Bój o Bożą Górę

Bój o Bożą Górę
II wojna światowa, kampania wrześniowa, bitwa pszczyńska
Czas

1 września 1939

Miejsce

Boża Góra

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

agresja III Rzeszy na Polskę

Wynik

zwycięstwo Niemców

Strony konfliktu
 II Rzeczpospolita III Rzesza
Dowódcy
rotmistrz Otton Zygmunt EysymontHeinrich von Vietinghoff
Siły
O.W. Wodzisław: ok. 200 w tym: 3. szwadron 3 pułku ułanów, jednostki lokalne8 batalion i 31 Pułk Pancerny, 5 Dywizji Pancernej
Straty
5 zabitych i max. ok. 60 rannych21 zabitych i rannych, 6-7 rozbitych pojazdów pancernych
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia49°57′24″N 18°33′18″E/49,956667 18,555000

Bój o Bożą Górę – obrona Bożej Góry przed Niemcami w czasie kampanii wrześniowej w dniu 1 września 1939 roku przez Oddział Wydzielony Wodzisław w składzie Armii „Kraków”, w sile 3 szwadronu 3 pułku ułanów i plutonu piechoty 3 pułku Strzelców Podhalańskich Wojska Polskiego[1], wsparty jednostkami obrony terytorialnej głównie z Wodzisławia Śląskiego[2]. Bój o Bożą Górę uważany jest za część bitwy pszczyńskiej[1][3].

W założeniach dowódców Armii „Kraków”, a w szczególności gen. Jana Sadowskiego dowodzącego Grupą Operacyjną „Śląsk” celem działań operacyjnych Wojska Polskiego w powiecie rybnickim było opóźnienie natarcia sił niemieckich. Ponadto przed obrońcami pozycji przesłaniających, tj. Rybnika, Żor i Bożej Góry na granicy Mszany i Jastrzębia, postawiono zadanie prowadzenia skutecznej obrony przy jednoczesnym zachowaniu garnizonu polskiego.

Obrona

Po zajęciu Wodzisławia kolumna niemieckiej 5 Dywizji Pancernej kierowała się w stronę Pszczyny[2]. Na Bożej Górze jednostki Oddziału Wydzielonego Wodzisław weszły w kontakt a następnie walkę z Niemcami około 8:30-9:00 rano[1][2]. Niemcy usiłujący z marszu sforsować polskie pozycje, zostali jednak przez Polaków zatrzymani. Walka z przeważającymi siłami Niemców pod Bożą Górą trwała do około 13:00. Okrążani żołnierze polscy zmuszeni zostali do wycofania się na pozycje polskie pod Pszczyną[1]. Jednak cele operacyjne zostały przez Polaków osiągnięte. Niemiecka 5 Dywizja Pancerna oraz 53 pułk piechoty w dniu 1 września zdobyły jedynie ziemie powiatu rybnickiego i dały czas do zorganizowania obrony powiatu pszczyńskiego na zasadniczej linii obrony[4]. Ułani z OW Wodzisław z jednym działkiem przeciwpancernym wraz z jednostkami samoobrony w sile 200 ludzi, stawiali opór początkowo batalionowi następnie całemu pułkowi pancernemu Wehrmachtu[1].

W wyniku boju gros sił grupy południowej niemieckiej 5. Dywizji Pancernej (z artylerią) był zatrzymany na kilka godzin w okolicach Mszany i Wodzisławia[2].

Bój o Bożą Górę, to jeden z zapomnianych epizodów walki o granicę 1 września 1939 r. stał się również kanwą licznych nieporozumień. Np. Józef Kuropieska twierdził, że straty 3 szwadronu wynosiły aż 60 ułanów i 100 koni[5], choć faktycznie najnowsze ustalenia historyków pozwalają twierdzić, że śmierć poniosło jedynie 5 żołnierzy rotmistrza.

Przypisy

  1. a b c d e Janusz Ryt, Bitwa pszczyńska 1939, Pszczyna 2007
  2. a b c d Piotr Hojka, Wodzisław Śląski w czasie II wojny światowej, Wodzisław Śląski 2011
  3. Marian Małecki, Z dziejów wojny obronnej Polski w 1939. Bitwa graniczna pod Pszczyną, Warszawa-Kraków 2003
  4. Jan Delowicz, Ziemia rybnicko-wodzisławska i jej mieszkańcy w wojnie obronnej 1939 roku, Żory 2009
  5. Józef Kuropieska, Wspomnienia oficera sztabu 1934 – 1939, Kraków 1984

Bibliografia

  • Jan Delowicz: Ziemia rybnicko-wodzisławska i jej mieszkańcy w wojnie obronnej 1939 roku, Żory 2009.
  • Piotr Hojka: Wodzisław Śląski i ziemia wodzisławska w czasie II wojny światowej, Wodzisław Śląski 2011.
  • Józef Kuropieska: Wspomnienia oficera sztabu 1934 – 1939, Kraków 1984.
  • Marian Małecki: Z dziejów wojny obronnej Polski w 1939. Bitwa graniczna pod Pszczyną, Warszawa-Kraków 2003.
  • Janusz Ryt: Bitwa pszczyńska 1939, Pszczyna 2007.

Media użyte na tej stronie

Poland (1939) location map.png
(c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski — 1939 (marzec – wrzesień).
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst