Aparatczyk

Aparatczyk (ros. аппара́тчик) – etatowy, zawodowy funkcjonariusz Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego lub aparatu rządowego Związku Radzieckiego (ros. аппарат, aparat), ktokolwiek, kto sprawował jakąkolwiek funkcję biurokratyczną lub polityczną, z wyjątkiem wyższych szczebli zarządzania zwanych nomenklaturą. James H. Billington zdefiniował to słowo jako człowieka niesnującego wielkich planów, lecz wykonującego mrówczą pracę[1]. Termin ten jest często uważany za pejoratywny, mający negatywne konotacje do jakości, kompetencji i postawy tak opisywanej osoby[2].

Członkowie aparatu (aparatczycy) byli często przenoszeni między różnymi obszarami działalności, zazwyczaj z niewielkim lub żadnym faktycznym przeszkoleniem w zakresie nowych, potrzebnych kompetencji, więc termin aparatczyk był zazwyczaj najlepszym możliwym opisem zawodu danej osoby[3].

Nie wszyscy aparatczycy piastowali swoje stanowiska dożywotnio. Wielu z nich wstąpiło na te stanowiska dopiero w średnim wieku[4]. Obecnie termin „aparatczyk” jest używany również w innych kontekstach niż Związek Radziecki czy kraje komunistyczne. Według Collins English Dictionary słowo to może oznaczać urzędnika lub biurokratę w każdej organizacji[5]. Według Online Etymology Dictionary termin ten był również używany w znaczeniu agent komunistyczny lub szpieg w publikacji Arthura Koestlera[6].

Przypisy

  1. ↑ James H. Billington, Fire in the Minds of Men: Origins of the Revolutionary Faith, Transaction Publishers, 31 grudnia 2011, ISBN 978-1-4128-1401-0 [dostęp 2020-04-03] (ang.).
  2. ↑ Raymond. Pearson, The rise and fall of the Soviet Empire, New York: St. Martin’s Press, 1998, ISBN 0-312-17405-5, OCLC 36112152 [dostęp 2020-04-03].
  3. ↑ Huntford, Roland, 1927-, The new totalitarians., New York: Stein and Day, 1972, ISBN 0-8128-1408-8, OCLC 267488 [dostęp 2020-04-03].
  4. ↑ Ross, Cameron, 1951-, The transition from communism to capitalism. Ruling elites from Gorbachev to Yeltsin, wyd. 1st ed, New York: St. Martin’s Press, 1999, ISBN 0-312-21612-2, OCLC 39905936 [dostęp 2020-04-03].
  5. ↑ Apparatchik definition and meaning | Collins English Dictionary, www.collinsdictionary.com [dostęp 2020-04-03] (ang.).
  6. ↑ Definition of apparatchik, www.dictionary.com [dostęp 2020-04-03] (ang.).

Linki zewnętrzne