Barisan Nasional

Barisan Nasional

باريسن ناسيونل
国民阵线
பாரிசான் நேசனல்

Państwo	Malezja
Skrót	BN
Lider	Ahmad Zahid Hamidi Mohamad Hasan (pełniący obowiązki)
Data założenia	1 stycznia 1973
Ideologia polityczna	Ketuanan Melayu konserwatyzm liberalizm gospodarczy 1Malaysia
Liczba członków	7 000 000 (2018)
Barwy	granatowy
Obecni posłowie	40/222
Obecni senatorowie	28/70
Obecni radni wojewódzcy	130/593

Barisan Nasional (pol. Front Narodowy; skrót: BN) – koalicja centroprawicowych i prawicowych partii politycznych Malezji powstała w 1973 roku. Obecnie jest największą koalicją opozycyjną w izbie niższej parlamentu Malezji.

Koalicja podtrzymała model rządzenia swojej poprzedniczki, Partii Sojuszu, lecz jest koalicją od niej o wiele szerszą. W momencie rozkwitu do Barisan Nasional należało aż 14 partii politycznych^[1]. BN zdominowała malezyjską scenę polityczną już od momentu swojego powstania, ale od 2008 roku musiała stawić czoła silnym przeciwnikom zrzeszonym najpierw w koalicji Pakatan Rakyat, a później Pakatan Harapan. Dodając lata, w których rządziła Partia Sojuszu, w sumie koalicja rządziła przez 61 lat, co oznaczało, że BN była najdłużej rządzącą koalicją w demokratycznym świecie^[2].

Po wyborach parlamentarnych w 2018 roku Barisan Nasional przeszła do opozycji po raz pierwszy w historii niepodległej Malezji.

Historia

Stworzenie koalicji

Barisan Nasional jest bezpośrednią następczynią trójpartyjnej koalicji pod nazwą Partia Sojuszu stworzoną przez Zjednoczoną Narodową Organizację Malajów (UMNO), Malezyjskie Stowarzyszenie Chińczyków (MCA) i Malezyjski Kongres Indyjski (MIC). BN została założona po wyborach z 1969 roku i protestach z 13 maja 1969 roku. Po tych wyborach Sojusz stracił poparcie na rzecz partii opozycyjnych: Partii Akcji Demokratycznej, Gerakan i Malezyjskiej Partii Islamskiej (PAS). Wtedy Sojusz zdobył większość w parlamencie (74 na 144 miejsca), ale zdobył mniej niż połowę głosów w głosowaniu powszechnym (44,3% głosów). W 1971 roku rozpoczęły się negocjacje z byłą opozycją, tj. Gerakan, Postępową Partią Ludową (myPPP), które dołączyły do Sojuszu w 1972 roku, potem dołączył do nich PAS.

W 1973 Barisan Nasional zastąpił Partię Sojuszu. Do BN dołączyły też partie regionalne ze stanów Sabah i Sarawak. BN została zarejestrowana w lipcu 1974 jako koalicja 9 partii. Podczas wyborów z tego samego roku koalicja odniosła sukces, zdobywając ponad 60% głosów i 135 na 154 miejsca w izbie niższej (Dewan Rakyat).

Lata 1977–2007

W 1977 roku PAS musiał opuścić Barisan Nasional, po tym, jak ta partia sprzeciwiła się administracji stanu Kelantan. W 1978 roku koalicja znowu wygrała wybory federalne i kontynuowała dominację na malezyjskiej scenie politycznej w latach 80. i 90., jednak musiała się zmierzyć z kilkoma porażkami w wyborach regionalnych, koalicja straciła władzę w stanie Kelantan na rzecz Malezyjskiej Partii Islamskiej oraz w stanie Sabah na rzecz Zjednoczonej Partii Sabah (PBS), która później dołączyła do Barisan Nasional.

Do 2003 roku, koalicję tworzyło więcej niż 12 partii politycznych. W wyborach parlamentarnych w 2004 roku BN osiągnęła swój najlepszy rezultat w historii. Zdobyła wtedy ponad 90% miejsc w izbie niższej parlamentu (przy prawie 64% głosów).

Mimo iż koalicja nigdy nie zdobyła więcej niż 67% głosów w wyborach od 1974 do 2008, to przez cały czas do 2008 roku utrzymywała większość 2/3 w Dewan Rakyat, a to dzięki temu, że w Malezji obowiązuje ordynacja większościowa i jednomandatowe okręgi wyborcze.

