Bacewicze

Bacewicze
Бацэвічы
Ilustracja
Bacewicze, siedziba Niezabytowskich, widok sprzed 1918 r.
Państwo Białoruś
Obwódmohylewski
Rejonkliczewski
SielsowietBacewicze
Populacja (2009)
• liczba ludności

730[1]
Położenie na mapie Białorusi
Ziemia53°23′55,3″N 29°13′51,3″E/53,398694 29,230917
Portal Białoruś

Bacewicze (błr. Бацэвічы; ros. Бацевичи) – dawny majątek ziemski i siedziba rodu Niezabytowskich, a obecnie agromiasteczko na Białorusi, w rejonie kliczewskim obwodu mohylewskiego, około 28 km na północ od Bobrujska, nad rzeką Olsą[2].

Historia

Obszerne dobra bacewskie były własnością rodziny Haraburdów herbu Abdank, później przez pewien czas były własnością Radziwiłłów, od których majątek ten w 1696 roku kupili Bacewicze. Kilkanaście lat później ziemia ta przeszła na własność Stanisława Niezabytowskiego. W rękach jego rodziny dobra te pozostawały aż do I wojny światowej.

Ostatnim ich właścicielem przed zaborem sowieckim był Karol Niezabytowski (1865–1952).

Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie orszańskim województwa witebskiego[3].

Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego Bacewicze w 1860 roku liczyły 109 mieszkańców, 12 domów i znaczną fabrykę terpentyny[2]. Od 1924 roku jest siedzibą jednego z 12 sielsowietów rejonu kliczewskiego.

W Bacewiczach urodził się m.in. Arkadź Smolicz.

W kulturze

Lokalizacja miejsc z powieści Nadberezyńcy w rejonie Wończy (Kliczewa). Bacewicze w powieści są ukryte pod nazwą "Kuncewicze". Fragment polskiej mapy wojskowej z 1934 roku.

Między innymi majątek w Bacewiczach opisywał w 1929 roku prof. Antoni Urbański w pracy Memento kresowe. Majątek pod zmienioną nazwą (jako Kuncewicze) występuje również w powieści Nadberezyńcy Floriana Czarnyszewicza.

Dawny pałac

W XVIII i XIX wieku istniał tu prawdopodobnie modrzewiowy dwór, który spłonął w 1900 roku. W 1909 roku na jego miejscu wybudowano dwukondygnacyjny, dziewięcioosiowy, neorenesansowy pałac. Pałac był znany z bogatych kolekcji starych zegarów i porcelany, m.in. kolekcji 500 sztuk XVIII-wiecznej porcelany wiedeńskiej.

W pałacu, pośrodku traktu ogrodowego, w miejscu, gdzie zwykle znajduje się główny salon, znajdował się ogromny ogród zimowy, wysokości dwóch kondygnacji (ogrzewany centralnym ogrzewaniem funkcjonującym w całym budynku), spełniający również funkcję salonu. W ogrodzie zimowym hodowano wśród wielu gatunków roślin egzotycznych, m.in. palmy daktylowe. Z pałacu rozciągał się obszerny widok na rozlewiska rzeki Olsy[4].

Przypisy

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu mohylewskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku (ros.).
  2. a b Bacewicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 76.
  3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 102.
  4. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 16–18, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).

Media użyte na tej stronie

Nadberezyncy2.jpg
Autor: Popik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsca, w których toczy się akcja powieści "Nadberezyńcy" Floriana Czarnyszewicza