Ausdruckstanz

Ausdruckstanz (niem. „Ausdruck” – „wyrażanie”, „Tanz” – „taniec”), zwany też „wolnym tańcem” (niem. Freier Tanz) – powstały w Niemczech nurt ekspresjonistyczny w tańcu.

Ausdruckstanz ukształtował się w latach 20. XX wieku na gruncie ówczesnych poszukiwań nowych środków wyrazu w sztuce i nowych wartości humanistycznych. Wyrósł z poczucia zagubienia w świecie zdominowanym przez maszyny, konflikty i rodzącą się komercjalizację. Nowy rodzaj tańca, stojący w opozycji do klasycznych, skostniałych form, takich jak balet, miał odzwierciedlać „prawdziwą” ekspresję, powrót do natury, odnalezienie zagubionej tożsamości człowieka.

Ausdruckstanz eksponował indywidualne ekspresyjne możliwości tancerza, a zatem nie określił własnego programu czy ideologii i nie wypracował skodyfikowanego systemu ruchów. W okresie II wojny światowej tancerze nurtu Ausdruck współpracowali z nazistowską władzą (czego dowodem był jeszcze przed wojną występ Mary Wigman podczas ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich w 1936). Stało się to przyczyną odrzucenia ekspresjonizmu tanecznego po wojnie i powrotu do niebudzącego negatywnych skojarzeń baletu. Ausdruckstanz został na nowo „odkryty” dopiero w latach 60., kiedy to zainspirował artystów pokolenia Piny Bausch do wypracowania nowej formy wyrazu znanej dziś jako teatr tańca (niem. Tanztheater).

Najbardziej znaczącymi artystami Ausdruckstanz byli: Mary Wigman, Kurt Jooss i Rudolph von Laban.

Bibliografia

  • Dariusz Kosiński, Anna Wypych-Gawrońska, Anna Stafiej, Agnieszka Marszałek, Małgorzata Sugiera, Joanna Leśnierowska, Słownik wiedzy o teatrze, Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o., Warszawa – Bielsko-Biała 2008, s. 293–302, ISBN 978-83-7446-689-9.
  • Hedwig Müller, Norbert Servos, Expressionism? „Ausdruckstanz” and The New Dance Theatre in Germany, [w:] „Dance Theatre Journal”, vol. 2, nr 1, styczeń 1984, s. 10–15.