Bankokracja

Bankokracja (inaczej zwana trapezokracją) – nieformalne rządy banków i bankierów, posiadanie przez finansjerę nadmiernego wpływu na politykę (głównie gospodarczą) państwa, lub system ustrojowy, w którym władzę jawną sprawują bankierzy.

Jako pierwszy określenia tego użył brytyjski poseł do parlamentu William Fullarton 10 kwietnia 1797 roku, komentując nim monopol Banku Anglii na rynkach finansowych Imperium Brytyjskiego[1].

Sformułowania tego użył także Karol Marks w swoim dziele Kapitał, tłumacząc powstawanie „nowoczesnej bankokracji” przez dług publiczny, w państwach kapitalistycznych[2].

W ekonomii marksistowskiej, termin bankokracja jest używany zamiennie z kapitalizmem, oddając stosunek marksizmu do tej ostatniej[3].

Pojęcie to jest także często stosowane przez populistów, którzy tym sformułowaniem określają m.in. politykę finansową Unii Europejskiej[4], ustrój demokratyczny jako taki[5], czy sytuację w czasie kryzysu finansowego lat 2007–2012[6].

Przypisy

  1. FULLARTON, William (1754-1808), of Fullarton, Ayr. | History of Parliament Online, www.historyofparliamentonline.org [dostęp 2016-12-25].
  2. Karl Marx, Economic Manuscripts: Capital Vol. I – Chapter Thirty-One, www.marxists.org [dostęp 2016-12-25].
  3. Philip. Herdina, English-German = Englisch-Deutsch, K.G. Saur, 1997, ISBN 3-11-097949-7, OCLC 811400937.1 stycznia
  4. David Mcwilliams, Citizens must fight rise of European bankocracy [dostęp 2016-12-25] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-14].
  5. Grupa Wirtualna Polska, Bankokracja zamiast demokracji, „finanse.wp.pl”, 7 marca 2012 [dostęp 2016-12-25] (pol.).
  6. John Lanchester, Bankocracy, „London Review of Books”, 5 listopada 2009, s. 35–36, ISSN 0260-9592 [dostęp 2016-12-25].