August von Mackensen

August von Mackensen
Anton Ludwig Friedrich August von Mackensen
Ilustracja
Feldmarszałek w mundurze huzarów przybocznych
feldmarszałek
Data i miejsce urodzenia

6 grudnia 1849
Haus Leipnitz

Data i miejsce śmierci

8 listopada 1945
Burghorn

Przebieg służby
Lata służby

18691920

Siły zbrojne

Kaiserstandarte.svg Armia Cesarstwa Niemieckiego

Jednostki

2 Regiment Huzarów Śmierci

Stanowiska

dowódca:

  • Przybocznej Brygady Huzarów (1901-1903)
  • 36 Dywizji Cesarstwa Niemieckiego (1903-1908)
  • 17 Korpusu Armijnego (1908-1914)
  • 9 Armii (1914-1915)
  • 11 Armii (1915-1918)
  • Grupy Armii „Mackensen” (1915-1918)
Główne wojny i bitwy

wojna francusko-pruska,
I wojna światowa

Faksymile
Odznaczenia
Order Orła Czarnego (Prusy) Order Domowy Królewski Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze Order „Pour le Mérite” z Liściem Dębu Order „Pour le Mérite” Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Leopolda Krzyż Wielki Orderu Marii Teresy Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Order Maksymiliana Józefa (Bawaria) Order Zasługi Wojskowej z Mieczami (wojenny, Bawaria) Order Świętego Aleksandra (Bułgaria) Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia)

August von Mackensen (właściwie Anton Ludwig Friedrich August von Mackensen, ur. 6 grudnia 1849 w Haus Leipnitz, zm. 8 listopada 1945 w Burghorn) – feldmarszałek niemiecki, dowódca wojsk niemieckich i austro-węgierskich podczas ofensywy pod Gorlicami i Tarnowem w maju 1915, zdobywca Belgradu w 1915 i Bukaresztu w 1916 roku.

Początki kariery wojskowej

Karierę wojskową rozpoczął w 1869, kiedy jako ochotnik wstąpił do elitarnego 2 Regimentu Huzarów Śmierci. Jako żołnierz tej jednostki brał udział w wojnie francusko-pruskiej. Po wojnie w 1873 ukończył studia agronomiczne na Uniwersytecie w Halle. Powrócił do armii, gdzie stopniowo awansując pełnił m.in. funkcje adiutanta feldmarszałka Alfreda von Schlieffena i cesarza Wilhelma II[1].

W 1899 w uznaniu zasług na rzecz armii i wybitnej służby został uhonorowany przez cesarza Wilhelma II nobilitacją szlachecką, a w 1900 awansowany do stopnia generała majora. Od 1901, aż do wybuchu wojny, związany służbą w Gdańsku. Pełnił tam kolejno obowiązki: dowódcy Brygady Huzarów (1901-1903), 36 Dywizji Piechoty (1903-1908) i 17 Korpusu Armijnego (1908-1914). W 1903 awansowany na generała porucznika, a w 1908 na generała kawalerii.

Dzięki jego osobistemu zaangażowaniu powstała pierwsza Scena Leśna w Sopocie. Przyczynił się także do rozbudowy tamtejszego hipodromu; dla upamiętnienia tych zasług otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Sopotu.

I wojna światowa

Po wybuchu I wojny światowej objął dowództwo 9 i 11 Armii oraz 17 Korpusu. Brał udział w bitwie pod Gąbinem, bitwie pod Łowiczem i Łodzią. W maju 1915 przełamał front rosyjski pod Gorlicami. Był to początek najbardziej udanej ofensywy Państw Centralnych na froncie wschodnim, w której Mackensen miał znaczący udział. W jej wyniku na początku czerwca 1915 odzyskano Przemyśl, a z końcem czerwca Lwów. Za odzyskanie Lwowa został awansowany na feldmarszałka.

W sierpniu i wrześniu 1915 wojska Mackensena zadały ciężkie klęski armiom rosyjskim pod Brześciem i Pińskiem, co spowodowało wyparcie Rosjan z terenów Królestwa Polskiego.

Końcem 1915 po błyskotliwie przeprowadzonej kampanii przeciwko Serbii zdobył Belgrad, dowodząc wspólną ofensywą Niemiec i Austro-Węgier. W sierpniu 1916 po przystąpieniu Rumunii do wojny po stronie Ententy skierowany na front rumuński. Po początkowym zaskoczeniu dowodząc armią bułgarską i niemiecką szybko powstrzymał ofensywę rumuńską zdobywając Bukareszt w grudniu 1916 roku. Zwycięstwo było całkowite i do końca grudnia 1916 prawie cała Rumunia znalazła się pod okupacją. Od 1917 do końca wojny pełnił stanowisko wojskowego gubernatora nad okupowaną Rumunią.

Po zakończeniu działań wojennych przez kilka miesięcy był internowany przez aliantów. Pod koniec 1919 zwolniony, powrócił do Niemiec, gdzie został zdemobilizowany, a w 1920 przeniesiony w stan spoczynku.

W stanie spoczynku

(c) Bundesarchiv, Bild 183-L19106 / Fritz / CC-BY-SA 3.0
Mackensen na pogrzebie cesarza Wilhelma II (1941)

Do końca życia zwolennik monarchii Hohenzollernów. Nie poparł Hitlera. W 1940 w liście do dowódcy Wehrmachtu potępił zbrodnie niemieckiej armii popełnione w trakcie kampanii wrześniowej[2].

