Armata morska 381 mm Mark I

Działa 381 mm Mark I przed Imperial War Museum w Londynie
Pancernik HMS „Royal Oak” – widoczne wieże dział 381 mm
Animacja ukazująca schemat ładowania i strzału działa pancernika. Pociski oraz ładunki miotające dostarczane są z magazynów w głębi kadłuba. Wieża spoczywa na barbecie (zaznaczonej czerwonym przekrojem), elementy zaznaczone na niebiesko obracają się wraz z wieżą

Armata morska 381 mm (BL 15 inch Mk I naval gun) – brytyjska armata morska, pierwsza angielska armata o kalibrze 381 mm (15 cali). Najdłużej używane działo w historii Floty Brytyjskiej (Royal Navy), było w służbie w latach 1913-1959.

Długość lufy wynosiła 42 kalibry (15 cali x 42 = 630 cali). Z armat tego typu wystrzeliwano pociski o masie 871 kg z prędkością wylotową 785 m/s. Maksymalny kąt podniesienia lufy dział stosowanych na okrętach wynosił podczas I wojny światowej 20°, co dawało zasięg 21 702 m, a po modyfikacji przed II wojną światową – 30°, co dawało zasięg 29 720 m[1]. Używane było także na stanowiskach artylerii nadbrzeżnej w Singapurze i Wanstone koło Dover, co pozwalało na większy kąt podniesienia lufy i stosowanie mocniejszych ładunków, co z kolei zwiększało donośność pocisków do ponad 40 km[1]. Lufa z zamkiem ważyła 100 ton.

Użycie

Armaty te były używane na kilku typach pancerników i monitorów od 1915 r. do ostatniego (zbudowanego) brytyjskiego pancernika HMS „Vanguard”. Razem były w nie uzbrojone 22 okręty[2].

Okręty uzbrojone w armaty 381 mm Mark I:

  • Pancerniki typu Queen Elizabeth – pięć okrętów po osiem dział każdy
  • Pancerniki typu Revenge – pięć okrętów po osiem dział każdy
  • Krążowniki liniowe typu Renown – dwa okręty po sześć dział każdy
  • krążownik liniowy HMS „Hood” – osiem dział
  • Krążowniki liniowe typu Courageous – dwa okręty po cztery działa każdy
  • Monitory typu Erebus – dwa okręty po dwa działa każdy
  • Monitory typu Marshal Ney – dwa okręty po dwa działa każdy
  • Monitory typu Roberts – dwa okręty po dwa działa każdy
  • Pancernik HMS „Vanguard” – osiem dział (wziętych z przebudowanych „Courageous” i „Glorious”)

Produkcja

W latach 1912-1918 wyprodukowano 184 działa (oraz 2 prototypowe) i 58 wież[1], niektóre z nich były zdejmowane z okrętów, odnawiane i montowane ponownie na okręty

Dwa działa, jedno dawniej z HMS „Ramillies” i jedno z HMS „Resolution” są wystawione na zewnątrz Imperial War Museum w Londynie

Przypisy

  1. ↑ a b c British 15"/42 (38.1 cm) Mark I w serwisie http://www.navweaps.com
  2. ↑ „Abercrombie”, „Barham”, „Courageous”, „Erebus”, „Glorious”, „Hood”, „Malaya” „Marshal Ney”, „Marshal Soult”, „Queen Elizabeth”, „Ramilles”, „Renown”, „Repulse”, „Resolution”, „Revenge”, „Roberts”, „Royal Oak”, „Royal Sovereign”, „Terror”, „Valiant”, „Vanguard” i „Warspite”

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

15inchGunsIWMSideView1.jpg
Autor: Flickr user Redvers https://www.flickr.com/photos/redvers/, Licencja: CC BY 2.0
Right side view of British 15 inch naval guns from HMS Ramillies (left gun, furthest from camera) and HMS Resolution (right gun, closest to camera), outside the Imperial War Museum, London.
Animated gun turret.gif
Autor: Emoscopes, Licencja: CC BY-SA 2.5
An animated naval gun turret, based on a British 15 inch gun turret Mark 1. The figure represents a person 5' 8" high (172 cm). Note that a series of interlocking doors prohibits a flash from coming down from the gunhouse to the magazine.

The red parts of the turret are armoured.

The blue parts of the turret are the revolving mass.