Andrzej Poniedzielski

Andrzej Poniedzielski

Andrzej Poniedzielski, 2016
Data i miejsce urodzenia	4 lipca 1954 Iwaniska
Instrumenty	gitara
Zawód	satyryk, poeta, wokalista, muzyk, aktor
Wydawnictwo	MTJ Dalmafon
Powiązania	Elżbieta Adamiak Artur Andrus Przechowalnia
Odznaczenia
Strona internetowa

Andrzej Poniedzielski (ur. 4 lipca 1954 w Iwaniskach)^[1] – polski poeta, pieśniarz, konferansjer, autor tekstów piosenek, satyryk, humorysta, gitarzysta, twórca scenariuszy, reżyser, artysta kabaretowy i aktor.

Życiorys

Wykształcenie

Po ukończeniu Technikum Elektronicznego w Kielcach (1974) rozpoczął studia na Politechnice Świętokrzyskiej na kierunku automatyka przemysłowa, które ukończył w 1980 z dyplomem magistra inżyniera automatyka.

Będąc jeszcze uczniem technikum, założył szkolny kabaret, organizował występy artystyczne z okazji uroczystości szkolnych, również ze swoim udziałem, brał udział w działalności szkolnego radiowęzła.

Studiując na Wydziale Elektrycznym Politechniki Świętokrzyskiej, założył kolejny kabaret. Występował w uczelnianym Klubie pod Krechą. Od 1977 roku uczestniczył w Giełdach Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, będących w tamtych czasach spotkaniami wykonawców drugiego obiegu^[2].

Twórczość

Jest autorem łącznie ponad 400 wierszy i piosenek, w tekstów ponad 20 piosenek Elżbiety Adamiak. W 1984 roku opublikował tomik swoich wierszy Chyba już można..., zawierający kilkadziesiąt tekstów, wierszy i piosenek z lat 1977–1982 m.in. Bawitko, Kardiogram, Koń, szabelka i butelka, Nos Kościuszki oraz Piosenkę o chyba jeszcze miłości^[2]. W 1987 ukazała się jego pierwsza płyta długogrająca (Elżbieta Adamiak & Andrzej Poniedzielski - Live, Pronit). Pisał także teksty dla Edyty Geppert, Anny Marii Jopek, Seweryna Krajewskiego, Maryli Rodowicz, Lory Szafran, Anny Treter, Grzegorza Turnaua i Tadeusza Woźniaka. Pisał teksty do muzyki Elżbiety Adamiak, Seweryna Krajewskiego, Włodzimierza Nahornego, Janusza Strobla, Jerzego Satanowskiego.

Lata 90. to jego próba biznesu z artykułami motoryzacyjnymi, jednakże porzucił to i założył własną scenę – Łódzką Piwnicę Artystyczną „Przechowalnia”. Ruszyła w 1995 roku, przy ogromnym wsparciu i udziale żony. Był to wtedy jedyny kabaret literacki w Polsce, oprócz krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Od 1999 roku Andrzej Poniedzielski zaczął prowadzić wspólnie z Arturem Andrusem wieczory kabaretowe w Przechowalni, co stworzyło nową jakość improwizowanych błyskotliwych dialogów opartych o sceniczne osobowości obu artystów^[2] (fragmenty wydano na czterech składankach CD)^[1].

W 1999 roku w serii „Biblioteka bardów” nakładem Wydawnictwa „Twój Styl” ukazały się wiersze i teksty Andrzeja Poniedzielskiego. Tomik zilustrował jego syn Michał^[2].

Współpracował z teatrem – do muzyki Tadeusza Woźniaka pisał piosenki do spektakli takich jak Kubuś Fatalista i jego Pan, Czterech muszkieterów w świecie komputerów (Teatr Polski w Bydgoszczy) czy Kopciuszek Brzechwy (Teatr Dramatyczny w Białymstoku i Teatr im. Horzycy w Toruniu). W 2002 roku, w łódzkim Teatrze Powszechnym, stworzył spektakl 12 godzin z życia kobiety z piosenkami Wojciecha Młynarskiego i Jerzego Derfla z płyty pod tym samym tytułem, a w 2005 roku w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku Cztery pary roku – Casting^[2][1].

W roku 2006, wraz z Magdą Umer i Wojciechem Borkowskim stworzył spektakl parateatralny Chlip-Hop – czyli nasza mglista laptop–lista, wydany również na płytach DVD i CD, atmosferę tego spektaklu i nastrój dialogów udało się autorom przenieść do Internetu w formie popularnego blogu, który został również wydany w postaci książki^[1]. Nagranie spektaklu uzyskało certyfikat złotej płyty DVD^[3].

Wspólnie z Adamem Opatowiczem w Teatrze Polskim w Szczecinie stworzył spektakle: Piosennik (2004) i Stacyjka Zdrój (2007). W lutym 2007 roku napisał scenariusz i wraz z Adamem Opatowiczem wyreżyserował spektakl Album rodzinny oparty na piosenkach i tekstach Jana Kaczmarka.

Andrzej Poniedzielski w „Przechowalni”

4 lipca 2002 roku, w ramach Olsztyńskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję”, miała premierę jego pierwsza solowa płyta 13 łatwych utworów tanecznych, za którą otrzymał nominację do Fryderyków w kategorii „piosenka poetycka”^[2].

Od 2001 roku regularnie pisze felietony dla łódzkiego miesięcznika kulturalnego „Kalejdoskop”, a od kwietnia 2003 do 2009 roku pisał „Felietony z wierszem” dla miesięcznika „Zwierciadło”. Razem z Arturem Andrusem pisał dialogi i występował w drugoplanowej roli portiera w odc. 1–11 serialu Sprawa na dziś (2003). W filmie Zamknięci w celuloidzie (2007) w reżyserii Władysława Sikory grał samego siebie.

