalnej i diagnostyki morfologicznej nowotworów
• patomorfologii jamy ustnej
• patomorfologii zatruć
• patomorfologii chirurgicznej

Charakter pionierski miały badania chłoniaka NK/Ly (łac. Nemeth-Kelner Lymphoma), opublikowane w Zeitschrift fur Krebsforschung und klinische Onkologie. Cancer research and clinical oncology i w Nature^[12][5]. Wykonano cytochemiczne badania zmian, zachodzących w komórkach chłoniaka pod wpływem związków chemicznych, które mogą mieć działanie przeciwnowotworowe. Wraz ze współpracownikami z Instytutu Patologii Uniwersytetu w Lejdzie wykrył w NK/Ly ciała wirusopodobne^[2].

Jest autorem lub współautorem ponad 90 publikacji naukowych, 3 podręczników akademickich i skryptu^[4][5] (w bazie PubMed znajduje się 29 pozycji dorobku naukowego^[13], w WorldCat ok. 15 pozycji^[14]). Był inicjatorem opracowania pierwszego polskiego „Atlasu histopatologii ogólnej” (PZWL 1954)^[15]. Zespół badawczy, pracujący pod jego kierownictwem, opublikował ponad 600 prac naukowych^[4][5].

W latach 2003–2004 opublikował trzy książki, które – według recenzenta, prof. Leszka Woźniaka – mają nieprzemijającą wartość historyczną. Książki (łącznie ponad 1100 stron) zawierają ponad 500 biogramów łódzkich profesorów i docentów (w tym autobiografię^[3][4]), z autorskimi portretowymi zdjęciami^[5][9]):

• Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945–1964, 2003^[10] ISBN 83-88940-95-3
• Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1965–1994, 2004^[11] ISBN 83-88940-86-4
• Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi : 1995–2002^[16] ISBN 83-88940-37-6

Andrzej Kurnatowski jest znanym pasjonatem fotografii biograficznej. Wykonał tysiące portretów. Część z nich prezentowano na wystawach, m.in. w Pałacu Izraela Poznańskiego i Okręgowej Izbie Lekarskiej w Łodzi, w Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie oraz w Rzeszowie^[2].

Odznaczenia i wyróżnienia

Za swoją zawodową i społeczną działalność otrzymał m.in.^[4][5]:

• Krzyż Oficerski OOP
• Krzyż Kawalerski OOP
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• tytuł Zasłużony Lekarz PRL
• tytuł Zasłużony Nauczyciel PRL

Otrzymał również medal za „Zasługi dla Uczelni” i odznakę „Zasłużony dla Łódzkiej Akademii Medycznej”, „Honorową Odznakę Miasta Łodzi”, złotą odznakę „Za Zasługi dla Województwa Wrocławskiego”, odznakę „Za Zasługi dla Województwa Piotrkowskiego” i in.^[4][5].

W roku 2008 prof. Andrzej Kurnatowski znalazł się w gronie Doktorów Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego^[2][17].

Uwagi

Przypisy