Bahdżat at-Talhuni

Bahjat Talhouni.JPG

Bahdżat at-Talhuni (arab. بهجت التلهوني, Bahjat at-Talhūnī; ur. 1913, zm. 30 stycznia 1994) – jordański polityk, czterokrotny premier Jordanii w latach 1960–1962, 1964–1965, 1967–1969 i 1969–1970.

Życiorys

Pochodził z Ma’an[1]. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Damasceńskim[2]. Był utożsamiany z tradycyjną jordańską elitą, złożoną z wpływowych rodzin[1]. Po raz pierwszy wszedł do rządu w 1953, obejmując tekę ministra spraw wewnętrznych. Jeszcze w tym samym roku odszedł ze stanowiska i w latach 1954-1960 był szefem Dworu Królewskiego[2].

W 1960 został po raz pierwszy premierem Jordanii, po zabójstwie Hazzy al-Madżaliego. Uważano go za polityka konserwatywnego i ostrożnego. Równocześnie at-Talhuni opowiadał się za poprawą, a następnie utrzymywaniem dobrych stosunków z naserowskim Egiptem[3]. Jego gabinet nie wprowadził istotnych zmian, at-Talhuni bez sprzeciwu realizował zalecenia polityczne króla Husajna. Z posłów lojalnych wobec króla składał się również parlament. Działalność rządu nie była pozytywnie oceniania przez społeczeństwo[4]. At-Talhuni pozostał na stanowisku premiera do stycznia 1962, od 1961 był równocześnie ministrem spraw zagranicznych. Po zdymisjonowaniu jego rządu wrócił do pracy w sądownictwie i od 1963 do 1964 ponownie pełnił funkcję szefa Dworu Królewskiego[2].

Król Husajn mianował go premierem po raz drugi w lipcu 1964. W okresie sprawowania urzędu premiera przez at-Talhuniego poprawiły się stosunki jordańsko-egipskie, za porozumieniem obydwu krajów w granicach Jordanii działała i rozwijała się Organizacja Wyzwolenia Palestyny. Organizacja wysuwała jednak pod adresem rządu coraz dalej idące żądania, co ostatecznie doprowadziło do zmiany kursu z inicjatywy króla Husajna: w lutym 1965 zdymisjonował on at-Talhuniego i po raz drugi nominował premiera Wasfiego at-Talla, zdecydowanego przeciwnika Abdel Nasera oraz jego wpływów w Jordanii, jak również samej OWP[5].

24 lutego 1967 Husajn ponownie zmienił całkowicie kurs polityczny Jordanii, postanawiając zerwać bliskie relacje z konserwatywnymi państwami arabskimi, na czele z Arabią Saudyjską, sprzymierzyć się natomiast z Abdel Naserem. Zdymisjonował at-Talla i po raz trzeci powołał na premiera at-Talhuniego[6], co nastąpiło w październiku 1967. Jego rząd utrzymał się do marca 1969[2]. W sierpniu 1969 (inne źródło podaje lipiec[7]) at-Talhuni został premierem po raz czwarty[2]. Król Husajn miał nadzieję, że jego rząd zdoła uspokoić stosunki między dworem a Organizacją Wyzwolenia Palestyny, która de facto zaczęła dążyć do całkowitego przejęcia kontroli w Jordanii[7]. At-Talhuni nie zdołał zrealizować stawianych mu zadań, został zdymisjonowany w czerwcu 1970, jego miejsce ponownie zajął at-Tall[2]. Konfrontacja między monarchią jordańską a OWP zakończyła się krwawym konfliktem wewnętrznym (Czarny Wrzesień), w którym zbrojne organizacje palestyńskie w Jordanii zostały zlikwidowane lub zmuszone do opuszczenia kraju[8].

W 1973 król Husajn mianował at-Talhuniego senatorem. Były premier sprawował tę funkcję do śmierci w 1994[2].

Przypisy

  1. a b Wróblewski 2011 ↓, s. 153.
  2. a b c d e f g Harris M. Lentz (red.): Heads of States and Governments Since 1945. London: Routledge, 2014, s. 472. ISBN 978-1-134-26490-2.
  3. Wróblewski 2011 ↓, s. 153 i 306.
  4. Wróblewski 2011 ↓, s. 154 i 155.
  5. Wróblewski 2011 ↓, s. 154, 159 i 160.
  6. Wróblewski 2011 ↓, s. 162.
  7. a b Wróblewski 2011 ↓, s. 172-174.
  8. Wróblewski 2011 ↓, s. 175 i 176.

Bibliografia

Bartosz Wróblewski: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011. ISBN 978-83-7436-276-4.

Media użyte na tej stronie

Bahjat Talhouni.JPG
Prime Minister of Jordan Bahjat Talhouni
Coat of Arms of Jordan.svg
Coat of Arms of the Hashemite Kingdom of Jordan during the reign of King Hussein. Inscription on the scroll comprises three phrases. On the right side is “Al Hussein bin Talal bin Aoun” (Aoun is the great grandfather of Al Sharif Al Hussein bin Ali); in the middle is “King of the Hashemite Kingdom of Jordan”; on the left side: “Who seeks support and guidance from God.”