Jest współautorem wielu spektakli estradowych (scenariusz, reżyseria, prowadzenie), m.in. Wielkiej Gali 80-lecia Polskiego Radia, koncertu „Inny świat, Monsieur Chopin”, gali Złotego Berła Fundacji Kultury Polskiej dla Janusza Gajosa i Wojciecha Młynarskiego, koncertu jubileuszowego Seweryna Krajewskiego w Opolu^[1].

W marcu 2007 roku Andrzej Poniedzielski, przyjmując propozycję Gustawa Holoubka, objął kierownictwo literackie „Sceny na dole” w warszawskim Teatrze Ateneum^[1].

19 listopada 2011 roku zorganizowano koncert „Wywar z przywar” w ramach Festiwalu Korowód przez Fundację „Piosenkarnia” Anny Treter. Tytuł pochodzi od piosenki śpiewanej przez organizatorkę tego wydarzenia, w którym śpiewali: Elżbieta Adamiak, Barbara Gąsienica-Giewont, Edyta Geppert, córka Katarzyna Poniedzielska, Anna Treter, Jakub Blokesz, Przemysław Branny, Grzegorz Turnau, jak i sam Andrzej Poniedzielski oraz Artur Andrus^[4][5].

24 kwietnia 2012 roku została wydana płyta Chyba już można... będącą zapisem koncertu, który odbył się w Teatrze Małym w Łodzi. Oprócz tekstów piosenek autorstwa Andrzeja Poniedzielskiego jest nagranie pieśni z wolnym tłumaczeniem przeboju pt. Tęsknij na melodię Dance me to the end of love Leonarda Cohena.

Dokładnie rok później Poniedzielski wydał drugą płytę studyjną pt. SzlafRock & Roll w którym autor wykonuje piosenki pisane dla wielu wykonawców m.in. Maryli Rodowicz, Edyty Geppert, Anny Treter^[6].

W 2014 roku miał premierę program jubileuszowy z okazji 60 urodzin pt. „Monday-Day, czyli Sing, Spring & Drink” w warszawskim Teatrze Ateneum, w którym jubilat prezentował swoje najlepsze piosenki z całej swojej twórczości^[7], piosenki z tego programu ukazały się w 2015 roku na płycie Live? zarejestrowanej na koncercie w Teatrze Ateneum w grudniu 2014 roku^[8].

W październiku 2016 roku nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ukazało się najpełniejsze wydanie wierszy i piosenek Andrzeja Poniedzielskiego pod tytułem Dla duszy – gram^[9].

Efektem współpracy z Sylwią Różycką jest płyta Melo Nie Dramat, wydana w 2017^[10].

Od lipca 2020 na antenie internetowego Radia Nowy Świat prowadzi w niedzielne wieczory muzyczną audycję pt. Piosennik^[11].

Członek Akademii Fonograficznej ZPAV^[12]. Mistrz Mowy Polskiej z roku 2011^[13].

Życie prywatne

Od 1980 roku jego żoną jest Elżbieta Adamiak. Ma córkę Katarzynę i syna Michała (bliźnięta urodzone 10 lipca 1981 roku).

Nagrody i wyróżnienia

W 1977 r. otrzymał wyróżnienie na Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie i nagrodę Naczelnej Redakcji Muzyki Estradowej PRiTV na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. Na tym samym festiwalu w maju 1978 r. otrzymał II nagrodę, a w listopadzie I nagrodę na I Warszawskim Przeglądzie Piosenki Autorskiej (późniejsza OPPA) oraz dostał zaproszenie na koncert debiutów Opole 78, gdzie Kardiogram przeszedł w eliminacjach, ale nie dostał jednak nagrody^[2].

W 2007 roku, podczas XXVIII Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu otrzymał Dyplom Mistrzowski Kapituły im. Aleksandra Bardiniego, w tym samym roku został nominowany do nagrody imienia Mateusza Święcickiego za całokształt twórczości^[2].

W 2008 roku został laureatem Nagrody Polskiej Estrady „Prometeusz” przyznawanej za wybitne osiągnięcia artystyczne oraz „Małego Berła” – nagrody przyznanej mu przez laureata Złotego Berła 2008 Wojciecha Młynarskiego, który docenił Andrzeja Poniedzielskiego jako kontynuatora jego dzieła.

20 maja 2009 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[14]. W 2011 roku otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej^[13].

Dyskografia

Filmografia

Piosenki innych wykonawców z tekstami Poniedzielskiego

• 1999: Grzegorz Turnau: Ultima – tekst utworu Wiem
• 2002: Stanisław Sojka: Soykanova – tekst utworu Wywar z przywar
• 2006: Edyta Geppert: Moje królestwo – tekst utworu Kamień i mgła
• 2006: Edyta Geppert: Śpiewam życie – tekst utworu Śpiewam życie
• 2008: Edyta Geppert: Nic nie muszę – tekst utworu Sentymentu mgła

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Blog Andrzeja Poniedzielskiego. chlip-hop.bloog.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-25)]. i Magdy Umer
• Wacław Krupiński. piosenkarnia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)]., „Przyjdę, jeśli się nie wystraszę” (wywiad z Andrzejem Poniedzielskim), „Dziennik Polski”, Kraków, 19 listopada 2011, piosenkarnia.pl
• Andrzej Poniedzielski na stronie rmf.fm
• Andrzej Poniedzielski w „Biurze Myśli Znalezionych” (audio i wideo) – wywiad przeprowadzony przez Marcina Zaborskiego, Program 3 Polskiego Radia, emisja 29 listopada 2015