Lata 2008–2018

Podczas wyborów parlamentarnych z 2008 roku koalicja rządząca straciła ponad 1/3 miejsc w Dewan Rakyat na rzecz opozycyjnej koalicji Pakatan Rakyat. To oznaczało, że Barisan Nasional po raz pierwszy od 1969 roku nie udało się utrzymać większości 2/3 w izbie niższej. Dodatkowo w 5 stanach: Selangor, Kelantan, Penang, Perak i Kedah koalicja przeszła do opozycji.

BN straciła też podczas wyborów 5 lat później. Wtedy BN osiągnęła najgorszy wynik w historii. Koalicja odzyskała stan Kedah, lecz straciła więcej mandatów w Dewan Rakyat i po raz pierwszy w historii przegrała w głosowaniu powszechnym. Mimo iż BN zdobyła mniej głosów (47%) niż opozycja (50%), koalicja mogła dalej rządzić, gdyż utrzymała większość parlamentarną^[3].

W 2018 roku Front Narodowy stracił większość parlamentarną, zdobywając tylko 34% głosów i 79 mandatów na 222. Opozycyjna Pakatan Harapan zdobyła wtedy ponad 48% i 121 miejsc. Miażdżąca porażka zakończyła 61 lat rządów w Malezji, po raz pierwszy w historii niepodległej Malezji doszło do zmiany władzy. Potęgując tą porażkę, koalicja utrzymała władzę tylko w 3 na 9 stanów, w których dotychczas rządziła: Perlis, Pahang i Sarawak.

Po tych wyborach wiele partii opuściło Barisan Nasional, redukując liczbę partii członkowskich z 14 do oryginalnej trójki: UMNO, MCA i MIC. Niektóre z partii przyłączyły się do Pakatan Harapan, niektóre stworzyły własne koalicje, niektóre pozostały niezależne. Cztery partie z Sabah zaczęły popierać Pakatan Harapan, a cztery partie z Sarawaku stworzyły własną koalicję (co oznaczało, że BN straciło władzę w tym stanie).

Wśród partii pozostałych w koalicji z UMNO odeszło 17 posłów, zostało 37. MCA utrzymała swój stan posiadania (1 poseł), a MIC straciła 1 z 2 posłów, gdyż Sąd Wyborczy unieważnił wyniki w okręgu Cameron Highlands z powodu przekupstwa, ale koalicji udało się utrzymać reprezentanta z tego okręgu po wyborach uzupełniających^[4].

Z powodu rozłamu w koalicji, stan posiadania zmalał z 79 na początku kadencji do zaledwie 40.

Partie członkowskie

Flaga	Nazwa			Ideologia	Lider	Wynik wyborów z 2018 r.		Obecny stan posiadania
						Procent głosów	Mandaty
		UMNO	Zjednoczona Narodowa Organizacja Malajów United Malays National Organization	Ketuanan Melayu	Ahmad Zahid Hamidi	21.10%	54/222	37/40
		MCA	Malezyjskie Stowarzyszenie Chińczyków Malaysian Chinese Association	Chiński nacjonalizm	Wee Ka Siong	5.30%	1/222	1/40
		MIC	Malezyjski Kongres Indyjski Malaysian Indian Congress	Indyjski nacjonalizm	Vigneswaran Sanasee	1.39%	2/222	1/40
		Poseł niezależny sprzymierzony z koalicją			Ramli Mohd Nor	N/A	N/A	1/40

Wyniki wyborów parlamentarnych

Rok	Zdobyte mandaty	Proc. mandatów	Liczba głosów	Proc. głosów	Władza	Lider
1974	135/154	87.7%	1,287,400	60.8%	135; Rząd większościowy	Abdul Razak Hussein
1978	131/154	85.1%	1,987,907	57.2%	4; Rząd większościowy	Hussein Onn
1982	132/154	85.7%	2,522,079	60.5%	1; Rząd większościowy	Mahathir Mohamad
1986	148/177	83.6%	2,649,263	57.3%	16; Rząd większościowy
1990	127/180	70.6%	2,985,392	53.4%	21; Rząd większościowy
1995	162/192	84.4%	3,881,214	65.2%	35; Rząd większościowy
1999	148/193	76.2%	3,748,511	56.53%	15; Rząd większościowy
2004	198/219	90.4%	4,420,452	63.9%	51; Rząd większościowy	Abdullah Ahmad Badawi
2008	140/222	63.1%	4,082,411	50.27%	58; Rząd większościowy
2013	133/222	59.9%	5,237,555	47.38%	7; Rząd większościowy	Najib Razak
2018	79/222	35.59%	3,794,827	33.96%	54; Opozycja

Obecny stan posiadania w parlamentach stanowych

Przypisy