Arcybiskup większy
Arcybiskup większy – w Kościele katolickim tytuł zwierzchnika katolickiego Kościoła obrządku wschodniego, posiadającego własną jurysdykcję i autonomię.
Arcybiskup większy według Kan. 151 KKKW to metropolita stolicy określonej lub uznanej przez najwyższą władzę kościelną, który przewodniczy Kościołowi wschodniemu sui iuris, a któremu nie został nadany tytuł patriarszy.
Podobnie jak patriarcha arcybiskup większy jest wybierany przez synod Kościoła arcybiskupiego większego, po czym we własnoręcznie podpisanym liście zwraca się do papieża o zatwierdzenie wyboru. Po otrzymaniu zatwierdzenia następuje złożenie wyznania wiary i zaprzysiężenie elekta przed synodem biskupów danego Kościoła arcybiskupiego większego, a następnie zostaje przeprowadzona intronizacja, poprzedzona niekiedy przyjęciem święceń biskupich, o ile elekt wcześniej nie posiadał takowych. Jeżeli elekt nie zostanie zatwierdzony przez papieża, synod dokonuje ponownego wyboru w określonym terminie (Kan. 153).
Arcybiskupi więksi zaliczani są do hierarchów Kościoła, których kanon 984 KKKW wymienia w następującej kolejności: papież, patriarcha, arcybiskup większy, metropolita stojący na czele Kościoła metropolitalnego, biskup eparchialny i ci, którzy czasowo go zastępują w rządzeniu.
Arcybiskupi więksi zasiadający w kolegium kardynalskim zaliczani są do kardynałów prezbiterów, natomiast patriarchowie do kardynałów biskupów.
Arcybiskupi więksi są ipso iure (mocą samego prawa) członkami Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich.
Kościoły arcybiskupie większe i ich zwierzchnicy
| siedziba arcybiskupstwa | nazwa Kościoła sui iuris | arcybiskup większy | nadanie Kościołowi tytułu arcybiskupstwa większego |
|---|---|---|---|
| Kijów-Halicz[a][b] (Ukraina) | Ukraiński Kościół greckokatolicki | Swiatosław Szewczuk | 1963 |
| Ernakulam-Angamaly[c] (Kerala, Indie) | Syromalabarski Kościół katolicki | George Alencherry | 1992 |
| Trivandrum[d][e] (Kerala, Indie) | Syromalankarski Kościół katolicki | Baselios Cleemis Thottunkal | luty 2005 |
| Fogarasz-Alba Iulia[f] (Rumunia) | Rumuński Kościół Greckokatolicki | Lucian Mureşan | grudzień 2005 |
Uwagi
- ↑ W latach 1963–2005 zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego nosił tytuł arcybiskupa większego lwowskiego. Od 21 sierpnia 2005 r. jego oficjalny tytuł brzmi: arcybiskup większy kijowsko-halicki. Ze względu na swoje znaczenie jako głowy największego Kościoła katolickiego obrządku wschodniego zwierzchnik UKGK nazywany bywa niekanonicznie „patriarchą”.
- ↑ Archieparchia kijowska.
- ↑ Archieparchia Ernakulam-Angamaly.
- ↑ Arcybiskup większy Syromalankarskiego Kościoła katolickiego nazywany bywa niekanonicznie „katolikosem”.
- ↑ Archieparchia Trivandrum.
- ↑ Archieparchia Fogaraszu i Alba Iulia.