Bój pod Milewem

Bój pod Milewem
— Wojna polsko-bolszewicka —
Czas	13 sierpnia 1920
Miejsce	Milewo, północne Mazowsze
Terytorium	Polska
Wynik	doszczętne rozbicie bolszewickiego 29 pułku strzelców
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Wincenty Jasiewicz nieznany
Siły
nieznane ok. 300 żołnierzy
Straty
kilkunastu zabitych i rannych ok. 120 zabitych, ok. 150 jeńców
Położenie na mapie Polski w latach 1924–1939 (c) Lukasb1992 at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0 miejsce bitwy
52°40′09″N 20°25′05″E/52,669167 20,418056

Bój pod Milewem – starcie pomiędzy polskim 2 pułkiem ułanów a bolszewickim 29 pułkiem strzelców, rozegrane 13 sierpnia 1920 roku we wsi Milewo pod Płońskiem, w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, zakończone polskim zwycięstwem i doszczętnym rozbiciem sowieckiego oddziału.

Preludium

Na przełomie lipca i sierpnia 1920 roku 2 Grochowski pułk ułanów im. Dwernickiego dowodzony przez rtm. Wincentego Jasiewicza został przerzucony z Wołynia na północne Mazowsze. Wszedł tam w skład 8 Brygady Jazdy^[1].

W tym czasie wojna z Rosją Sowiecką przybrała krytyczny obrót dla odrodzonego państwa polskiego. Wojska bolszewickiego Frontu Zachodniego przekroczyły linię Bugu i Narwi, zmierzając w kierunku Wisły. 8 Brygada Jazdy otrzymała zadanie osłony koncentracji nowo utworzonej 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego^[2]. W dniach 2–8 sierpnia 2 p.uł. wraz z resztą brygady toczył w rejonie Ostrołęki ciężkie walki obronne z bolszewickim 3 Korpusem Kawalerii, w których wyniku został zepchnięty w okolice Nowego Miasta^[3].

Przebieg boju

13 sierpnia, w ramach przygotowań do kontrofensywy nad Wkrą^[4], 2 p.uł. wyruszył z Nowego Miasta do Płońska, a stamtąd skierował się na Stare Koziminy i Smardzewo. W straży przedniej, którą dowodził ppor. Edward Ciszewski, szły dwa plutony 2. szwadronu^[3].

Dotarłszy do wsi Milewo, ułani zorientowali się, że nieopodal młyna na jej południowo-zachodnim krańcu znajduje się bolszewicka placówka z ciężkim karabinem maszynowym. Polacy błyskawicznie przystąpili do ataku, zdobywając ckm i biorąc do niewoli jego obsługę. Gdy jednak oba plutony wjechały do wsi, zostały ostrzelane przez ukrytych za zabudowaniami bolszewickich piechurów z 29 pułku strzelców. Ciszewski i dwóch innych ułanów odnieśli ciężkie rany^[3].

W międzyczasie pod Milewem pojawiła się jednak reszta polskiego pułku. Wieś-ulicówka została zaatakowana z dwóch stron. Od strony Starych Koźmin uderzyły dwa pozostałe plutony 2. szwadronu, a od strony Płońska – 3. szwadron i jeden pluton 4. szwadronu. Koncentryczny atak doprowadził do rozgromienia bolszewickiego pułku^[5]. Jego wycofujące się resztki zostały pod Żelchami odcięte przez szwadron techniczny 2 p.uł.^[4]

Bolszewicy stracili około 120 poległych, wśród których znalazł się także dowódca 29 ps. Ponadto ułani wzięli około 150 jeńców i zdobyli trzy ckm-y. Polskie straty wyniosły kilkunastu zabitych i rannych^[4]. Bój pod Milewem został wspomniany w komunikacie Sztabu Generalnego WP nr 625 z 14 sierpnia 1920 roku^[6].

Zwycięstwo wpłynęło pozytywnie na morale polskich żołnierzy^[6], a 8 Brygadzie Jazdy umożliwiło przeprowadzenie w następnych dniach udanego wypadu na Ciechanów^[4].

Upamiętnienie

Bój pod Milewem był jedną z bitew i potyczek wojny polsko-bolszewickiej upamiętnionych na okolicznościowych tablicach, które 10 czerwca 2020 roku prezydent Andrzej Duda wręczył przedstawicielom samorządów i instytucji z województw, na których terenie znajdują się miejsca związane z Bitwą Warszawską 1920 roku^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Władysław Seweryn Herkner: Zarys historji wojennej 2-go Pułku Ułanów Grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1921. Pruszków: Wojskowy Instytut Historyczny AON i Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Stanisław Rostworowski: Zarys historji wojennej 27-go Pułku Ułanów (b. 203 Ochotniczego Pułku Ułanów). Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.