Bal (zabawa)
Bal (z łac. ballare – tańczyć[1]) – zabawa taneczna, zazwyczaj o poważnym charakterze. Bale najczęściej organizuje się w okresie karnawału. Odbywają się wieczorem i mogą trwać do późnych godzin nocnych, a ich większą część stanowi taniec towarzyski.
Wyróżnia się wiele rodzajów takich imprez, m.in.:
- bal kostiumowy i maskowy, zwany także maskaradą; (z wł. mascara ‘maska’, od mascherone ‘morda, pysk’, fr. mascarade ‘zabawa, której uczestnicy noszą maski’)[2]
- reduta - publiczny bal maskowy, na który nabywano bilety, (z fr. redoute, z wł. ridotta, ridotto)[3]
- bal charytatywny, na który sprzedawano bilety-cegiełki na cele społeczne (na biednych, chorych, inwalidów wojennych etc)
- bal debiutantów
- bal absolwentów
Do typowych elementów klasycznego balu należą[4]:
- obecność wodzireja, czyli osoby odpowiedzialnej za zabawy taneczne i konkursy podczas balu, m.in. kotylion, biorący w nich czynny udział, noszący charakterystyczny pęk wstążek przypięty do ramienia,
- polonez otwierający bal,
- stroje wieczorowe, czyli frak lub smoking dla panów i długa suknia balowa dla pań.
Do rzadko spotykanych dzisiaj elementów tradycyjnych należą:
- mazur tańczony przez gości, w tym biały mazur, po północy,
- karneciki dla pań, w których zapisywano partnerów kolejnych tańców,
- walc figurowy.
Bale w II RP
W międzywojennej Polsce bale odbywały się przede wszystkim w okresie karnawału. Organizowały je środowiska ziemiańskie, arystokratyczne, wojskowi, dyplomaci i artyści. Największe bale w Warszawie odbywały się w Hotelu Europejskim, Hotelu Bristol, Resursie Kupieckiej, Resursie Obywatelskiej, w salonach Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Opery Warszawskiej, a także w Szkole Sztuk Pięknych i oficerskim kasynie garnizonowym w alei Szucha[5].
Współczesność
Wyrazem bal określa się dzisiaj, nie do końca słusznie, wszystkie większe imprezy towarzyskie przy muzyce. Po okresie Polski Ludowej powoli odradzają się w Polsce bale w tradycyjnej formule. Organizują je środowiska ziemiańsko–arystokratyczne (Warszawski Bal Debiutantów, Bal Ziemiański) oraz korporacje akademickie (Czarna Kawa Konwentu Polonia i Bal Arkonii)[6]. Niektóre elementy tradycyjnego balu występują także w tzw. studniówce, dla młodzieży przygotowującej się do matury.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Maciej Malinowski: Maszkary, maskarady, reduty (pol.). [dostęp 2009-01-15].
- ↑ M. Możdżyńska-Nawotka, Od zmierzchu do świtu. Historia mody balowej, Wrocław 2007, s. 159.
- ↑ Maszkary, maskarady, reduty – Porady językowe, Obcy język polski, 9 stycznia 2008 [dostęp 2020-11-11] (pol.).
- ↑ M. i J. Łozińscy, Bale i bankiety Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa 1998, s. 12.
- ↑ M. i J. Łozińscy, op. cit., s. 11.
- ↑ Tygodnik Akademicki “Auditorium“ – XLI Bal Arkonii – rzecz o pierwszym, po wojnie, Balu Arkonii
Media użyte na tej stronie
Autor: Matthias (currently in Norway), Licencja: CC BY 2.0
Opera Ball in Graz, Austria. Unbestuhltes Parkett und Bühne als repräsentativer Ballsaal.
Ball der Stadt Wien
Dancing in a ballroom during Mardi Gras in New Orleans, 1930s.
Original caption:
- " "Mardi Gras Ball in the New Orleans Auditorium. While the Mardi Gras period is composed essentially of parades and masking, the Carnival period is centered around the elaborate private balls given by thirty or more private social organizations. Over each of these balls reigns a king, whose name is not made public, except in the case of Rex; and a queen, a debutante of the season selected for the honor by the krewe. The King and Queen are surrounded by their court of maids and dukes. The Ball is opened by a tableaux, lasting about an hour and the cast, the scenery and the stage effects are all in keeping with the theme selected. The theme may be anything from the toy factory of Santa Claus to an important historical event, but it is always colorful and as nearly perfect as months of planning and thousands of dollars could accomplish. This picture was taken after the tableaux when all members of the krewe participate in one of the dances. Admittance to these balls is by invitation only."