W okresie międzywojennym był propagatorem rewizji granic z Polską oraz przyczynił się do współdziałania Reichswehry z NSDAP.

Zmarł w 1945 wieku 96 lat w Schmiedeberg w Westfalii. Wielokrotnie odznaczony, uznawany za jednego z najlepszych dowódców niemieckich okresu I wojny światowej.

W 1915 otrzymał honorowe obywatelstwa Gdańska i Sopotu, w roku 1923 Świnoujścia oraz Lidzbarka Warmińskiego, Bytowa i Wielkiego Tyrnowa. Jeszcze za jego życia nazwiskiem Mackensena nazwano dwa szlaki turystyczne na obszarze Wolnego Miasta Gdańska: jeden z nich znajdował się w lasach sopockich, drugi wytyczony został z Doliny Samborowo do Doliny Radości.

Przypisy

  1. Piotr Szlanta Bitwa pod Gorlicami w: dodatek do „Rzeczpospolitej” z 13 października 2007 r. z serii „Bitwy świata”, nr 31, s. 15.
  2. op. cit.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

GrandIronCross.png
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar: Grand Cross of the Iron Cross 1813-1918(Prussia), 1939-1945 (Third Reich).
St.AlexanderOrder-ribbon.svg
Order of St. Alexander in Bulgaria - ribbon
Ord.Merit.Mil.Bavaria with Swords.jpg
Autor: Ignasi masip, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bavarian order of the Military Merit with Swords
Ord.Aquilanera.png
Order of Black Eagle's ribbon - Prussia
German Field Marshal August von Mackensen autograph 1922.png
Autor: Krizzu, Licencja: CC BY-SA 3.0
German Field Marshal August von Mackensen autograph 1922
Bundesarchiv Bild 183-L19106, Doorn, Beisetzung Kaiser Wilhelm II..jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-L19106 / Fritz / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Scherl: Die Beisetzung des ehemaligen Kaisers Wilhelm II.

Unter Teilnahme einer großen Trauergemeinde und der Bevölkerung von Doorn wurde Wilhelm II. im Park des Schlosses Doorn mit militärischen Ehren beigesetzt.
UBz: Reichsminister Dr. Seyß-Inquart, neben ihm Generalfeldmarschall v. Mackensen. In der 2. Reihe v.l. Admiral Canaris für den Chef des Oberkommandos der Wehrmacht, General der Flieger Christiansen für den Reichsmarschall (fast völlig verdeckt), Generaloberst Haase für den Oberbefehlshaber des Heeres und Admiral Densch als Vertreter für den Oberbefehlshaber der Kriegsmarine. Scherl Bilderdienst (Fritz) Juni 1941 "Fr" OKW

ADN-ZB: Die Niederlande während der faschistischen deutschen Besetzung, Juni 1941. Der ehemalige deutsche Kaiser Wilhelm II (geb. 27.1.1859) starb am 4.6.1941 in Doorn, seinem niederländischen Exil. Während der Beisetzung im Park des Schlosses Doorn 1.R.v.l. Reichsminister Arthur Seyß-Inquart und Generalfeldmarschall August von Mackensen, 2.R.v.l. Admiral Wilhelm Canaris, Generaloberst Kurt Haase und Admiral Herman Densch. Aufnahme: Fritz
Ord.MariaTeresa-GC.png
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastro da cavaliere di gran croce dell'Ordine Militare di Maria Teresa (Austria imperiale)
D-PRU Royal Hohenzollern Order swords war-ribbon BAR.svg
Baretka pruskiego Królewskiego Orderu Rodu Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze.
(Königlicher Hausorden von Hohenzollern mit Schwertern am Kriegsband)
Kaiserstandarte.svg

Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
AugustvonMackensen.jpg
August von Mackensen. German field marshall. Photo from the cover of booklet in the Swedish series Männen för dagen (Stockholm 1915).
Wehrmacht GenFeldmarschall 1942h1.svg
Autor: F l a n k e r, Marshall baton from Media:Hoheitszeichen Kfz Generalfeldmarschall.svg by Fornax, Licencja: CC BY 3.0
Rang insignia of the German Wehrmacht until 1945; here: shoulder board Heer (Army), version only until 1942.
  • Rank: – Generalfeldmarschall (en: General Field Marshall) OF-10
  • Basic colour: to all service branches — “deep red”.
Military Order of Max Joseph ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Military Order of Max Joseph. Bavaria.
D-SAX Militaer St-Heinrich Orden BAR.svg
Baretka: Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia).
(Militär-Sankt-Heinrichs-Orden)
Ord Leopold-GC.png
Autor: FranzJosephI, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Cavaliere di Gran Croce dell'Ordine Imperiale di Leopoldo
D-PRU Pour le Merite 2 BAR.svg
Baretka pruskiego Orderu Pour le Mérite z Liściem Dębu.
Order of Saint Stephen of Hungary - Ribbon bar Grand-Cross.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Baretka: Order Świętego Stefana – Krzyż Wielki – Węgry.
AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
D-PRU Pour le Merite 1 BAR.svg
Baretka pruskiego Orderu Pour le Mérite.