Aniela Kupiec

Aniela Kupiec

Aniela Kupiec
Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1920 Nydek
Data śmierci	10/11 września 2019
Dziedzina sztuki	poezja ludowa

Aniela Kupiec z domu Milerska (ur. 5 kwietnia 1920 w Nydku, zm. w nocy z 10 na 11 września 2019^[1]) – polska poetka, autorka opowiadań w gwarze cieszyńskiej, działaczka społeczna.

Życiorys

Była córką trzynieckiego hutnika Jerzego Milerskiego i jego małżonki Zuzanny. Uczęszczała do szkoły ludowej w Nydku, a potem do szkoły wydziałowej Macierzy Szkolnej w Bystrzycy. Swoją edukację ukończyła w 1937 roku w Szkole Gospodyń Wiejskich w Końskiej. Przed wojną pracowała w biurze trzynieckiej huty, później w czasie okupacji zmuszona była zatrudnić się jako robotnica leśna. W roku 1945 wyszła za mąż za Jana Kupca, nauczyciela z Bystrzycy. Nie podjęła już pracy zawodowej, cały swój czas poświęciła prowadzeniu gospodarstwa., wychowaniu dzieci – Ewy i Bronisława oraz pracy społecznej, która stała się jej prawdziwą pasją. Zajmowała się reżyserowaniem przedstawień teatralnych wykonywanych przez zespół, działający przy Kole Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Nydku, śpiewała w chórze, angażowała się w działalności sekcji Folklorystycznej i Literacko-Artystycznej przy Zarządzie Głównym PZKO a także Grupy Literackiej „63”. Pierwsze próby poetyckie podjęła już w czwartej klasie szkoły ludowej. Po drugiej wojnie światowej kontynuowała pisanie wierszy oraz prozy gwarowej, publikując je w prasie zaolziańskiej, Kalendarzach Sląskich i na łamach „Głosu Ziemi Cieszyńskiej” oraz „Panoramy Goleszowskiej”. W konkursach literackich zdobyła szereg nagród.

Twórczość

Twórczość gwarowa Anieli Kupiec zawsze przyjmowana była bardzo życzliwie, zarówno przez krytyków, jak i przez czytelników – ta jednak broni się przed nazywaniem jej poetką, twierdząc, że sam fakt pisania wierszy nie nominuje jej do takiego tytułu. Wiersze pisze zaś sugestywne, emocjonalne i autentyczne, racząc miłośników jej talentu czarem starocieszyńskiego języka, w którym znawcy lokalnego folkloru dostrzegają pomost między czasami Jana Kochanowskiego a współczesnymi. Inspirują ją problemy bliskie życiu każdego zwykłego człowieka, m.in. jej mała cieszyńska ojczyzna. Przez wiele lat pisała do szuflady, sporadycznie tylko publikowała swe wiersze. Jej koleżanka Ewa Milerska namówiła ją do pokazania swoich prac prof. Danielowi Kadłubcowi. Ten zachęcił poetkę do dalszej pracy literackiej i do udziału w konkursach literackich ponieważ wierszy w języku literackim jest masa, gwarowych zaś bardzo niewiele.Talent poetycki autorki widoczny jest również w jej prozie. W opowiadaniach humorystycznych często widoczna jest satyra, na przykład przepaść między warstwami społecznymi czy między miastem a wsią^[2]. Współcześnie pojawiają się próby tłumaczeń opowiadań i wierszy autorki na język czeski czy nawet angielski ale tłumaczenia te tracą swoje oddziaływanie estetyczne.

Utwory

• Korzenie – tomik poezji gwarowej wydany wspólnie z Ewą Milerską i Anną Filipek (1987)
• Malinowy świat (1988)
• Połotane żywobyci (1997)
• Po naszymu. Pieszo i na skrzidłach (2005)

Przypisy

Bibliografia

• Stanieczek Paweł, Aniela Kupiec o swoim nydeckim świecie, Kalendarz Goleszowski 2008, s.184 – 187
• Libor Martinek, Aniela Kupiec,pisarka z talentem od Boga, ZWROT s.32 – 33, kwiecień 2015
• Libor Martinek. Proza Anieli Kupiec, ZWROT s. s.44– 45, kwiecień 2017
• Karol Daniel Kadłubiec, Aniela Kupiec – rodowód-życie-praca -Połotane żywobyci (1997), s. 86 – 92

Linki zewnętrzne

• Sylwetki – Aniela Kupiec. zaolzieteraz.kc-cieszyn.pl