As wywiadu (film 1947)

As wywiadu (oryg. Подвиг разведчика) – radziecki film fabularny z 1947 roku w reżyserii Borisa Barneta, na podstawie sztuki Michaiła Maklarskiego pt. Podwig ostajetsia nieizwiestnym.

Opis fabuły

II wojna światowa. Agent radzieckiego wywiadu mjr Fiedotow otrzymuje zadanie dotarcia do najbliższego otoczenia niemieckiego generała Kühna – jednego z zaufanych dowódców Hitlera – doskonale znającego plany niemieckiej armii na froncie wschodnim. W tym celu, zostaje zrzucony w Prusach Wschodnich niedaleko „Wilczego Szańca” – głównej kwatery Hitlera. Wyposażony w fałszywe dokumenty, jako niemiecki handlowiec Heinrich Eckert nawiązuje kontakt z lokalnym przedsiębiorcą Pommerm, którego syn Willi jest funkcjonariuszem SD. Obydwaj Niemcy skuszeni wizją krociowych zysków z handlu na okupowanych terenach ZSRR zgadzają się udzielić daleko idącej pomocy Eckertowi w jego interesach. Willi posuwa się nawet do uczynienia go fikcyjnym oficerem intendentury. Mundur i odpowiednie dokumenty umożliwiają Fiedotowowi wyjazd na Ukrainę i swobodne poruszanie się po niej, a w końcu dotarcie do kwatery Kühna w Winnicy. Pomimo tropiącego go, przebiegłego szefa lokalnego SD gen. Rummelsburga i jego agentów, pozbawiony łączności z centralą oraz wsparcia zdemaskowanej przez niemieckiego prowokatora siatki współpracowników, radziecki wywiadowca jest w stanie zbliżyć się do Kühna. Pewnej nocy zakrada się do jego gabinetu i próbuje wykraść tajne plany niemieckich działań na froncie wschodnim, a gdy to się nie udaje, porywa generała i dzięki pomocy lokalnych partyzantów, drogą lotniczą przerzuca do Moskwy.

Obsada aktorska

• Pawieł Kadocznikow – mjr Alieksiej Fiedotow (Heinrich Eckert)
• Amwrosij Buczma – agronom Lszczuk
• Wiktor Dobrowolski – radziecki generał wywiadu (szef Fiedotowa)
• Dmitrij Milutenko – Bierieżnoj (agent Rummelsburga)
• Siergiej Martinson – Willi Pommer
• Michaił Romanow – gen. Erich von Rummelsburg
• Piotr Arżanow – Stübing vel Karpowski (niemiecki agent, który uciekł Rosjanom)
• Boris Barnet – gen. Kühn
• Jelna Izmajłowa – kosmetyczka Teresa (współpracownica Fiedotowa)
• Wiera Uliesowa – Nina (żona Alieksieja)
• Siergiej Pietrow – Astrachow (współpracownik Fiedotowa)
• Wiktor Chałatow – Friedrich Pommer
• Walerija Draga – pani Pommer
• Aleksiej Bykow – Miedwidiew

i inni.

O filmie

W ZSRR film był uważany za jeden z najlepszych filmów sensacyjnych^[1]. Początkowo reżyser Boris Barnet planował w głównej roli obsadzić swojego „ulubionego” aktora, gwiazdę ówczesnego kina radzieckiego Nikołaja Kriuczkowa. Jednak rada artystyczna Kijowskiego Studia Filmowego (w którym powstawał film) nie zgodziła się na tę kandydaturę, postrzegając Kuzniecowa-aktora jako „surowego komisarza”. Zaproponowała reżyserowi znalezienie aktora w którym „twardość i męstwo łączyła by się z wrażliwością i inteligencją”. Ostatecznie, po pokonaniu wielu uznanych konkurentów na zdjęciach próbnych, główną rolę otrzymał Pawieł Kadocznikow^[2]. Był to jego największy sukces aktorski^[1].

Film wszedł na ekrany 19 września 1947, a już 1 października tego samego roku dziennik „Wieczerniaja Moskwa” donosił, że tylko w moskiewskich kinach obejrzało o ponad milion widzów^[2]. Sam Kadocznikow otrzymał bardzo pochlebne oceny krytyków^[2].

Pierwowzorem głównego bohatera filmu – agenta radzieckiego wywiadu, była autentyczna postać radzieckiego agenta z okresu II wojny światowej Nikołaja Kuzniecowa i przeprowadzona przez niego w październiku 1943 roku brawurowa akcja porwania i likwidacji gen. SS Maxa von Ilgena^[2][3].

Film zapoczątkował nowy nurt w radzieckim gatunku kina wojennego – obraz bezimiennego bohatera, samotnie działającego głęboko za linią wroga wywiadowcy^[2].

Oglądalność

2 909 864 – liczba widzów od premiery do roku 1969^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Rostisław Jurieniew: Historia filmu radzieckiego. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1977, s. 168.
• Jelena Bauman, Rostisław Jurieniew: Mała encyklopedia kina radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1987. ISBN 83-221-0446-4.

Linki zewnętrzne

• As wywiadu w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „GAPLA”
• As wywiadu w bazie IMDb (ang.)
• As wywiadu w bazie Filmweb
• As wywiadu w portalu „Kinopoisk” (ros.)
• As wywiadu w portalu „Kino-Tieatr” (ros.)